Η σημερινή ημέρα -5η Κυριακή μετά το Πάσχα- μας παραπέμπει στην ίαση, με θαυματουργικό τρόπο, που διενήργησε ο Φωτοδότης και Ζωοδότης Χριστός στον εκ γενετής Τυφλό, θεραπεύοντας τον διπλό σκοτασμό της ύπαρξής του: πρωτίστως, την ψυχική αορασία… και, δευτερευόντως, την σωματική τυφλότητα. Θεωρώ δε, ιδιαίτερα σημαντική την περιγραφή (από τον ιερό Ιστοριογράφο) της ‘δράσης’ του Ιησού: «…Έπτυσε χαμαί και εποίησε πηλόν εκ του πτύσματος, και επέχρισε τον πηλόν επί τους οφθαλμούς του τυφλού και είπεν αυτώ: Ύπαγε νίψαι εις του Σιλωάμ… και ενίψατο… και ήλθε βλέπων…» (Ιωάν. 9, 6-7). Μια ‘σημειολογική’ λεπτομέρεια, αδιάφορη για πολλούς, που όμως ‘κραυγάζει’ με υπαινικτική πειθώ… για την φιλόστοργη πλάση του ανθρώπου από τα Πλαστουργικά Χέρια του Θεού!!!
Οι Άγιοι Πατέρες υπογραμμίζουν την ανωτέρω, αποκαλυπτική λεπτομέρεια της ‘πλαστουργικής συμπεριφοράς’ του Χριστού: Στέκεται μπροστά στον εκ γενετής τυφλό, τον ΧΩΡΙΣ οφθαλμικούς βολβούς στις κόγχες των ματιών του… και πλάθει με τα άχραντα χέρια Του 2 σβώλους από πηλό… και γεμίζει τις άδειες οφθαλμικές κόγχες του τυφλού με 2 πήλινα ‘μάτια’ από λάσπη και τα ευλογεί…! Μέχρι δε να πάει να πλύνει το πρόσωπό του ο τυφλός και να γυρίσει, οι πήλινοι σβώλοι στις κόγχες του έγιναν ζωντανά ανθρώπινα μάτια… : ‘φόρεσαν’ Κερατοειδή Χιτώνα… Αμφιβληστροειδή Χιτώνα… Χοριοειδή Χιτώνα… Σκληρό Χιτώνα… έγιναν Υαλώδες Σώμα… Επιπεφυκώς μυκώδης υμένας… Νευρικά Κύτταρα… Οφθαλμικός Μυς… Οπτικό Νεύρο… Οπτικό βοθρίο… Οπτική θηλή… Ίριδα… Κόρη… ζωντάνεψαν!!!
«Της ψυχής τα όμματα πεπηρωμένος… Σοί, Χριστέ, προσέρχομαι ως ο Τυφλός εκ γενετής, εν μετανοία κραυγάζων Σοι: Σύ, των εν σκότει το ΦΩΣ το υπέρλαμπρον…!» (Κοντάκιον της Εορτής)
Δηλαδή:
Έχοντας τα μάτια της ψυχής μου σκοτισμένα… προσέρχομαι σε Σένα, Χριστέ μου, όπως ο εκ γενετής Τυφλός, κράζοντας στην ευσπλαγχνία Σου με οδυνηρή μετάνοια: Εσύ είσαι, Κύριε, για όσους βρίσκονται στο σκοτάδι των παθών, το υπέραλμπρο ΦΩΣ…!
Ο Φωτισμός του ανθρώπου δεν είναι μια εξωτερική υπόθεση, κάτι που αφορά μόνο την σωματική αίσθηση της όρασης και τα χοϊκά του μάτια! Είναι μια υπερ-αισθητή ‘εμπειρία’ που βιώνεται από ολόκληρη την (ψυχο/σωματική) ανθρώπινη ύπαρξη, και υπερβαίνει ασύγκριτα την εγκεφαλική αισθητηριακή αντίληψη… τόσο δε, ώστε μπορεί να λειτουργήσει, υπό προϋποθέσεις (#), υπερτέλεια… ακόμα και με κατεστραμμένους τους οφθαλμικούς βολβούς ή χωρίς -καν- βολβούς μέσα στις οφθαλμικές κόγχες, ακόμα και με κομμένο το οπτικό νεύρο… κι’ ανενέργητο το αντίστοιχο εγκεφαλικό κέντρο της όρασης!…
Στην Θεοπτική εμπειρία της Ορθόδοξης Ανατολής μας (την οποία δεν μπορούν να κατανοήσουν -πόσο μάλλον να βιώσουν!- οι Καθολικοί και οι Προτεστάντες), η έννοια της ‘θέασης’ του Θεϊκού Φωτός, παραπέμπει σε εκείνα τα… δυσθεώρητα ύψη αγιότητας, των ανθρώπων που μετέχουν στην Θεία Χάρη, που οι Πατέρες ονόμασαν «κατάσταση Φωτισμού» και «κατάσταση Δοξασμού ή Θεώσεως» (##). Αυτές οι Χαρισματικές ‘καταστάσεις’ (…) αντιστοιχούν σε ιδιαίτερα υψηλόβαθμη ‘καθαρότητα καρδίας’ δηλ. ψυχο/σωματικό αγιασμό… που προϋποθέτει μια εντελή ‘δυσκινησία’… έως ‘ακινησία’ του ‘τριμερούς’ της ψυχής: ‘Θυμικού’, ‘Λογιστικού’ και ‘Επιθυμητικού’ (###) προς τις αμαρτίες και τα πάθη…!
Το Θεϊκό ΦΩΣ απαστράπτει μυστικά… πρωτίστως ΜΕΣΑ στον άνθρωπο, και δευτερευόντως ΕΞΩ απ’ αυτόν. Προσφέρεται μεν πάντα ως Δωρεά του Θεού (δηλ. ΔΕΝ ‘κατακτάται’ με μόνη την θέληση και προσπάθεια του ανθρώπου), αλλά και προϋποθέτει απαραίτητα μια πνευματική ‘κατάσταση’ νοός και καρδίας, τέτοιας καθαρότητας… που χρειάζεται το ‘κάτοπτρο’ των ψυχών μας, ώστε να μπορεί να ‘απορροφά’ προηγουμένως πλήρως… και ν’ ‘αντανακλά’ ακολούθως αμείωτα, αυτή την απόρρητη έκλαμψη του Θείου Φωτισμού προς την λογική και άλογη Κτίση…!
Ο ταπεινός Θεός μας, χαρίζει πάντα γενναιόδωρα στους ταπεινούς και πράους, ευλαβείς και ευγνώμονες δούλους Του μεγάλες Δωρεές και υπερκόσμια Χαρίσματα, ένα εκ των οποίων είναι και η εν λόγω ‘θέαση’ του Ακτίστου Φωτός…! Αυτής της μεγάλης Δωρεάς, έχουν καταξιωθεί διαχρονικά και συνεχίζουν να αξιώνονται και σήμερα πολλοί εκ των συνανθρώπων μας που φτάνουν, με την Χάρη του Θεού, σε αψεγάδιαστη καρδιακή καθαρότητα… αλλά και σε άβυσσο ταπεινοφροσύνης…!
Αφορά, λοιπόν, αυτό το μέγα Χάρισμα του Θεού, λίγους (σε σχέση μ’ εμάς τους πολλούς, που βρισκόμαστε ακόμα στο επίπεδο της ΚΑΘΑΡΣΗΣ… ή και κατώτερά της!…) από τους Χριστολάτρες συνανθρώπους μας εκείνους που έχουν ανεβεί, κατ’ ευδοκίαν Θεού, στο επίπεδο του ΦΩΤΙΣΜΟΥ και του ΔΟΞΑΣΜΟΥ…! Επειδή, για την ταπείνωση και καθαρότητα της καρδιάς τους, έχουν επιτύχει τον Μακαρισμό του Χριστού: «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία… ότι αυτοί τον Θεόν όψονται…»!
Ανάμεσα στους πολλούς, παλαιούς και νέους, Αγίους και Δικαίους του Θεού, είναι και κάποιοι, αισθητηριακά ολότυφλοι… οι οποίοι, στο απόλυτο σκότος τους, απολάμβαναν το μέγα τούτο Χάρισμα της θέασης του Ακτίστου Φωτός! Από αυτούς, ας αναφερθούν κάποιοι ενδεικτικά: η Οσία Δάρα της Ιρλανδίας (+6ος αιώνας μ.Χ) που ήταν εκ γενετής τυφλή [βλέπε παρακάτω εκτενή αναφορά…], ο εκ γενετής τυφλός Όσιος Άνθιμος ο εν Κεφαλληνία (+1782), η επίσης εκ γενετής τυφλή Αγία Ματρώνα της Μόσχας (+1952) που δεν είχε στις οφθαλμικές της κόγχες βολβούς… και ο σύγχρονός μας Δίκαιος Αναστάσης Μάλαμας (+2004), από ένα μικρό χωριό κοντά στις λίμνες Βόλβες, που τυφλώθηκε (επίκτητα) ολοσχερώς από διαβητική αμφιβληστροπάθεια, αλλ’ η αισθητηριακή τυφλότητά του και η απλοϊκότητά του (ήταν πλανώδιος λαχανοπώλης…) δεν τον εμπόδιζε να βλέπει εντός του, ενορατικά, την άκτιστη Δόξα του Χριστού μέσα στο ανέσπερο Φως της Τρισηλίου Θεότητος…!
Ένας ΚΑΚΟγηρος…
από το Άγιο Βουνό των ΚΑΛΟγήρων
———————
(#) Οι πνευματικές προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν, για να καταστήσει η Χάρη του Θεού ‘ικανό’ τον άνθρωπο, να μετάσχει εμπειρικά στην θέαση του Ακτίστου Φωτός Του… αλλά και να ‘αντέξει’ (χωρίς να τυφλωθεί σωματικά ή απανθρακωθεί ψυχικά…) την ‘υπερ-πυρηνική’ έκλαμψη του ΦΩΤΟΣ αυτού… υπερβαίνουν, προφανώς, αφάνταστα την δική μας (οπωσδήποτε την δική μου!) πνευματική κατάσταση, των ευρισκομένων ακόμα στο επίπεδο της ΚΑΘΑΡΣΗΣ (δηλ. του εν Χριστώ αγώνα για κάθαρση…) από τα δαιμονικά πάθη!
(##) Βλέπε προηγούμενη ανάρτηση, Κυριακής του Παραλύτου, περί των 4 πνευματικών καταστάσεων – επιπέδων ένθεης ζωής των ανθρώπων: https://thenewhellenictimes.com/agion-oros-atho-kyriaki-toy-paralytoy/
(###) Η Ορθόδοξη Παράδοσή μας, απέδωσε στους Φιλοκαλικούς/Νηπτικούς Πατέρες της Ανατολικής Εκκλησίας, τον δίκαιο τίτλο ως των «Μεγαλύτερων Ανατόμων της ανθρώπινης ψυχής», επειδή μελέτησαν σε βάθος και πλάτος, με ουράνιο φωτισμό και θεϊκή σοφία, την Ορθόδοξη Ανθρωπολογία…! Κατ’ αυτούς, η ανθρώπινη ψυχή είναι 3μερής και συνίσταται σε τρία βασικά λειτουργικά πεδία: α) το Θυμικό… β) το Λογιστικό… και γ) το Επιθυμητικό… [ https://religious.gr/αποφθέγματα-κάλλιστος-και-ιγνάτιος/949-τα-τρία-μέρη-της-ψυχής,-το-θυμικό,-το-επιθυμητικό-και-το-λογιστικό ]
Υστερόγραφο:
«Νους ορά και νους ακούει…» (αρχαιοελληνικό γνωμικό)
Δηλαδή: Ο Νους είν’ αυτός που βλέπει και ακροάζεται…!
Άφησα ως Υστερόγραφο την θαυμαστή ιστορία της Οσίας Δάρας: μιας εκ γενετής τυφλής Μοναχής, νεαρής υποτακτικής σε Ορθόδοξο Ιρλανδικό Μοναστήρι του 6ου αιώνος, για την οποία γνωρίζουμε από το συναξάρι της Αγίας Μπριγκίτας (http://o-nekros.blogspot.com/2015/02/the-holy-abbess-and-wonder-worker-saint.html), τα εξής:
Στις αρχές του 6ου αιώνα μ.Χ, όταν ο δυτικός Χριστιανισμός ήταν ακόμα στην Μητρική αγκαλιά της Ορθόδοξης Εκκλησίας, σε ένα Ορθόδοξο Μοναστήρι της Βόρ. Ιρλανδίας ηγουμένευε η χαρισματική Οσία Μπριγκίτα/Brigid (+ 1η Φεβρουαρίου). Κάποια μέρα, αργά το απόγευμα, μετά την ακολουθία του Αποδείπνου, μια αδελφή της Μονής (η νεαρή Μοναχή Δάρα, που ήταν τυφλή εκ γενετής, αλλά με την ευχαριστιακή και δοξολογική ‘διαχείριση’ της αναπηρείας της είχε εξαγνισθεί και αγιασθεί…), πλησίασε την Γερόντισσα Μπριγκίτα θέλοντας να της υποβάλει μια πνευματική απορία, πριν αυτή αποσυρθεί στο κελλί της για την νυχτερινή ησυχία.
Η συνομιλία της Αγίας Ηγουμένης με την οσιακής καθαρότητας τυφλή Μοναχή, εμάκρυνε πολύ… χωρίς αυτό να γίνει αντιληπτό από καμία εκ των δύο, καθώς οι συνομιλήτριες βρίσκονταν μέσα στην πνευματική ‘μέθη’ της Θεϊκής Δόξας… : μία θεοπρεπή δηλ. κατάσταση ουράνιας επισκίασης… κατά την διάρκεια της οποίας όλες οι ενέργειες των σωματικών αισθήσεων-παθών-αναγκών των ανθρώπων που μετέχουν σε αυτή την Ουράνια Εμπειρία… αναστέλλονται και καταπαύουν! Έτσι, πέρασε όλη η νύχτα και η καινούρια ημέρα που ανέτειλε τις βρήκε, ηγουμένη και υποτακτική, όρθιες στον ίδιο τόπο – έξω από τον Ναό, να συνομιλούν ακόμα…
Όταν οι πρώτες ακτίνες του ανατέλλοντος ηλίου φώτισαν και ζέσταναν το πρόσωπο της Αγίας Μπριγκίτας, αυτή συνήλθε ξαφνικά… και κατάπληκτη αναφώνησε: «Ω, κόρη μου, ξημέρωσε…!». Και, καθώς τα μάτια της άρχισαν να βλέπουν στο πρωινό φως τα κάλλη της ανοιξιάτικης φύσης, με τα πουλιά να πετούν χαρούμενα, κελαηδώντας γλυκά την εωθινή δοξολογία τους προς τον Κτίστη, η Αγία Ηγουμένη στράφηκε προς την εκ γενετής τυφλή υποτακτική της, Μοναχή Δάρα, και είπε: «Ω! τι κρίμα, κόρη μου, να μη μπορείς να αντικρύσεις και απολαύσεις τα κάλλη τού Θεού, που βλέπουν τώρα τα δικά μου μάτια!…».
Και με τον λόγο αυτό η Αγία Μπριγκίτα σήκωσε τα χέρια της στον ουρανό και προσευχήθηκε με πίστη στον Θεάνθρωπο Σωτήρα: «Χριστέ, το ΦΩΣ το αληθινόν, το φωτίζον και αγιάζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον, σημειωθείτω εφ’ ημάς το φως του Προσώπου Σου, ίνα εν αυτώ οψόμεθα φως το απρόσιτον…» και αμέσως ‘σταύρωσε’ με το αγιασμένο χέρι της τα μάτια της τυφλής Μοναχής. Με τον λόγο της Αγίας και το σημείο του ζωοποιού Σταυρού, τα ερμητικά κλειστά μάτια της γεννημένης αόματης κόρης, ευθύς άνοιξαν… και άρχισε, για πρώτη φορά στην εικοσαετή ζωή της, να βλέπει εκστασιασμένη… βωβή κι’ αμήχανη τα εξαίσια κάλλη της Θεϊκής Δημιουργίας, ολούθε τριγύρω της, αναπέμποντας δακρύρροη Δοξολογία και Ευχαριστία προς τον πανάγαθο Δημιουργό Θεό.
Η Αγία Μπριγκίτα με δάκρυα στα μάτια καμάρωνε την πρώην τυφλή και τώρα βλέπουσα υποτακτική της, να σκιρτά συγκλονισμένη μπροστά στο μέγα θαύμα του Θεού. Λίγη ώρα μετά, όμως, ακούει την Μοναχή Δάρα να της λέει: Αγαπημένη μου μητέρα, σε ευχαριστώ για το φως που χάρισες στην τυφλότητά μου, με την αγία προσευχή σου στον Χριστό! Όμως… σε παρακαλώ, μαννούλα, ξανακλείσε μου τα μάτια… γιατί, όσην ώρα τώρα βλέπω, για πρώτη φορά, την κτίση γύρω μου, σταμάτησα να βλέπω τον Κτίστη μέσα μου… του Οποίου την πάντερπνη ‘θέα’ απολάμβανα μέχρι λίγο πριν, μέσα στην τυφλότητά μου…!
…Και τότε η Αγία Μπριγκίτα, συγκλονισμένη από την απρόσμενη ανατροπή, ξανασταύρωσε τα ανοιχτά μάτια της Οσίας μοναχής Δάρας κλείνοντάς τα οριστικά, ώστε να μπορεί και πάλι η εκ γενετής τυφλή (όπως η ίδια επέλεξε συνειδητά κι’ ελεύθερα) να συνεχίσει να ‘βλέπει’ εντός της τον Δημιουργό του Σύμπαντος και Νυμφίο της Εκκλησίας, Κύριο Ιησού Χριστό, μέσα στο απρόσιτο ΦΩΣ της Τρισηλίου Θεότητος, και να μην υστερείται της τηλαυγούς υπερ-αισθητής θέας του ακτίστου ΦΩΤΟΣ… εξ αιτίας του αισθητού θάμβους, από την έκλαμψη του κτιστού ηλιακού φωτός!