Αρχαίες βιβλιοθήκες στην άκρη της ερήμου

Η χώρα με τη φτωχότερη χλωρίδα στην αφρικανική ήπειρο, η Μαυριτανία, υπήρξε για πολλούς αιώνες κέντρο πολιτισμού, με την απόκτηση και τη διάδοση των γνώσεων να έχουν πρωταρχική σημασία.

Στην άκρη της ερήμου Σαχάρα βρίσκεται η πόλη Τσινγκέτι, που ιδρύθηκε το 800 μ.Χ., ενώ υπήρξε για αιώνες πόλος έλξης και σταθμός για εμπορικά καραβάνια, πιστούς και λόγιους. Αποτέλεσε μια όαση πάνω στο μονοπάτι των εμπόρων και των προσκυνητών.

Εύποροι και εγγράμματοι άνδρες διανυκτέρευαν στα πανδοχεία και γρήγορα άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους οι πρώτες βιβλιοθήκες για τους μελετητές -που συχνά άφηναν και τα δικά τους χειρόγραφα στην πόλη. Στην περίοδο της ακμής της, η πόλη Τσινγκέτι αριθμούσε γύρω στις 30 βιβλιοθήκες. Σήμερα, πίσω από τις παλιές ξύλινες πόρτες τους κρύβονται ακόμα χιλιάδες βιβλία.

Οι αρχαίες βιβλιοθήκες, σχεδόν αμετάβλητες από τα μεσαιωνικά χρόνια, διαθέτουν, μεταξύ άλλων, αρχαία γραπτά, χειροποίητα δερμάτινα βιβλία καθώς και σημαντικά χειρόγραφα κείμενα του κορανίου, τα οποία είναι πολύτιμα για τη μελέτη της ισλαμικής θρησκείας γενικότερα. Ο πολύτιμος αυτός θησαυρός φυλάσσεται με μεγάλη προσοχή από τους εναπομείναντες κάτοικους.

Η κυβέρνηση της Μαυριτανίας, κατά καιρούς, έχει κάνει απόπειρες να πάρει τα χειρόγραφα από τις οικογένειες για να τα φυλάξει σε πιο σύγχρονες συνθήκες, αλλά οι οικογένειες αρνούνται να τα αποχωριστούν. Γι’ αυτούς, το να τα φυλάνε είναι ζήτημα τιμής ενώ η χαρά τους είναι μεγάλη όταν παρουσιάζουν τη συλλογή τους στους τουρίστες που ενδιαφέρονται.

Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 33.000 αρχαία κείμενα σε όλη τη χώρα, αλλά μόνο 2.000 φυλάσσονται και διατηρούνται στο Εθνικό Μουσείο.

Τα ερείπια της πόλης Τσινγκέτι, όπως και των Ουαντάν, Τισίτ και Ουαλάτα, έχουν συμπεριληφθεί, από το 1996, στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και αποτελούν παραδείγματα πλούσιας πολιτιστικής παράδοσης.