Σ. Καλεντερίδης: Ένα νέο «Σχέδιο Μάρσαλ» πρέπει να σημάνει μια νέα Ελλάδα

Του Σάββα Καλεντερίδη

Το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σήμανε το τέλος της «παντοκρατορίας» της Αγγλίας στο δυτικό κόσμο, με τις ΗΠΑ να παραλαμβάνουν τη σκυτάλη, για να πρωταγωνιστήσουν στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου που ακολούθησε, στην αντιμετώπισης της Σοβιετικής Ένωσης και της «κομουνιστικής απειλής».

Αυτό σήμαινε ότι η Ευρώπη, που είχε καταστραφεί από τον πόλεμο και καλούνταν τώρα να αποτελέσει ανάχωμα στην σοβιετική Ρωσία, θα έπρεπε να ξαναχτιστεί, να αναταχθεί η κοινωνική συνοχή των χωρών της και να αναπτυχθεί. Αυτό οδήγησε τις ΗΠΑ στην σύλληψη ενός σχεδίου παροχής οικονομικής βοήθειας και υποστήριξης στις χώρες της Ευρώπης, κυρίως σε εκείνες όπου τα κομουνιστικά κινήματα ήταν ισχυρά.

Οι θέσεις, αυτές, της αμερικανικής εξουσίας εκδηλώθηκαν στην Ευρώπη δια μέσου του Σχεδίου Μάρσαλ, βάσει του οποίου από το 1948 μέχρι το 1951, δόθηκαν δάνεια και οικονομική βοήθεια στις χώρες των οποίων οι οικονομίες είχαν καταστραφεί. Φυσικά, τα χρήματα δόθηκαν υπό την προϋπόθεση οι κυβερνήσεις που την λάμβαναν, να εξουδετέρωναν την «κομουνιστική απειλή», για αποφευχθεί η επέκταση της επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης προς Δυσμάς.

Τότε η Γερμανία, που ήταν και η χώρα που προκάλεσε εκείνες τις ανείπωτες καταστροφές στην Ευρώπη και τον κόσμο, έλαβε το ποσόν του 1,5 δισεκατομμυρίου δολαρίων, ποσό τεράστιο για τα δεδομένα της εποχής.

Εκτός αυτού, με πρωτοβουλία της Αγγλίας και της Γαλλίας, το 1953, υπογράφηκε η Συμφωνία του Λονδίνου, με την οποία έγινε σοβαρή ελάφρυνση του χρέους της Γερμανίας και της αναγνωρίστηκαν προνομιακοί όροι, για την αποπληρωμή του εναπομείναντος.

Σύμφωνα δε με απόψεις ορισμένων, τότε, με τη συμφωνία εκείνη, διαγράφηκαν και οι οφειλές της Γερμανίας προς την Ελλάδα, που με βάση υπολογισμούς, ανέρχονται σε σημερινά λεφτά, σε 280 δισ. έως 340 δισ. ευρώ…

Μετά από όλα αυτά και τη συνεχιζόμενη γενναιοδωρία της Δύσης, η Γερμανία κατόρθωσε σήμερα να σταθεί στα πόδια της και να γίνει οικονομική υπερδύναμη της Ευρώπης.

Όσον αφορά την Ελλάδα, στην πατρίδα μας δόθηκαν 366 εκατομμύρια δολάρια της εποχής, που υπολογίζονται σε 20 δισεκατομμύρια δολάρια σημερινά λεφτά, ενώ δόθηκαν άλλα 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε σημερινή αξία, σε δωρεάν στρατιωτική βοήθεια.

Υπάρχουν απόψεις που λένε ότι το ποσό εκείνο, που ήταν από τα υψηλότερα που δόθηκαν στα κράτη της Ευρώπης, με βάση τον πληθυσμό, δεν διατέθηκε σωστά, ούτως ώστε να αποκτήσει η Ελλάδα ένα σωστό παραγωγικό και οικονομικό μοντέλο, βιώσιμο και προσαρμοσμένο στα δεδομένα και τις ιδιαιτερότητες της πατρίδας μας.

Υπάρχουν δε και απόψεις που θέλουν την τότε ηγεσία να διοχετεύει τεράστια ποσά σε λίγες οικογένειες, ενώ δεν λείπουν και κατηγορίες για διασπάθιση κεφαλαίων, που δημιούργησαν μια παρασιτική αστική τάξη, χωρίς εθνική συνείδηση και αίσθηση του χρέους προς την πατρίδα.

Συγκεκριμένα, ο πρώην υπουργός Γιώργος Ρωμαίος, αναφέρει -μεταξύ άλλων- σε άρθρο του στα ΝΕΑ:

Το Νοέμβριο 1951 έφθασε στην Ελλάδα ο Τενενμπάουμ για να σχεδιάσει τη τελική φάση του σταθεροποιητικού προγράμματος. Η έκθεσή του συνιστά και έναν απολογισμό του Σχεδίου Μάρσαλ:

«Μία ειλικρινής και έγκυρη αξιολόγηση των πολιτικών που ακολουθήσαμε στο παρελθόν οδηγεί αναπόφευκτα στο συμπέρασμα ότι τα αποτελέσματά τους είναι αρνητικά. Σταματήσαμε τον κομμουνισμό, αλλά δεν έχουμε τίποτε το βιώσιμο στη θέση του. Δώσαμε πολλή βοήθεια στην Ελλάδα αλλά ελάχιστη έφθασε στους Έλληνες που τη χρειάζονταν περισσότερο. Πληρώσαμε για ακριβές επενδύσεις, αλλά όσο τις εξετάζουμε τόσο λιγότερο νόημα φαίνεται να έχουν… Αποκαταστήσαμε την τάξη, αλλά αυτή η τάξη προστατεύεται από διαδοχικές αδύναμες κυβερνήσεις, αντιδημοφιλείς, αναξιόπιστες και διαβρωμένες από τη διαφθορά. Προκαλέσαμε την ανασυγκρότηση στα χαρτιά, αλλά η Ελλάδα δεν δείχνει ακόμα σημάδια ότι μπορεί να στηρίξει τον εαυτό της στο μέλλον. Χτίσαμε δρόμους, σύντομα θα καταρρεύσουν. Αυξήσαμε τους μισθούς, οι τιμές αυξήθηκαν πιο γρήγορα. Δώσαμε πλοία (τα περίφημα λίμπερτι), τα έσοδά τους δεν επιστρέφουν στην Ελλάδα. Συνοπτικά η Ελλάδα είναι μια χώρα διαλυμένη από τον πόλεμο, με τεράστια κοινωνικά προβλήματα και χωρίς θεμελιακές αλλαγές, που αντιμετωπίζει ένα διογκωμένο πληθωρισμό και συνεχίζει να επιβιώνει με τη δική μας συνεχιζόμενη βοήθεια» γράφει.

Είχαν περάσει τέσσερα χρόνια από την εφαρμογή του Σχεδίου Μάρσαλ και τρία από την εφαρμογή του προγράμματος ανασυγκρότησης και ανάπτυξης όταν υπέβαλε την έκθεσή του ο Τενενμπάουμ. Πρότεινε τα εξής μέτρα:

1. Συρρίκνωση του επενδυτικού προγράμματος,
2. Ισοσκέλιση του προϋπολογισμού με περικοπή δαπανών και απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων,
3. Μερική εγκατάλειψη της διανομής τροφίμων με δελτίο,
4. Δραστική περικοπή των επιδοτήσεων και περιστολή των πιστώσεων (Γ. Σταθάκης, «Το δόγμα Τρούμαν και το σχέδιο Μάρσαλ»).

Εν πάση περιπτώσει, στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκαν τότε οι κυβερνήσεις τα χρήματα του Σχεδίου Μάρσαλ, αλλά και στην έλλειψη εθνικού σχεδίου για την Ελλάδα, οφείλεται το στρεβλό παρασιτικό μοντέλο που οικοδομήθηκε έκτοτε, τα συντρίμμια του οποίου βλέπουμε σήμερα μπροστά μας, μαζί με τα συντρίμμια της ίδιας της Ελλάδας.

Τώρα βρισκόμαστε και πάλι σε μια ανάλογη καμπή, με εκείνη του τέλους του Β΄ΠΠ για την Ευρώπη και του εμφυλίου για την Ελλάδα.

Οι οικονομίες της Ελλάδας και της Ιταλίας κατεστραμμένες και με σοβαρά προβλήματα της Ισπανίας, ενώ όλος ο Νότος της Ε.Ε. αντιμετωπίζει προβλήματα βιώσιμης ανάπτυξης.

Την ίδια στιγμή, η Γερμανία, που αν και ήταν υπεύθυνη για την καταστροφή της Ευρώπης, τον Β΄ΠΠ, ευνοήθηκε και στηρίχτηκε στη γενναιοδωρία των ΗΠΑ αλλά και των χωρών που κατέστρεψε, για να σταθεί στα πόδια της, αρνείται να εφαρμόσει όσα εφάρμοσαν άλλοι γι’ αυτήν.

Αρνείται το ευρωομόλογο, απαιτώντας να μπουν και πάλι οι χώρες του Νότου και κυρίως η Ελλάδα, στο «ζυγό» των μνημονίων.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ αποφάσισε δώσει εντολή στην FED να ρίξει στην αγορά 2 δις δολάρια, για να ανατάξει την οικονομία της χώρας του.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που βρίσκεται κάτω από γερμανικό «ζυγό», αντί να ακολουθήσει το παράδειγμα των ΗΠΑ, οδηγεί τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και κυρίως την Ελλάδα, σε περαιτέρω υποδούλωση.

Ναι, το επείγον είναι να αντιμετωπίσουμε τον κορωνοϊό, όμως, με βάση το γεγονός ότι με βεβαιότητα, είτε υπό μορφή δανείων είτε υπό μορφή ευρωομολόγων ή και βοήθειας, θα εισρεύσουν στην Ελλάδα κεφάλαια, τα οποία η κυβέρνηση θα μπορέσει να τα “ρίξει” στην οικονομία κατά το δοκούν,  οι εθνικές προτεραιότητες της πατρίδας μας πρέπει να είναι δύο.

Η πρώτη, είναι να επιδιωχθούν συμμαχίες, για να πιεσθεί η Γερμανία και να εκδοθεί τελικά ευρωομόλογο, για να σωθεί όχι μόνο η Ιταλία και η Ελλάδα, αλλά ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν όχι, τα δάνεια που θα δοθούν να είναι με ευνοϊκούς όρους και να μην οδηγήσουν την πατρίδα μας ακόμα πιο βαθιά στην υποδούλωση.

Η δεύτερη είναι να συνταχθεί από τώρα ένα εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο, για να αποκτήσει η Ελλάδα ένα υγιές παραγωγικό και οικονομικό μοντέλο, που θα της εξασφαλίζει βιώσιμη ανάπτυξη για τις επόμενες δεκαετίες.

Αν γίνουν και πάλι τα λάθη που έγιναν με το Σχέδιο Μάρσαλ, αν τα χρήματα δοθούν σε “ημετέρους”, ή αν σπαταληθούν και πάλι σε προσλήψεις και επιδοματικές πολιτικές, οι υπεύθυνοι θα έχουν υπογράψει τον θάνατο της Ελλάδας. Πρέπει όλοι, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, να κατανοήσουν ότι πρόκειται για την τελευταία ευκαιρία για να ανασυγκροτηθεί η οικονομία και το παραγωγικό μοντέλο και να σταθεί στα πόδια της η πατρίδα μας.

Υπό την έννοια αυτή, έχουν δίκιο ορισμένοι που λένε ότι τώρα είναι δυνατόν η κρίση να μετατραπεί σε ευκαιρία.

Αρκεί ο πολιτικός κόσμος να κατανοήσει την κρισιμότητα της κατάστασης και να ομονοήσει, για να μην ξαναδούμε κάποιους να μιλάνε πάλι για νταούλια…

Η ανευθυνότητα και ο λαϊκισμός, πρέπει να δώσουν τη θέση τους στην υπευθυνότητα, τη σοβαρότητα και την εθνική ευθύνη.