Η Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων Γερμανίας (ΟΕΚ) ζητάει την εξέλιξη των Κοινοτήτων σε Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών Εξωτερικού (ΚΕΠΕ)

Τα τελευταία 60 χρόνια, η Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων Γερμανίας (ΟΕΚ) αλλά και οι κατά καιρούς πάνω από 100 Ελληνικές κοινότητες, δώσαμε επανειλημμένα και με σαφήνεια σε όλες τι κυβερνήσεις του ελληνικού κράτους, το στίγμα του ελληνισμού της διασποράς, όπως επίσης και συγκεκριμένες προτάσεις για όλα τα θέματα που απασχολούν τον Έλληνα μετανάστη, έτσι ώστε να μπορέσει ίσως να υπάρξει έστω και μια μικρή βάση για διάλογο.

Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες μας αυτές, ο διάλογος με το ελληνικό κράτος συχνά αποδεικνύεται δύσκολος, ανεπαρκής ή και ανέφικτος. Πολλές από τις προτάσεις μας δεν λαμβάνονται υπόψη, ενώ η επικοινωνία συχνά περιορίζεται σε φαινομενικούς διαλόγους χωρίς πραγματικές αλλαγές. 

Είναι σημαντικό να γίνει συνειδητό και κατανοητό, ότι ο διάλογος και η συνεργασία είναι απαραίτητα συστατικά στοιχεία για την πρόοδο και την ενίσχυση των δεσμών μας με την πατρίδα και θα πρέπει να αποτελούν τον βασικό παράγοντα επιτυχίας του στρατηγικού σχεδίου. Ο διάλογος  δεν μπορεί να είναι ευκαιριακός, αλλά θεσμοθετημένος, διαρκής, ειλικρινής και μέχρι κάποιο βαθμό δεσμευτικός για τις ελληνικές κυβερνήσεις.

➢ Έχει ξεκάθαρη γνώμη η Ελληνική Κυβέρνηση για το τι σημαίνει απόδημος ελληνισμός;

Ο όρος «Απόδημος» συμπεριλαμβάνει όλους αυτούς που ζουν εκτός της χώρας μας, σε άλλη χώρα. Άρα, το συγκεκριμένο σχέδιο, που προφανώς γράφτηκε από Έλληνες της Ελλάδας, είναι πολύ πιθανό να μην ανταποκρίνεται στις πραγματικότητες, στις ανάγκες και στις διαφορετικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες που ζουν εκτός Ελλάδας. Από την ΟΕΚ δεν ζητήθηκε να κατατεθούν προτάσεις, πριν την σύνταξη αυτού του σχεδίου.

Κάθε κοινότητα έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και πρέπει να γίνεται σεβαστή η πολυμορφία των εμπειριών και προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες στα διάφορα μέρη του κόσμου. Είναι σημαντικό το Ελληνικό κράτος να ακούει τις φωνές και τις ανάγκες της κάθε κοινότητας και να διασφαλίζει ότι οι πολιτικές και οι προσεγγίσεις του λαμβάνουν υπόψη την κατά τόπους και καιρούς ισχύουσα πραγματικότητα.

➢ Είναι ξεκάθαρο για την Ελληνική κυβέρνηση, ποιος είναι ή μπορεί να είναι ο ρόλος του ελληνικού κράτους για τους απόδημους;

Εάν ναι, τότε πρέπει να συζητήσει με τους απόδημους τα μέτρα και τις πολιτικές που πρέπει να ληφθούν προκειμένου να υποστηριχθούν οι απόδημοι Έλληνες σε όλο τον κόσμο και να διατηρηθεί η ελληνική ταυτότητά τους.

Εάν όχι, τότε πρέπει να ερευνήσουμε περαιτέρω τις απόψεις και τις ανησυχίες των αποδήμων Ελλήνων και να εργαστούμε από κοινού, με ειλικρίνεια, αλληλοσεβασμό, σοβαρότητα και συνέπεια, για μια βιώσιμη λύση που θα τους εξυπηρετεί καλύτερα. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η σχέση μεταξύ του ελληνικού κράτους και των αποδήμων Ελλήνων πρέπει να είναι εποικοδομητική και αμοιβαία επωφελής.

Οι Έλληνες μετανάστες έχουν αγωνιστεί για τα δικαιώματά τους, για ίσες ευκαιρίες στις χώρες που ζουν. Και όχι μόνο δεν αισθάνονται φοβισμένοι, αλλά αισθάνονται ενσωματωμένοι και αποδεκτοί.

Αυτή η αλλαγή δεν ήρθε από μόνη της. Μέσα από συνεχείς αγώνες και πολυετείς προσπάθειες κατάφεραν να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης και να αποκτήσουν την αναγνώριση και τον σεβασμό που τους αξίζει στις κοινωνίες που ζουν. Επίσης μέσα από την συμπαράσταση και την διαχρονικά εξασφαλισμένη πολύμορφη βοήθεια προς την πατρίδα απόκτησαν την αναγνώριση και τον σεβασμό των Ελλήνων στην Ελλάδα.

Ο Έλληνας μετανάστης σήμερα είναι ένα παράδειγμα αγώνα και αντίστασης, ένα παράδειγμα που δείχνει πώς η διαφορετικότητα και η πολυπολιτισμικότητα μπορούν να ενισχύουν μια κοινωνία, να σφυρηλατούν την ενότητά της και να δημιουργούν ένα καλύτερο και δικαιότερο μέλλον για όλα τα μέλη της.

Η ομογένεια στο εξωτερικό αναγνωρίζει και διατηρεί την ελληνική της ταυτότητα, τον πολιτισμό και τη γλώσσα της χώρας προέλευσής της, προσπαθώντας ταυτόχρονα να διατηρήσει τη σύνδεσή της με την ελληνική κουλτούρα και την ιστορία. Επίσης, η ομογένεια συμβάλλει στην προώθηση της ελληνικής παρουσίας και κληρονομιάς στις χώρες όπου ζει, μέσω της διατήρησης παραδόσεων, εορτών, γλώσσας και πολιτισμού.

Βασικό μας μέλημα αλλά και στόχος μας δημοκρατικός πρέπει να είναι η αύξηση της συμμετοχής και η εμπλοκή των Ελλήνων του εξωτερικού στην τρέχουσα πολιτική και στις εθνικές και άλλες εκλογικές διαδικασίες στην Ελλάδα.

Για να επιτευχθεί αυτό, είναι αναγκαίο να υπάρχει ένας συνεχής και θεσμοθετημένος διάλογος με τους Έλληνες του εξωτερικού, να ακούγονται οι απόψεις τους και να λαμβάνονται υπόψη στη λήψη αποφάσεων. Οι δομές της ενημέρωσης και επικοινωνίας πρέπει να ενισχυθούν, ώστε οι Έλληνες του εξωτερικού α) να έχουν πλήρη ενημέρωση για τα τρέχοντα γεγονότα και τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και β) να συμμετέχουν στην λήψη αποφάσεων που τους αφορούν.

Επιπλέον, η δημιουργία δικών τους φόρουμ, όπως συνέδρια, εκδηλώσεις και διαδικτυακές πλατφόρμες, μπορεί επίσης να συμβάλει στην ενίσχυση της συμμετοχής τους και στην ανάπτυξη του διαλόγου. Έτσι, τα θέματα που αφορούν την Ελλάδα θα μπορούν να συζητηθούν σε διευρυμένη βάση, λαμβάνοντας υπόψη την γνώμη και τις ανησυχίες των Ελλήνων του εξωτερικού, προσφέροντας μια πραγματική εμπειρία συμμετοχής στην πολιτική ζωή της χώρας.

Στα επιμέρους θέματα που αφορούν τον Απόδημο Ελληνισμό καταθέτουμε εδώ επιγραμματικά τις θέσεις και απόψεις μας, με την ελπίδα αυτές να γίνουν θέμα συζήτησης, πριν την σύνταξη του τελικού σχεδίου.

Εκπαίδευση/Παιδεία

• Η ένταξη της ελληνικής γλώσσας στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα κάθε χώρας ως μάθημα επιλογής, με εκπαιδευτικούς από την Ελλάδα, με έλεγχο και συμμετοχή στο κόστος του ελληνικού υπουργείου παιδείας.

• Η ίδρυση, όπου αυτό είναι δυνατό και αποδεκτό από τα τοπικά υπουργεία παιδείας στις χώρες υποδοχής και πληρούνται συγκεκριμένες αυστηρές ποιοτικές προϋποθέσεις, δίγλωσσων σχολείων, με ταυτόχρονη ενίσχυση και επέκταση του θεσμού του ψηφιακού δίγλωσσου σχολείου.

• Η ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων και προγραμμάτων εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση της γλώσσας και του πολιτισμού μας. Αυτά τα προγράμματα πρέπει να είναι προσβάσιμα σε όλες τις ηλικιακές και κοινωνικές ομάδες, προσφέροντας ευκαιρίες μάθησης σε όλους όσους ενδιαφέρονται.

• Συγκεκριμένα, χρειάζονται προγράμματα που να απευθύνονται σε παιδιά και εφήβους που μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα ως δεύτερη γλώσσα. 

• Επιπλέον, πρέπει να δημιουργηθούν νέα ή να ενισχυθούν υπάρχοντα ψηφιακά εκπαιδευτικά εργαλεία και πλατφόρμες που θα υποστηρίζουν την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας μέσω του διαδικτύου, προσφέροντας ευελιξία και προσβασιμότητα σε όλους τους ενδιαφερόμενους, πέρα από μαθητές και εφήβους.

• Τέλος, είναι σημαντικό να δημιουργηθούν προγράμματα που να απευθύνονται σε διαφορετικές κοινωνικές και οικονομικές ομάδες, προωθώντας την κοινωνική συνοχή και την πολυπολιτισμικότητα στην ελληνική κοινωνία. Μόνο έτσι μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι η ελληνική γλώσσα θα διατηρηθεί ζωντανή και θα μεταδοθεί από γενιά σε γενιά.

• Αναβάθμιση βιβλίων, εκπαιδευτικού υλικού, διατήρηση και ενίσχυση των υπαρχόντων και δημιουργία νέων εδρών προγραμμάτων ελληνικών σπουδών σε ξένα πανεπιστήμια.Κεντρικός συντονισμός όλων των σχετικών προσπαθειών, σε άμεση θεσμοθετημένη συνεργασία με τις υπάρχουσες έδρες στο εξωτερικό.

• Διατήρηση και αναβάθμιση των Ελληνικών σχολείων.
Η διατήρηση και αναβάθμιση των Ελληνικών σχολείων αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα. Είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι τα σχολεία μας είναι εξοπλισμένα με απαραίτητες υποδομές και πόρους, για να παρέχουν μια υψηλής ποιότητας ελληνόγλωσση εκπαίδευση.

• Πρέπει να γίνουν επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, εκπαιδευτικό εξοπλισμό, βιβλιοθήκες, κλπ.
Οι εκάστοτε κυβερνώντες πρέπει να εστιάζουν στη διασφάλιση της εξοικονόμησης πόρων και τον κατάλληλο προγραμματισμό για την αποτελεσματική διατήρηση και αναβάθμιση των σχολείων μας, για να μην επαναλαμβάνονται καταστάσεις όπως με το σχολείο Αριστοτέλης στο Μόναχο, που απειλείται με κλείσιμο.

• Αξιοκρατικά κριτήρια αξιολόγησης, εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης όπως και ιατροφαρμακευτικής ασφάλισης και περίθαλψης των Ελλήνων εκπαιδευτικών στις χώρες υποδοχής στο εξωτερικό.

Πολιτισμός

Η θεσμοθετημένη συνεργασία με φορείς, όπως το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, η Ελληνική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση, ιδρύματα του εξωτερικού κλπ., μπορεί να συμβάλει στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό. Επίσης, η συνεργασία με άλλους θεσμούς και πρόσωπα με εμπειρία στο χώρο της ελληνικής τέχνης και πολιτισμού, μπορεί να δημιουργήσει μοναδικές εκδηλώσεις και εκδηλώσεις που θα ενθαρρύνουν την πολιτιστική ανταλλαγή και την διαπολιτισμική ιδέα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μα την διοργάνωση σεμιναρίων, εργαστηρίων και εκδηλώσεων, που θα εστιάζουν στην ελληνική γλώσσα, λογοτεχνία, μουσική κλπ. Επιπλέον, μπορούν να διοργανωθούν πολιτιστικά events και φεστιβάλ που θα προβάλλουν την ελληνική τέχνη και πολιτισμό.

Μέσα από αυτές τις συνεργασίες, οι Έλληνες της Διασποράς μπορούμε να ενισχύσουμε τις ρίζες μας και να διατηρήσουμε τη σύνδεσή μας με την πατρίδα. Μπορούμε, επίσης, με αυτόν τον τρόπο να διατηρήσουμε ζωντανό τον ελληνισμό σε ολόκληρο τον κόσμο και να προάγουμε την αλληλεγγύη και την κοινότητα μεταξύ των Ελλήνων παντού.

Ελληνικά Προξενεία

Αναβάθμιση του ρόλου των  Προξενείων.
Ο ελληνικός κρατικός μηχανισμός εξακολουθεί να είναι αργός, γραφειοκρατικός και αναποτελεσματικός. Υπάρχουν ακόμα πολλά προβλήματα που πρέπει να λυθούν και πολλές ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν.
Τα ελληνικά Προξενεία πρέπει να είναι χώρος σωστής εξυπηρέτησης και όχι ταλαιπωρίας για τους ομογενείς 
Προκειμένου να αναβαθμιστεί ο ρόλος των προξενικών αρχών και των υπηρεσιών που προσφέρουν, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η ύπαρξη αριθμητικά επαρκούς προσωπικού με τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες, σε αναλογία των Ελλήνων πολιτών που ζουν στην περιοχή ευθύνης τους. Οι προξενικές αρχές πρέπει να είναι σε θέση να παρέχουν ταχεία και αποτελεσματική υποστήριξη στους ομογενείς σε όλες τις υπηρεσίες που μπορεί να χρειάζονται.

Ελληνικές Κοινότητες

Αναβάθμιση του ρόλου των ελληνικών Κοινοτήτων.
Οι κοινότητες μπορούν να αναδειχθούν σε υποστηρικτές της οργάνωσης του ελληνικού κράτους στην διασπορά, ώστε να μην πέφτει όλο το βάρος στις ελληνικές προξενικές αρχές.

Προτείναμε ήδη στην γερμανική κυβέρνηση την δημιουργία ενός συστήματος πιστοποίησης ελληνικών και ξένων κοινοτήτων, στην βάση συγκεκριμένων κριτηρίων, ώστε να μπορούν να είναι πάροχοι υπηρεσιών για τους Έλληνες και τους ξένους πολίτες στην Γερμανία. Ένα παρόμοιο σύστημα πιστοποίησης πρέπει να οργανωθεί και στην Ελλάδα. Πιστοποιημένες ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού θα μπορούν έτσι να παρέχουν υπηρεσίες σε Έλληνες της διασποράς, ώστε να σταματήσει η υπέρμετρη επιβάρυνση των ελληνικών Προξενείων. Οι πιστοποιημένες ελληνικές κοινότητες θα λειτουργούν σαν αναγνωρισμένα και θεσμοθετημένα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών Εξωτερικού, ΚΕΠΕ, και να ελαφρύνουν και να υποστηρίξουν, έτσι, την λειτουργία των Προξενείων, ενσωματωμένα στην διοικητική οργάνωση των ελληνικών υπηρεσιών στο εξωτερικό με ειδικό στάτους. Είμαστε έτοιμοι να καταθέσουμε συγκεκριμένη και εμπεριστατωμένη λεπτομερή σχετική πρόταση.

Δεν νοείται διατυπωμένο στρατηγικό σχέδιο του ελληνικού κράτους για τον απόδημο Ελληνισμό, στο οποίο δεν υπάρχει ούτε μία αναφορά στον όρο «ελληνική κοινότητα»! Οι ελληνικές κοινότητες στο εξωτερικό είναι οι πρώτοι φορείς πολιτικής, κοινωνικής και πολιτιστικής εκπροσώπησης των Ελλήνων της διασποράς. Και διαχρονικά οι πλέον σημαντικοί, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για τις χώρες, στις οποίες είναι οργανωμένες. Οι ελληνικές κοινότητες είναι πρωτοπόρες και παίζουν ανέκαθεν έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εκπροσώπηση των Ελλήνων αποδήμων, έτσι πρέπει να έχουν μία εξέχουσα θέση και έναν βασικό και θεσμοθετημένο, επίσημο ρόλο στην ανάπτυξη του στρατηγικού σχεδιασμού για τον ελληνισμό της διασποράς!

Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού, ΣΑΕ

Όμοια, όπως με τις κοινότητες, δεν νοείται διατυπωμένο στρατηγικό σχέδιο του ελληνικού κράτους για τον απόδημο Ελληνισμό, στο οποίο δεν υπάρχει ούτε μία αναφορά στο ΣΑΕ! Το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι και απαραίτητο συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο ελληνικό κράτος και τους απόδημους Έλληνες. Η συνταγματική επιταγή πρέπει, επιτέλους, να τηρηθεί. Μετά από τόσα χρόνια απαξίωσης και απραξίας, οφείλει η ελληνική κυβέρνηση να προβεί άμεσα στην επανεκκίνηση του ΣΑΕ.

Απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτό αποτελεί η συμπερίληψη των ελληνικών κοινοτήτων του εξωτερικού ως βασικών συμμετοχικών φορέων στο Νέο ΣΑΕ. Δεν μπορεί να υπάρξει ΣΑΕ μόνο με την συμμετοχή των εθνικοτοπικών, επιστημονικών ή άλλων συλλόγων και Ομοσπονδιών, χωρίς τις κοινότητες και τις Ομοσπονδίες τους σε όλες της Ηπείρους, διότι έτσι το ΣΑΕ δεν θα είναι πολιτικό αλλά εθιμοτυπικό όργανο εκπροσώπησης, αντίθετα με την επιταγή του συντάγματος.

Επίσης δεν νοείται επανίδρυση του ΣΑΕ με εγκάθετους συνέδρους, που θα οριστούν με οποιαδήποτε διαδικασία σε κλειστά δωμάτια άσκησης εξουσίας. Το συνέδριο επανίδρυσης του Νέου ΣΑΕ πρέπει να συγκληθεί με δημοκρατικά εκλεγμένους αντιπροσώπους όλων των ελληνικών κοινοτήτων, των Ομοσπονδιών τους και των υπόλοιπων φορέων.

Πρέπει να εξασφαλιστεί η διατήρηση της ανεξαρτησίας του από την κεντρική ελληνική κυβέρνηση αλλά και η λειτουργία του, στην βάση της επιταγής του συντάγματος, ώστε να επιτελέσει τον συνταγματικά κατοχυρωμένο συμβουλευτικό του ρόλο.

Διάλογος με τις κοινότητες και τους απόδημους, ψήφος και συμμετοχική διαδικασία

Η ΟΕΚ κατέθεσε ήδη συγκεκριμένες προτάσεις στις αρμόδιες επιτροπές του ελληνικού κοινοβουλίου, για την θεσμοθέτηση και εδραίωση μορφών συνεχούς διαλόγου με τους απόδημους Έλληνες. Ο διάλογος αυτός πρέπει να είναι συνεχής, ουσιαστικός και στοχευμένος, ώστε να αντιμετωπίζονται από κοινού όλα τα προβλήματα που έχουν οι Έλληνες της διασποράς.

Η τελική σύνταξη και διατύπωση αυτού του σχεδίου πρέπει να γίνει μέσα από διάλογο με τις κοινότητες και τις Ομοσπονδίες του εξωτερικού, μαζί με άλλους αρμόδιους φορείς στην Ελλάδα. Το κατατεθειμένο «Στρατηγικό Σχέδιο για τον Απόδημο Ελληνισμό» μπορεί να εκληφθεί μόνο ως πρόταση, και μάλιστα με πολλές ελλείψεις, όπως τονίσαμε στην αρχή της πρότασής μας. Η πρόταση αυτή καθαυτή θα έπρεπε να είχε διατυπωθεί με την συμμετοχή των αποδήμων. Έστω και τώρα, πρέπει όλες οι προτάσεις που θα κατατεθούν στο πλαίσιο της διαβούλευσης να αναλυθούν από το Υπουργείο Εξωτερικών και την αρμόδια επιτροπή της Βουλής και, μαζί με τους απόδημους, να διατυπωθεί μία τελική πρόταση.

Τέλος, μετά τις αλλαγές του νόμου για την συμμετοχή των αποδήμων στις εκλογικές διαδικασίες από τον τόπο κατοικίας τους και την άρση όλων των περιορισμών, η εφαρμογή της επιστολικής ψήφου όχι μόνο για τις ευρωεκλογές, αλλά κυρίως για τις εθνικές εκλογές, η καθιέρωση της ψηφιακής ψήφου, καθώς και η εκλογή διακριτών βουλευτών της διασποράς, είναι μέτρα που πρέπει να συμπεριληφθούν στο Στρατηγικό Σχέδιο, στην βάση του οποίου πρέπει να ξεδιπλωθούν και να υλοποιηθούν στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και πάντως πριν τις επόμενες εθνικές εκλογές. Αυτά τα προτεινόμενα μέτρα μπορούν να γίνουν αντιληπτά, μόνο ως ένα βήμα και ένα λιθαράκι στο οικοδόμημα μίας νέας, ολοκληρωμένης και σταθερής στρατηγικής για τον Ελληνισμό της διασποράς.

Η έλλειψη αυτής της στρατηγικής τις τελευταίες δεκαετίες απομακρύνει ολοένα και περισσότερους Έλληνες απόδημους από την Ελλάδα. Πρέπει επιτέλους να σταματήσουμε αυτήν την κατρακύλα και να δημιουργήσουμε από κοινού τις προϋποθέσεις, ώστε να αντιστραφεί η διαπιστωμένη αρνητική πορεία μέσα στα επόμενα δέκα, είκοσι χρόνια!

Πρέπει η Ελλάδα να παύσει να παρακολουθεί αμέτοχη και ανήμπορη την πλήρη ενσωμάτωση των Ελλήνων στις κοινωνίες που ζουν, αποδεχόμενη την απώλεια αυτού του σημαντικού εθνικού κεφαλαίου και την αποξένωση των νέων Ελλήνων της διασποράς από την μητέρα πατρίδα!

Ελπίζουμε και καλούμε την ελληνική κυβέρνηση και όλα τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου να εργαστούμε μαζί, ώστε να συζητηθεί, αποφασιστεί και εφαρμοστεί αυτή η πολύποθη νέα πολιτική και μία νέα στρατηγική για τον Ελληνισμό της διασποράς, γιατί η Ελλάδα μόνο οφέλη μπορεί να έχει από αυτό.