Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιανουαρίου διάλεξη στα Ελληνικά και Αγγλικά του δόκτορα Κυριάκου Σαββόπουλου, στον Σύλλογο Ελλήνων Επιστημόνων Αλεξανδρείας «Πτολεμαίος Α΄» με θέμα: «The Alexandrian Necropolis Project: The Hellenistic Tombs of Shatby» – Στόχοι, εργασίες και αποτελέσματα ενός νέου αρχαιολογικού προγράμματος, από την Αρχαιολογική Εταιρεία της Αλεξάνδρειας (2021-2022).
Η Πρόεδρος του Συλλόγου Δρ Λιλίκα Θλιβίτου αρχικά με χαρά καλωσόρισε στην ιστορική Βίλλα της Αγγελικής Παναγιωτάτου όλους τους παρευρισκομένους, Ἐλληνες, Αιγυπτίους και τα μέλη του Συλλόγου στην 1η εκδήλωση του Συλλόγου για στο νέο έτος 2022.
Στη συνέχεια παρουσίασε στα Ελληνικά και Αγγλικά τον ομιλητή και το θέμα της διαλέξεώς του, λέγοντας:
«Έχουμε την χαρά να είναι ξανά κοντά μας -όπως και πριν δύο χρόνια στην τελευταία διάλεξη του Συλλόγου πριν από την επιδημία του κορονοϊού – ο Δρ Κυριάκος Σαββόπουλος, διεθνώς διακεκριμένο μέλος του Συλλόγου μας και καλός φίλος. Σήμερα ο ομιλητής μας θα παρουσιάσει τους στόχους και τις αρχές του έργου που κάνει σε συνεργασία με την Αρχαιολογική Εταιρεία Αλεξάνδρειας.
Η διάλεξή του επιγράφεται «The Alexandrian Necropolis Project: The Hellenistic Tombs of Shatby». Στόχοι, εργασίες και αποτελέσματα ενός νέου αρχαιολογικού προγράμματος, από την Αρχαιολογική Εταιρεία της Αλεξάνδρειας (2021-2022). Σήμερα μία νέα εικόνα που αρχίζει να έχει ο αρχαιολογικός χώρος του Shatby, είναι πέραν κάθε φαντασίας.
Ο Κυριάκος Σαββόπουλος που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1977, είναι γνωστός στην Αλεξάνδρεια, καθώς από το 2009 έως το 2014 υπήρξε κάτοικος της πόλης μας. Το 2001 αποφοίτησε από την Σχολή Αρχαιολογίας και Ιστορίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μεταπτυχιακός φοιτητής στην Αιγυπτιακή αρχαιολογία στο University College του Λονδίνου.
Από το Πανεπιστήμιο του Leiden της Ολλανδίας έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα επάνω στην Αλεξανδρινή Αρχαιολογία. Από τότε, ασχολείται ερευνητικά με την ιστορία και την αρχαιολογία της Ελληνο-Ρωμαϊκής Αλεξάνδρειας. Οι μελέτες του εστιάζονται σε θέματα ταυτότητας, ιδεολογίας και διαπολιτισμικής αλληλεπίδρασης.
Κατά την εδώ παραμονή του εργάσθηκε ως ερευνητής στο Alexandria and the Mediterranean Research Centre) και λέκτορας στο Alexandria Center for Hellenistic Studies της Bibliotheca Alexandrina. Δίδαξε μαθήματα στην ιστορία και την αρχαιολογία της Αλεξάνδρειας και της Αιγύπτου.
Παράλληλα είναι συγγραφέας και συντάκτης διαφόρων εκδόσεων, συμπεριλαμβανομένης μιας νέας σειράς καταλόγων για το Ελληνορωμαϊκό Μουσείο της Αλεξάνδρειας. Εργάστηκε ως επιστημονικός σύμβουλος στα δύο Αρχαιολογικά Μουσεία της Αλεξανδρείας και του Καΐρου. Επίσης, έλαβε μέρος σε ενάλιες ανασκαφές στις βυθισμένες ακτές της Αλεξάνδρειας.
Από το 2014 εργάζεται ως κύριος ερευνητής και εκ των συντακτών του Corpus των Πτολεμαϊκών επιγραφών της Αιγύπτου, στο Κέντρο Μελετών Αρχαίων Επιγραφών του Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης· επίσης είναι επιμελητής Κλασσικής και Ελληνιστικής Αρχαιολογίας στο Queen’s College του Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Από το 2019, συνδιευθύνει με την καθηγήτρια Mona Haggag, το έργο: «Alexandrian Necropolis, the Hellenistic Tombs of Shatby», που διοργανώνει η Αρχαιολογική Εταιρεία Αλεξάνδρειας. Και σε αυτό βασίζεται η εν λόγω διάλεξη.
Το ελληνιστικό νεκροταφείο του Shatby αντιπροσωπεύει την αρχαιότερη σωζόμενη τοποθεσία της Αλεξάνδρειας, χρονολογούμενη από τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. μόλις 2 ή 3 δεκαετίες μετά την ίδρυση της Αλεξάνδρειας από τον Μέγα Αλέξανδρο (331 π.Χ.). Ως περιοχή, άρχισε να κατοικείται από τις πρώτες γενιές Αλεξανδρινών Ελλήνων.
Στο νεκροταφείο Shatby διασώζονται εντυπωσιακές υπόγειες ταφικές κατασκευές ξεχωριστής μνημειακότητας.
Ωστόσο, παρά τη σημασία τους για την ιστορία της Αλεξάνδρειας, στα χρόνια που ακολούθησαν μετά την ανακάλυψη, ο χώρος αντιμετώπισε συνεχή υποβάθμιση έως που τελικά καλύφθηκε από ένα παχύ στρώμα επιχώσεων και σκουπιδιών.
Το 2020, η Αρχαιολογική Εταιρεία Αλεξάνδρειας (ιδρυμένη από το 1892), μετά από άδεια που έλαβε από το Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, και τη χορηγία του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη της Κύπρου, άρχισε ένα έργο φροντίδας για την αναβάθμιση της κατάστασης στο Shatby. Αυτό περιέλαβε: 1) αποκατάσταση, συντήρηση και συμπληρωματική έρευνα όλων των αρχαίων λειψάνων του νεκροταφείου, 2) την εκπόνηση επικαιροποιημένης μελέτης για το χώρο του, 3) την προστασία των υπόγειων εγκαταστάσεων του Νεκροταφείου από μελλοντικές φθορές και 4) την αναβάθμισή τους ώστε να γίνουν επισκέψιμοι».
Μετά την ολοκλήρωση της διαλέξεως, ετέθηκαν ερωτήσεις στον ομιλητή από τους παρεβρισκομένους και ακολούθησε ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Τέλος, παρατέθηκε δεξίωση. Παραβρέθηκαν ο Θεοφ. Επίσκοπος Ταμιάθεως κ. Γερμανός, ως εκπρόσωπος του Μακαριωτάτου Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεοδώρου του Β΄, ο Γεν. Πρόξενος της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια κ. Αθανάσιος Κοτσιώνης, ο Α΄ Αντιπρόεδρος της πρεσβυγενούς Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας κ. Ανδρέας Βαφειάδης, η Πρόεδρος της Ελληνορωμαϊκής Αρχαιολογικής Εταιρείας Αλεξανδρείας, καθηγήτρια κα Mona Haggag της Κλασσικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Αλεξανδρείας, μέλη του Συλλόγου, εκπρόσωποι Συλλόγων και Φορέων και Εκπαιδευτικοί της Ελληνικής παροικίας στην Αλεξάνδρεια και φίλοι του Συλλόγου όπως οι κ.κ.: Sobhy Ashour Καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Helwan Καΐρου, Hussein Abd El Asiz καθηγητής του Πανεπιστημίου Αλεξανδρείας, Νικόλαος Δημάκης βοηθός καθηγητής της Κλασσικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Dina Atta του Αρχαιολογικού τμήματος της Ελληνορωμαϊκής περιόδου τoυ Πανεπιστημίου Αλεξανδρείας, Menattalah Hasssan της Ελληνορωμαϊκής Αρχαιολογικής Εταιρείας Αλεξανδρείας, Somaia el Kady Αρχαιολόγος Ελληνο-Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων, Samar Yousri αρχαιολόγος Υστερο-Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων, Cecile Shaalan, Τοπογράφος-χαρτογράφος μηχανικός του Centre D’ Etudes Alexandrines, May el Tabah Αρχιτέκτων.
Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας