Γεροντόσπηλιος: Ο φριχτός θάνατος 370 Κρητικών στο Μυλοπόταμο

195 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από το ηρωικό ολοκαύτωμα του σπηλαίου του Μελιδονίου, μιας ηρωικής σελίδας του Μυλοποτάμου, που συνέβη τον Γενάρη του 1824.

Οι εκδηλώσεις θυμίζουν το χρονικό της θυσίας των κατοίκων του χωριού, που προστέθηκαν στον μακρύ κατάλογο των ηρώων της Κρήτης.

Ο Γεροντόσπηλιος, όπως λέγεται αλλιώς το σπήλαιο Μελιδονίου βρίσκεται περίπου 1.800 μέτρα βορειοδυτικά του ομώνυμου χωριού στον ορεινό Μυλοπόταμο, σε υψόμετρο 220 μέτρων στη νότια πλευρά του όρους Κουλούκωνα.

Οι ανασκαφές στο σπήλαιο απέδειξαν ότι είχε κατοικηθεί από τον προϊστορικό άνθρωπο, έπειτα έγινε το ιερό όπου λατρεύτηκε ο γίγαντας φύλακας της Κρήτης, ο θρυλικός Τάλως, και μετά, όπως μαρτυρεί η επιγραφή της εισόδου του σπηλαίου, λατρεύτηκε ο Τάλαιος Ερμής.

Το σπήλαιο έχει μεγάλη ιστορική σημασία, καθώς έχει συνδεθεί με μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες της Ελληνικής Ιστορίας. Τον Οκτώβριο του 1823, 340 γυναικόπαιδα και 30 άντρες από το Μελιδόνι οχυρώθηκαν στο σπήλαιο για να αποφύγουν τον Οθωμανικό στρατό. Όταν ο Χουσεΐν Μπέης πληροφορήθηκε για την κρυψώνα τους, κύκλωσε το σπήλαιο. Οι υπερήφανοι κρητικοί αρνήθηκαν να παραδοθούν και οι Οθωμανοί, αφού απέτυχαν να το καταλάβουν, το πολιόρκησαν. Οι ένοπλοι, αμύνθηκαν με επιτυχία, επί 3 μήνες, εναντίον των επιθέσεων και των βομβαρδισμών των Τούρκων και των Αιγυπτίων.

Τελικά, τον Ιανουάριο του 1824, ο στρατός του Χουσεΐν Μπέη έβαλε φωτιά και με τον καπνό θανάτωσε όλους όσους είχαν κλειστεί στο σπήλαιο. 370 γυναικόπαιδα και οι πολεμιστές βρήκαν τραγικό θάνατο από ασφυξία που προκάλεσε ο καπνός.

Στη κεντρική αίθουσα του σπηλαίου έχει τοποθετηθεί οστεοφυλάκιο, με τα οστά των ηρώων, που σφραγίζει το δράμα του σπηλαίου του Μελιδονίου. Αυτή η πρώτη αίθουσα του φαντασμαγορικού σπηλαίου ονομάζεται «Αίθουσα των  Ηρώων».

Εκδηλώσεις τιμής και μνήμης της 195ης επετείου του ολοκαυτώματος του Σπηλαίου Μελιδονίου πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 20 Ιανουαρίου 2019.