Επιστημονική Ημερίδα: Αναγκαστικές μισθώσεις – «απαλλοτριώσεις» των Αγιορειτικών Μετοχίων

Ιστορική προσέγγιση και σύγχρονες νομικές θεωρήσεις

Αίθουσα «Μανόλης Αναγνωστάκης» · Δημαρχιακό Μέγαρο Θεσσαλονίκης

Σάββατο 2 Δεκεμβρίου 2023

Το 2023 συμπληρώνονται 100 χρόνια από την έναρξη των διαδικασιών «απαλλοτριώσεως» των Αγιορειτικών Μετοχίων, με την αρχική απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας για την επίταξη 24 Μετοχίων Αγιορειτικών Μονών με αφορμή την εγκατάσταση προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής. Αυτό αποτέλεσε το προανάκρουσμα για την, μεταξύ Αγίου Όρους και Ελληνικής Πολιτείας, μίσθωση κατά το επόμενο έτος 63 Αγιορειτικών Μετοχίων για δέκα χρόνια στις περιοχές Χαλκιδικής και Σερρών. Ακολούθησαν η αιφνιδιαστική απαλλοτρίωση άλλων 27 Μετοχίων, το ίδιο έτος, η αναγκαστική απαλλοτρίωση 24 Αγιορειτικών Μετοχίων της Θάσου και της Λήμνου το 1927καθώς και νομοθετικές ρυθμίσεις  μίσθωσης των αγιορειτικών κτημάτων στο διηνεκές και να νομοθετηθεί με τον 5377 του 1932 «Περί εκτιμήσεως και πληρωμής της αξίας των απαλλοτριωθέντων κτημάτων των Ι. Μονών του Αγίου Όρους». Ο απολογισμός ήταν να δοθεί σχεδόν το σύνολο της Μετοχιακής περιουσίας των Αγιορειτικών Μονών, συνολικής έκτασης άνω των 1.000.000 στρεμμάτων μια τεράστια προσφορά, που έμεινε αδικαίωτη, και ένα μεγάλο εθνικό διακύβευμα. 

Με την ημερίδα που διοργανώνει η Αγιορειτική Εστία στις 2 Δεκεμβρίου 2023, στην αίθουσα «Μανόλης Αναγνωστάκης» στο Δημαρχιακό Μέγαρο της Θεσσαλονίκης με τον τίτλο: «Αναγκαστικές μισθώσεις – “απαλλοτριώσεις” των αγιορειτικών μετοχίων. Ιστορική προσέγγιση και σύγχρονες νομικές θεωρήσεις» επιχειρείται όχι μόνο η αποτίμηση των ιστορικών γεγονότων και των διαφόρων παραμέτρων τους, αλλά και η εξέτασή τους υπό το πρίσμα νεότερων νομικών αντιλήψεων.

-Θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης

-Οι εργασίες της Επιστημονικής Ημερίδας θα μεταδίδονται ζωντανά (livestreaming) στο link: www.agioritikiestia.gr/imerida2023

Για την οργάνωση της Ημερίδας το Διοικητικό Συμβούλιο της Αγιορειτικής Εστίας σύστησε Επιστημονική Επιτροπή που απαρτίζεται από τους:

-Πρόεδρος: Αθανάσιος Καΐσης, Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ

-Μέλη: Γέρων Συμεών Διονυσιάτης / Ιερομόναχος Φιλόθεος Κουτλουμουσιανός / Ιερομόναχος Θεόφιλος Παντοκρατορινός / Κρίτων Χρυσοχοΐδης, Ομότιμος Δ/ντής Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών  / Διογένης Καραγιαννακίδης, Δρ.Νομικής, δικηγόρος.

Το πρόγραμμα της Ημερίδας επισυνάπτεται στο μέιλ

Αγιορειτική Εστία / +30 2310 263308  /  info@agioritikiestia.gr / www.agioritikiestia.gr

09:30 – 10:00	ΥΠΟΔΟΧΗ – ΕΓΓΡΑΦΕΣ
ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΤΕΛΕΤΗ
10:00 – 10:10	Χαιρετισμός της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους Άθω
10:10 – 10:20	Χαιρετισμός και κήρυξη της έναρξης των εργασιών από τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης και Πρόεδρο του Δ.Σ. της Αγιορειτικής Εστίας, κ. Κωνσταντίνο Ζέρβα
10:20 – 10:30	Εισαγωγικές παρατηρήσεις από τονΠρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής της Ημερίδας κ. Αθανάσιο Καΐση, Ομότιμο Καθηγητή Νομικής Σχολής ΑΠΘ
Α’ ΕΝΟΤΗΤΑ Ιστορική θεώρηση των αναγκαστικών μισθώσεων – «απαλλοτριώσεων»
Α’ ΣΥΝΕΔΡΙΑ	ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κρίτων Χρυσοχοΐδης, Ομότιμος Δ/ντής Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
10:30 – 10:50	Βασίλειος-Αλέξανδρος Κόλλιας,Εντεταλμένος Ερευνητής ΚΕΙΕΔ Ακαδημίας Αθηνών, Δ.Ν., Δικηγόρος Περιουσιακές ανταλλαγές μεταξύ Δημοσίου και αγιορειτικών μονών στο Βυζάντιο. Οι περιπτώσεις τριών χρυσοβούλλων για τις μονές Ιβήρων (979/980), Βατοπεδίου (1082) και Μεγίστης Λαύρας (1104)
10:50 – 11:10	Δημήτριος Νικολακάκης,Καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου ΑΠΘ, Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω Η ακίνητη περιουσία των μονών του Αγίου Όρους μετά τα φιρμάνια (1568–1569) του Σελίμ Β΄
11:10 – 11:30	Μοναχός Θεόκτιστος Δοχειαρίτης Η αποζημίωση των Αγιορειτικών μονών για την απαλλοτρίωση των μετοχίων τους
11:30 – 11:50	ΣΥΖΗΤΗΣΗ
11:50 – 12:20	ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
Β’ ΣΥΝΕΔΡΙΑ	ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ιερομόναχος Θεόφιλος Παντοκρατορινός
12:20 – 12:40	Μοναχός Κοσμάς Σιμωνοπετρίτης, Διδάκτωρ Τουρκολόγος ΑΠΘ Ασυνέπειες στην εφαρμογή του νόμου και άλλα προβλήματα κατά τις απαλλοτριώσεις των αγιορειτικών μετοχίων
12:40 – 13:00	Δημήτριος Μουζάκης, Θεολόγος, διδάκτωρ Ιστορίας Το μετοχιακό ζήτημα και οι αλλοεθνείς μοναχοί του Αγίου Όρους
13:00 – 13:20	Johannes Niehoff-Panagiotidis, Καθηγητής, Freie Universität Berlin Οι «απαλλοτριώσεις» των αγιορειτικών κτημάτων και οι ευρωπαϊκές τους συγγένειες
13:20 – 13:40	ΣΥΖΗΤΗΣΗ
13:40 – 14:10	ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
Γ’ ΣΥΝΕΔΡΙΑ	ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Διογένης Καραγιαννακίδης, Δρ.Νομικής, δικηγόρος
14:10 – 14:30	Ιωάννης Α. Σκλαβούνος, Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, MSc Ιστορίας Απαλλοτρίωση και παραγραφή μέσα από τις δικαστικές υποθέσεις των μετοχίων δύο αγιορειτικών μονών στις Σέρρες
14:30 – 14:50	Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Δικηγόρος Η νομολογιακή αντιμετώπιση των απαλλοτριώσεων αγιορειτικών μετοχίων. Ερμηνευτικά ζητήματα και προοπτικές
14:50 – 15:10	Αναστάσιος Νικόπουλος, Καθηγητής, Freie Universität Berlin “Οι απαλλοτριώσεις των αγιορειτικών μετοχίων. Η προβληματική των εφαρμοσθεισών μεθόδων”
15:10 – 15:30	ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Β’ ΕΝΟΤΗΤΑ Αναγκαστικές μισθώσεις – «απαλλοτριώσεις» Αγιορείτικων περιουσιών                                           υπό το πρίσμα νεότερων νομικών αντιλήψεων
Δ’ ΣΥΝΕΔΡΙΑ	ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αθανάσιος Καΐσης, Ομότιμος Καθηγητής Νομικής ΑΠΘ – Πρόεδρος Επιστημονικής Επιτροπής της Ημερίδας
18:00 – 18:20	Μιλτιάδης Χατζηγεωργίου, Αντιπρόεδρος Αρείου Πάγου ε.τ. Οι περιπέτειες των αγιορειτικών μετοχίων τον εικοστό αιώνα. Απαλλοτριώση ή δήμευσή τους;
18:20 – 18:40	Δημήτριος Μακρής, Σύμβουλος της Επικρατείας Η προστασία των αγιορείτικων περιουσιών υπό το πρίσμα της νεότερης νομολογίας του ΣτΕ και του ΕΔΔΑ
18:40 – 19:00	Χρήστος Γαλιτσίδης, Δικηγόρος Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των μετοχίων των μονών του Αγίου Όρους κατά τις απαλλοτριωτικές αποφάσεις ως πυρήνας του λεγόμενου «μετοχιακού ζητήματος»
19:00 – 19:20	ΣΥΖΗΤΗΣΗ
19:20 – 19:50	ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ