Φ. Βουδαντά: 28 Οκτωβρίου 1940 – Η σημασία του «όλοι μαζί» 80 χρόνια μετά

Της Φένιας Βουδαντά

Εθνικές εορτές. Κάτι πλέον σαν αναγκαία διεκπεραίωση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων και τελετουργιών για να μπορούμε να λέμε ότι «τιμούμε» τα μεγάλα παλιά ονόματα που κοσμούν την παρακαταθήκη της Ιστορίας μας, ότι ακόμα και σε καιρούς αντίξοους εμείς «τιμούμε» τη μνήμη τους. Δίνουμε, βέβαια, τόση έμφαση σε ήθη και έθιμα που κρατούν τον πολιτισμό μας ζωντανό, μα δε συμβάλλουν σίγουρα στην εξέλιξή του.

Έχουμε μια εικόνα από εκείνους που πολέμησαν μαζί, που ένωσαν τα χέρια και κοίταξαν μπρος στο χρέος στο οποίο είχαν προσηλωθεί. Εκείνοι άραγε δε θα ήθελαν να βλέπουν κι εμάς να πολεμούμε μαζί; Τι θα σκεφτόντουσαν, τι θα έλεγαν βλέποντάς μας τον καθένα μέσα στο καβούκι του; Και δεν αναφέρομαι στα υγιή όρια μεταξύ ημών και των άλλων που αποσκοπούν στην αυτοβελτίωση μέσω της ενδοσκόπησης, αλλά σε εκείνα τα εγωιστικά τοποθετημένα και συμπαγή όρια που μας διαφοροποιούν από τους γύρω μας, τοποθετούν ασπίδες ασφαλείας περιμετρικά μας και μας αφήνουν τον καθένα στο μικρόκοσμό του. Είναι βολικός και φτιαγμένος όπως τον θέλουμε εμείς με υλικά διαχειρίσιμα σε εμάς και ιδέες επιβεβαιωμένες, αλλά είναι αυτός ο μικρόκοσμος λειτουργικός για να προχωρήσουμε;

Και όχι σαν κράτος ή σαν κάτι που μας διαχωρίζει με ανταγωνιστική χροιά από τους υπόλοιπους εκτός των συνόρων. Αλλά σαν έθνος, σαν κάτι που δημιουργεί συνθήκες αγάπης και αλληλεγγύης ανάμεσά μας με στόχο να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ό,τι μας απειλεί πραγματικά, λέγοντας εκεί το μεγάλο ΟΧΙ, να αγκαλιάσουμε το διαφορετικό και να υιοθετήσουμε ό,τι μπορούμε από αυτό.

Μα αυτός είναι και ο ρόλος των εορτών αυτών. Την έχουμε μια τάση να μένουμε προσκολλημένοι στο παρελθόν κι όντως ως ένα βαθμό είναι αναγκαίο ένα βλέμμα πίσω, καθώς μπορεί να μας εφοδιάσει με δύναμη και γνώση, ώστε να πορευτούμε για ένα πιο φωτεινό μέλλον. Μα τα σκοτάδια του σύγχρονου κόσμου απαιτούν και την ενότητά μας στο τώρα και τα σκοτάδια αυτά δεν υποχωρούν με στιγμιαίες αναλαμπές της μνήμης έναν αιώνα πριν, σαν φωτογραφίες που την επομένη στις 29 του Οκτώβρη καταχωνιάζονται σε ξεχασμένα συρτάρια για να τις εμφανίσουμε πάλι του χρόνου τέτοια μέρα σαν τη σημερινή. Ένα βλέμμα πίσω είναι αναγκαίο, μα όχι και επαρκές. Ένα βλέμμα δίπλα μας όμως στον άνθρωπο και ένα βλέμμα που θα εισπράξουμε από αυτόν είναι μια από τις σπουδαιότερες κινητήριες δυνάμεις για να επουλωθούν στο βέλτιστο τα σημάδια που αφήνουν οι ζοφερές σημερινές συνθήκες.

Είναι γεγονός ότι με την ατομική αστυνομική ταυτότητα μπορείς πλέον να ταξιδέψεις όπου επιθυμείς (σε συνθήκες κανονικότητας, φυσικά). Μόνο που αυτή μπαίνει εύκολα στην τσέπη και βγαίνει όποτε τη χρειαστείς. Είναι και η άλλη, η εθνική ταυτότητα που δεν εκτυπώνεται, φέρει νοητά την υπογραφή τη δική σου ότι φέρεις την τάδε εθνική καταγωγή και φυσικά δεν την κουβαλάς στην τσέπη σου, τη συγκεκριμένη την κουβαλάς στην πλάτη σου. Και είναι βαριά για να την αντέξεις. Εκτός αν ενώσουμε τις πλάτες όλοι, δώσουμε τα χέρια, αυτό δε θα αλλάξει το «βάρος» της εθνικής ταυτότητας αντικειμενικά, θα αλλάξει όμως την αντίληψή μας γι’ αυτό.

Χρόνια πολλά σε όλους μας, σε όλους ΜΑΖΙ και καλή μας δύναμη αν επιλέξουμε όλοι ΜΑΖΙ να σηκώσουμε τα σύγχρονα «βάρη» κι έτσι επιτέλους να προχωρήσουμε.