Πυρκαγιές: Τα 13 μέτρα στήριξης των πυρόπληκτων που ανακοίνωσε η κυβέρνηση

Το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με όλα τα εμπλεκόμενα Υπουργεία, ενεργοποιεί το πλαίσιο της κρατικής αρωγής για τη στήριξη περιοχών που επλήγησαν από πυρκαγιές το καλοκαίρι του 2023. 

Παράλληλα, από την πρώτη στιγμή τα στελέχη των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας βρίσκονται στο πεδίο των πληγεισών περιοχών για αυτοψίες και καταγραφές, ενώ αποστέλλονται άμεσα τα σχετικά έγγραφα στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για ενημέρωσή τους για τις απαιτούμενες ενέργειες και διαδικασίες.

Τα μέτρα κρατικής αρωγής που δρομολογούνται, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των Υπουργείων Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Οικονομικών, Εσωτερικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς και την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, για τις πληγείσες περιοχές είναι τα ακόλουθα:

1. Πρώτη αρωγή έναντι στεγαστικής συνδρομής

Ενεργοποιείται τις επόμενες ημέρες η πλατφόρμα arogi.gov.gr ώστε οι πυρόπληκτοι πολίτες και οι πληγείσες επιχειρήσεις να υποβάλουν αίτηση για την πρώτη αρωγή έναντι στεγαστικής συνδρομής για τα πυρόπληκτα κτίρια, η οποία θα καταβάλλεται μετά από τις απαραίτητες διασταυρώσεις και ελέγχους. Δικαιούχοι της ενίσχυσης είναι ιδιοκτήτες, κατά πλήρη ή ψιλή κυριότητα, κτιρίων που υπέστησαν βλάβες από τις πυρκαγιές, τα οποία χαρακτηρίζονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, ως επικίνδυνα για χρήση («κόκκινα») ή ως προσωρινά ακατάλληλα για χρήση («κίτρινα»), με το ποσό της πρώτης αρωγής να ανέρχεται σε 10.000 ευρώ ή σε 5.000  ευρώ, αντίστοιχα. 

2. Παροχή στεγαστικής συνδρομής σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για την αποκατάσταση κτιρίων

Με την ολοκλήρωση των αυτοψιών από τις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής, θα οριοθετηθούν οι πληγείσες περιοχές και θα χορηγηθεί στεγαστική συνδρομή για την επισκευή/ανακατασκευή των κτιρίων. Η στεγαστική συνδρομή, η οποία αποτελείται από δωρεάν κρατική αρωγή (80%) και άτοκο δάνειο (20%) με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, χορηγείται στους ιδιοκτήτες των πληγέντων κτιρίων και έως το μέγιστο όριο των 150 τ.μ. από το σύνολο του αθροίσματος των εμβαδών των ιδιοκτησιών τους, με σκοπό την αποκατάστασή τους (επισκευή ή ανακατασκευή, ανάλογα με τις βλάβες που παρουσιάζουν). 

3. Επιδότηση ενοικίου ή συγκατοίκησης

Παρέχεται, σε συνέχεια της οριοθέτησης των πληγεισών περιοχών, επιδότηση ενοικίου ή συγκατοίκησης για την κάλυψη δαπανών προσωρινής στέγασης των μόνιμων κατοίκων, οι κατοικίες των οποίων επλήγησαν από τις πυρκαγιές, με το ύψος της επιδότησης, να κυμαίνεται από 300 ως και 500 ευρώ, ανάλογα με τις παραμέτρους.

4. Πρώτη αρωγή έναντι κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις

Μέσω της πλατφόρμας arogi.gov.gr χορηγείται πρώτη αρωγή έναντι επιχορήγησης για την αντιμετώπιση ζημιών, προς πληγείσες επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς, ανάλογα με το επίπεδο της ζημιάς. Το ύψος της ενίσχυσης πρώτης αρωγής ανέρχεται σε 2.000 ευρώ για μεσαίο εύρος ζημιάς και 4.000 ευρώ για μεγάλο εύρος ζημιάς στα στοιχεία ενεργητικού τους. Η ενίσχυση πρώτης αρωγής δεν αφορά σε επιχειρήσεις με μικρό εύρος ζημιάς στα στοιχεία ενεργητικού τους, στις οποίες θα χορηγηθεί προκαταβολή. Η καταβολή της ενίσχυσης πρώτης αρωγής γίνεται κατόπιν διασταύρωσης των στοιχείων των αιτούντων πρώτης αρωγής με τις αιτήσεις πληγεισών επιχειρήσεων που έχουν υποβληθεί στην Περιφέρεια για την καταγραφή και εκτίμηση ζημιών από τις επιτροπές κρατικής αρωγής.

5. Προκαταβολή έναντι κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις

Χορηγείται προκαταβολή έναντι της συνολικής επιχορήγησης προς πληγείσες επιχειρήσεις -συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών εκμεταλλεύσεων- και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς, σε ποσοστό 20% επί της εκτιμηθείσας ζημιάς, σε συνέχεια της χορήγησης της πρώτης αρωγής, ακολουθώντας τις προβλεπόμενες διαδικασίες ώστε μέρος της ενίσχυσης να καταβάλλεται σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τη φυσική καταστροφή. Η προκαταβολή χορηγείται σε συνέχεια της καταγραφής και εκτίμησης ζημιών που πραγματοποιείται από τις επιτροπές κρατικής αρωγής της Περιφέρειας, σταδιακά, ανάλογα με την πορεία ολοκλήρωσης του έργου των επιτροπών.

6. Κρατική αρωγή προς πληγείσες επιχειρήσεις και αγροτικές εκμεταλλεύσεις

Μετά την καταβολή της πρώτης αρωγής και της προκαταβολής θα προχωρήσει και η χορήγηση του τελικού ποσού της επιχορήγησης προς τις πληγείσες επιχειρήσεις, με την επιχορήγηση να καλύπτει μέρος της εκτιμηθείσας ζημιάς σε στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης, όπως αυτή προκύπτει από το έργο των επιτροπών κρατικής αρωγής. Ειδικότερα, η επιχορήγηση αφορά ζημιές σε μηχανολογικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα και κατεστραμμένα οχήματα της επιχείρησης. Η τελική επιχορήγηση συμψηφίζεται με την χορηγηθείσα πρώτη αρωγή και προκαταβολή, ενώ στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Σε ένα πλαίσιο συνεργασίας και συντονισμού που ξεκίνησε άμεσα με τις Περιφέρειες, οι οποίες και συστήνουν τις επιτροπές κρατικής αρωγής, προωθείται η διαδικασία εκτίμησης των ζημιών στις επιχειρήσεις και στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ώστε -αφού ολοκληρωθεί η εκτιμητική διαδικασία- να χορηγηθεί και το τελικό ποσό της επιχορήγησης, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα σχετικά δεδομένα. Τέλος, όσον αφορά τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, και εφόσον κριθεί απαραίτητο θα ενεργοποιηθεί το σχήμα επιχορήγησης επί των φυτικών μέσων παραγωγής από την κρατική αρωγή, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με τα συναρμόδια Υπουργεία και τον ΕΛΓΑ.

7. Αποζημιώσεις για τις πρώτες ανάγκες των νοικοκυριών και για οικοσκευή

Στα πληγέντα από την πυρκαγιά νοικοκυριά θα καταβληθούν, σε συνεργασία με τους Δήμους, χρηματικά ποσά ενισχύσεων, ανάλογα με την καταγραφή των ζημιών. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η καταβολή αποζημιώσεων προς τα νοικοκυριά που επλήγησαν, ως εξής: (α) οικονομική ενίσχυση, ποσού 600 ευρώ, σε κάθε νοικοκυριό που έχει πληγεί η κύρια κατοικία του, για την κάλυψη των πρώτων αναγκών του, προσαυξημένο ανάλογα για πολύτεκνες οικογένειες και άτομα με ειδικές ανάγκες, (β) οικονομική ενίσχυση ποσού μέχρι 6.000 ευρώ ανά νοικοκυριό, για την επισκευή ή την αντικατάσταση οικοσκευής της κύριας πληγείσας κατοικίας, ενώ η εν λόγω ενίσχυση περιορίζεται στο 50% για τις περιπτώσεις δευτερεύουσας κατοικίας, και (γ) οικονομική ενίσχυση 4.500 ευρώ σε άτομα που υπέστησαν αναπηρία (67%) από τραυματισμό στη φυσική καταστροφή. 

8. Αναστολή καταβολής φορολογικών υποχρεώσεων

Στις περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω των πυρκαγιών, θα χορηγηθεί αναστολή της πληρωμής των εκκρεμών και βεβαιωμένων φορολογικών υποχρεώσεων, για έξι μήνες, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα φυσικά πρόσωπα που έχουν πληγεί. Ειδικότερα, η αναστολή αφορά στοχευμένα τις επιχειρήσεις που πιστοποιούνται ως πληγείσες με σχετική βεβαίωση της Περιφέρειας και εντάσσονται στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις. Αντίστοιχα, η αναστολή αφορά τα φυσικά πρόσωπα τα οποία πιστοποιείται ότι έχουν υποστεί ζημιές στις κατοικίες τους, στο πλαίσιο της ένταξής τους στο σχήμα παροχής στεγαστικής συνδρομής και αποζημίωσης οικοσκευής.

9. Αναστολή διενέργειας πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης

Δύναται να παρασχεθεί αναστολή διενέργειας κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας των πληγέντων από την πυρκαγιά, για έξι μήνες. Η αναστολή αφορά στοχευμένα τις επιχειρήσεις που είναι πληγείσες και τα φυσικά πρόσωπα που έχουν υποστεί ζημιές στις κατοικίες τους. Ειδικότερα, για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και τις νομικές οντότητες που δικαιούνται το συγκεκριμένο μέτρο, αναστέλλεται, για έξι μήνες, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους, εξαιρουμένων των απαιτήσεων για διατροφή. Η αναστολή καταλαμβάνει, ιδίως, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών και προσωπικών κρατήσεων. Κατά το χρονικό διάστημα του εξαμήνου, αναστέλλονται οι προθεσμίες άσκησης ενδίκων μέσων και βοηθημάτων που αφορούν σε εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. Η αναστολή φορά τις επιχειρήσεις που πιστοποιούνται ως πληγείσες με σχετική βεβαίωση της Περιφέρειας και εντάσσονται στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις, καθώς και τα φυσικά πρόσωπα τα οποία πιστοποιείται ότι έχουν υποστεί ζημιές στις κατοικίες τους, στο πλαίσιο της ένταξής τους στο σχήμα παροχής στεγαστικής συνδρομής και αποζημίωσης οικοσκευής.

10. Τριετής απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ

Τα κτίσματα μετά του αναλογούντος σε αυτά οικοπέδου, τα οποία βρίσκονται σε περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω των πυρκαγιών και έχουν χαρακτηρισθεί ως επικίνδυνα ή προσωρινά ακατάλληλα για χρήση, δύναται να απαλλαγούν από τον ΕΝΦΙΑ για μία τριετία, με την προϋπόθεση ότι κατά τον χρόνο αυτόν η κυριότητα ή το εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο ανήκει στον υπόχρεο σε φόρο του έτους αυτού.

11. Ρύθμιση και αναστολή ασφαλιστικών εισφορών

Κατόπιν της οριοθέτησης των πληγεισών περιοχών, παρέχεται η δυνατότητα να ενταχθούν σε διαδικασία ρύθμισης και αναστολής ασφαλιστικών εισφορών, οι επιχειρήσεις που βρίσκονται εντός των οριοθετημένων περιοχών και έχουν πληγεί από τις πυρκαγιές. Η αναστολή ασφαλιστικών υποχρεώσεων, για έξι μήνες, με αντίστοιχη διαδικασία ρύθμισης αυτών, αφορά στοχευμένα τις πληγείσες από τη φυσική καταστροφή επιχειρήσεις, οι οποίες πιστοποιούνται ως πληγείσες με σχετική βεβαίωση της Περιφέρειας και εντάσσονται στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις.

12. Αναστολή συμβάσεων εργασίας

Διαμορφώνεται ειδικό σχήμα στήριξης της απασχόλησης για τις επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από τις πυρκαγιές, με τη παροχή δυνατότητας αναστολής των συμβάσεων εργασίας και χορήγησης αντίστοιχου επιδόματος, ύψους 534 ευρώ, προς τους εργαζόμενους των πληγεισών επιχειρήσεων για ένα τρίμηνο. Όπως και τα λοιπά μέτρα, το μέτρο αφορά στοχευμένα τις επιχειρήσεις που πιστοποιούνται ως πληγείσες και εντάσσονται στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις.

13. Έκτακτη χρηματοδότηση προς τους ΟΤΑ

Σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, θα προχωρήσει  έκτακτη χρηματοδότησή τους -όπου κριθεί η ανάγκη- για την κάλυψη ζημιών σε δίκτυα και υποδομές.