Άγιον Όρος Άθω: Ισορροπώντας ‘σχοινοβατικά’ μεταξύ αντιθέσεων…

«Ορθοδοξείν εστί… σχοινοβατείν άνωθεν της αβύσσου!…» (Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών)

[ Δηλαδή: Το να πιστεύουμε και ενεργούμε Ορθόδοξα… είναι σαν να ισορροπούμε περπατώντας σε σχοινί τεντωμένο, πάνω απ’ την άβυσσο!…]

Η ζωή μας στον κόσμο αυτόν είναι γεμάτη από ‘ζευγαρωτές’ αντιθέσεις [ 1 ], που ‘κυλίονται’ μαζί μας σε όλο το μήκος του βίου μας. Συνοδοιπορώντας μ’ αυτές (καθεμιά από τις οποίες είναι δυνητικά επιλέξιμη… σε μια στιγμή διασάλευσης των πνευματικών μας ισορροπιών), ζούμε συνεχώς μέσα στην υπερένταση κι’ αγωνία ενός ‘σχοινοβατικού’ ακροβατισμού! Ακροβατώντας σαν σε τεντωμένο σχοινί, λοιπόν, πάνω απ’ το υποκείμενο χάος… βιώνουμε -κι’ ας μην το γνωρίζουμε, οι περισσότεροι- μια λανθάνουσα εμπειρία ‘υπαρξιακού μετεωρισμού’ που έχει την μεταφυσική βαρύτητα ενός τρομακτικού ρίσκου! Γιατί, είν’ ένα «στοίχημα με την ζωή και τον θάνατο» της ψυχής μας, κάθε υπαρξιακή ‘σχοινοβασία’ μας πάνω από τις 2 υποκείμενες αβύσσους: α) της αιώνιας σωτηρίας… και β) της αιώνιας απώλειας…, καθώς αγνοούμε την τελική έκβαση του ‘στοιχήματος’ αυτού…! 

Σε όποιον ακροβατεί ισορροπώντας πάνω σε τεντωμένο σχοινί, ενώ από κάτω χαίνει η άβυσσος… φαντάζει το ίδιο τρομακτικό είτε πέσει απ’ την μία πλευρά… είτε απ’ την άλλη! Είναι το υποκείμενο χάος, που προξενεί αυτόν τον φόβο κι’ εμπνέει δειλία στην ψυχή! [ 2 ] Και, παρότι το ‘χαίνον’ κενό είναι ίδιο… και μια δυνητική διασάλευση της ισορροπίας είναι ίσα πιθανή…, οι τελεολογικές ‘προοπτικές’ των δύο ‘πτωτικών’ εκδοχών ΔΕΝ συμπίπτουν καθόλου! Διότι -απλούστατα- αν πέσουμε από την μια πλευρά του τεντωμένου σχοινιού… περιμένει κάτω, σαν δίχτυ προστατευτικό, να μας δεχθεί απαλά η εύσπλαχνη ‘αγκαλιά’ της Θεϊκής Αγάπης και παρακλήσεως…! Ενώ αν πέσουμε από την άλλη… περιμένει να μας καταπιεί ο σκοτεινός βυθός μιας αδιέξοδης παγερής μοναξιάς κι’ αιώνιας ταλαιπωρίας…!

Ο Ουράνιος Πατέρας, προτού να στείλει στον μεταπτωτικό κόσμο μας τον Μονογενή Του Υιό -Κύριο και Σωτήρα μας Ιησού Χριστό- για ν’ ανασύρει, με την Σταυρική Θυσία Του, την ανθρωπότητα από την Πτώση της στον βυθό της απωλείας… είχε ήδη δοκιμάσει να εμπνεύσει στα πρώτα Του πλάσματα θεοπρεπή σύνεση, ώστε να επιλέξουν την ζωή… απ’ τον θάνατο: «Απ’ όλα τα δένδρα του Παραδείσου να τρώτε απολαμβάνοντας καρπούς, εκτός από ένα δένδρο· εκείνο που θα σας ‘πονηρέψει’ ώστε να πάψετε να είστε αθώοι κι’ απονήρευτοι σαν τα παιδιά, αρχίζοντας να ‘διακρίνετε’ ενοχικά το ‘καλό’ απ’ το ‘κακό’, δηλ. χάνοντας την παρθενική αγαθότητα με την οποία σας έπλασα. Απ’ εκείνο το δένδρο, να μην φάτε… γιατί θα δηλητηριαστείτε… και θα πεθάνετε ψυχικά!…» (Γεν. 2, 16). Εκείνοι, όμως, αθετώντας την σωτήρια Εντολή του Ουράνιου Πατέρα, επέλεξαν τον θάνατο… απ’ την ζωή (δηλ. την ανυπακοή στον Θεό και τον χωρισμό της ψυχής απ᾽ τον Πλάστη της), κληροδοτώντας στους τραγικούς απογόνους τους, όλους εμάς, την ‘κατάρα’ της αμαρτίας!

«Δέδωκα προ προσώπου υμών… την ζωήν και τον θάνατον, την ευλογίαν και την κατάραν… Συ δε, έκλεξαι την ζωήν και την ευλογίαν!» (Δευτερονόμιο: 30, 19)

[ Δηλαδή: Έβαλα μπροστά σας προς επιλογή την ζωή και τον θάνατο, την ευλογία και την κατάρα… εσύ δε, διάλεξε την ζωή και την ευλογία… όχι τον θάνατο και την κατάρα! ]

Ο ανωτέρω λόγος του Θεού στο «Δευτερονόμιο» της Παλαιάς Διαθήκης Του, είναι μια εύσπλαχνη επανάληψη της αρχικής θέλησής Του να υποβάλει σε δοκιμασία την ελεύθερη βούληση των λογικών πλασμάτων Του, εισάγοντας πάλι την ‘πρόκληση’ των αντιθετικών επιλογών. Αφήνει επαναληπτικά εμπρός τους «ζωήν & θάνατον… ευλογίαν & κατάραν…» προτρέποντάς τους αβίαστα -χωρίς να επιβάλλεται κυριαρχικά στο ανώριμο κι’ αδύναμο ‘αυτεξούσιο’ τους- να προσέξουν… να μη ξαναστοχήσουν επιλέγοντας τον όλεθρο: «Συ δε, έκλεξαι την ζωήν και την ευλογίαν…»! Από τότε, η ψυχή μας περνάει μέσ’ από τον ίδιο ‘διλημματισμό’ (…) κάθε φορά που ‘απλώνονται’ εμπρός μας, προς επιλογή, αντιθετικές δυνατότητες που υποβάλλουν σε συνεχή σκληρή δοκιμασία το αυτεξούσιο της ψυχής και την ηθική μας βούληση… αλλ’ όχι λιγότερο και την πνευματική μας ευφυία! [ 3 ]

Ενάντιες προς άλληλες, οι ροπές της καρδιάς μας… συνοδοιπορούν «σαν τα βόδια του Αραπίκου» [ 4 ], ‘συζευγμένες’ στον ίδιο ‘ζυγό’ των ψυχών, ως ‘υποζύγια’ ετερόκλητα κι’ ετεροστρεφή, τείνοντας προς διαφορετικούς προσανατολισμούς! Και, μολονότι τα «βόδια του Αραπίκου» αλληλεξουδετέρωναν ισοδύναμα τις φυγόκεντρες ροπές τους βαίνοντας τελικά εμπρός, εμείς οι άνθρωποι ‘πελαγώνουμε’ εκεί στο ‘δίστρατο’ της ελευθερίας μας, αμφιταλαντευόμενοι ποιά στράτα να διαλέξουμε: της ζωής ή του θανάτου… της ευλογίας ή της κατάρας…;! Κι’ ενώ είναι προφανές ότι θέλουμε να διαλέξουμε «ζωή και ευλογία…», μένουμε αναποφάσιστοι (!) γιατί, απλά, είμαστε πνευματικά συγχυσμένοι και διαλυμένοι: άλλα σκεπτόμαστε… κι’ άλλα λέμε· άλλα θέλουμε… κι’ άλλα κάνουμε: «Βλέπω έναν ‘νόμο’  διαφορετικό, πάνω στα σωματικά μου μέλη, που αντιστρατεύεται τον έμφυτο Ηθικό Νόμο της ψυχής και με δουλώνει στον ‘νόμο’ της αμαρτίας, που υπάρχει στα μέλη μου…! Δεν γνωρίζω τι κάνω… αφού δεν πράττω αυτό που θέλω, αλλ’ εκείνο που μισώ…»! [ 5 ]

Ο Θεάνθρωπος Χριστός, μέσω του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, μας εξηγεί ακριβώς ΠΩΣ εδραιώνει μέσα στον κόσμο την εξουσία του ο Κοσμοκράτορας: με «την επιθυμία της σαρκός και την επιθυμία των οφθαλμών και την αλαζονεία του βίου…» (Α΄ Ιωάν. 2, 16)! Στην ‘υγρασία’ της Σατανικής σκιάς… αναφύονται σαν τους μύκητες οι 3 γίγαντες της εμπαθείας (Φιληδονία-Φιλαργυρία-Φιλοδοξία) που γεννούν όλα τ’ άλλα πάθη. Από αυτές τις 3 γιγαντιαίες εμπάθειες… γεννιούνται αντίστοιχα οι 3 μεγάλοι και παράφοροι ‘έρωτες’ των ανθρώπων: 1. Ο ‘έρωτας’ για την σωματική ευρωστία και ηδυπάθεια (προς ανεμπόδιστη απόλαυση των σαρκικών ηδονών…), 2. Ο ‘έρωτας’ για τον πλούτο και την κτητική συσσώρευση υλικής περιουσίας (προς ακόρεστη ικανοποίηση της φιλαργυρίας και των εγωιστικών επιδιώξεων του πλούτου…), και 3. Ο ‘έρωτας’ για τις μάταιες δόξες και τιμές (προς αλαζονική κυριαρχία επί των άλλων…), που ‘πριμοδοτεί’ ο σατανάς!… [ 6 ]

Από τους 3 αυτούς γίγαντες των παθών (Φιληδονία-Φιλαργυρία-Φιλοδοξία) λοιπόν, προκύπτουν οι 3 μεγάλοι ‘έρωτες’ (σφοδρές εμπαθείς επιθυμίες): για την υγεία-για τον πλούτο-για την δόξα! Αυτή η αξιακή ‘απολυτοποίηση’ (μέσα στο ανθρώπινο μυαλό) των εν λόγω ‘υπέρτατων αγαθών’ γίνεται φανερή, όταν η υποτιθέμενη ‘αξία’ ενός απ’ αυτά διασαλευθεί σοβαρά, ώστε να υποβαθμιστεί ή και αφανιστεί τελείως. Γιατί, λ.χ. με την εμφάνιση μιας ασθένειας, και δη ανίατης, το ‘είδωλο’ της υγείας στο οποίο στηρίξαμε ανόητα τις ελπίδες μιας ‘μακροημέρευσής’ μας, γκρεμίζεται αμέσως! Επιπλέον, με μια ξαφνική διασάλευση των οικονομικών συνθηκών της ζωής, η δυσπραγεία χτυπάει την πόρτα μας… και η ‘λατρεία’ που νιώθαμε μπροστά στο ‘είδωλο’ του πλούτου εξανεμίζεται! Ακόμα, όταν σε μια αλλαγή των ‘συμφεροντολογικών συσχετισμών’ του κόσμου γύρω μας, ανακληθούν οι εφήμερες παροχές τιμής και δόξας που απολαμβάναμε, τότε η γη ‘υποχωρεί’ κάτω απ’ τα πόδια μας… και η κατάθλιψη ενθρονίζεται εντός μας!…

Οι διαμετρικές αντιθέσεις που παρατηρούνται σε κάθε πεδίο της πνευματικής ζωής, ορίζουν μεν τα 2 ‘άκρα’ των ισάριθμων βασικών επιλογών μας, αλλά δεν τις εξαντλούν. Γιατί, στην κλίμακα επιλογών της πνευματικής προαίρεσης, μπορεί να καταγραφούν κι’ ενδιάμεσες ‘τιμές’ πνευματικής φιλοτιμίας! Αγαθές πράξεις… που μπορούν να μειώσουν την ‘απόσταση’ της ψυχής μας από το κακό! Έτσι, λ.χ. όταν ‘διλημματιζόμαστε’ μεταξύ ευσπλαχνίας και σκληροκαρδίας… ας σκεφτούμε ότι: είναι ‘στο χέρι’ μας, αν θέλουμε, να γινόμαστε ολοένα λιγότερο σκληρόκαρδοι… και περισσότερο ευσπλαχνικοί! Μεταξύ αγνείας και αισχρότητας… μπορούμε, αν θέλουμε, να γινόμαστε ολοένα λιγότερο λάγνοι… και περισσότερο αγνοί! Μεταξύ συγχωρητικότητας κι’ εκδικητικότητας… μπορούμε, αν θέλουμε, να γινόμαστε ολοένα λιγότερο μνησίκακοι… και περισσότερο αμνηστευτικοί! Μεταξύ ταπεινότητας και υπερηφανείας… μπορούμε, αν θέλουμε, να γινόμαστε ολοένα λιγότερο αλαζόνες… και περισσότερο ταπεινοί! Το ίδιο και με όλες τις άλλες αντιθέσεις…

Ο πανάγαθος Θεός δεν μας έπλασε τελείους, αλλ’ ατελείς… με δυνατότητα τελείωσης, ως ελεύθερη κι’ αυτεξούσια επιλογή, αποκλειστικά δικής μας ηθικής ευαισθητοποίησης! Γνωρίζοντας, λοιπόν, ο Θεός την -επίτηδες ατελή- κατάσταση των λογικών πλασμάτων Του, και προκειμένου να μας δώσει ένα ‘κίνητρο προτίμησης’ ώστε να επιθυμήσουμε ν’ αγωνιστούμε για την ηθική τελείωσή μας, υποσχέθηκε αγαθά αιώνια κι’ άφθαρτα, ως ‘έπαθλα’ νίκης για τους φιλότιμους αγωνιστές κατά του κακού και της αμαρτίας! Συνάμα έθεσε ως ‘κίνητρο αποφυγής’ την απειλή του πνευματικού θανάτου και της κατάρας… όπου οδηγούνται, από τις κακές επιλογές τους, τα θεόδμητα και ‘θεοσυγγενή’ ανθρώπινα πλάσματα! Έτσι, με την επαγγελία των «μελλόντων αγαθών» [ 7 ] σπεύδει πάντοτε ο Θεός να μας ‘φιλοτιμεί’… μήπως και θελήσουμε να επιδιώξουμε διεκδικητικά την ‘μερίδα’ των σωζομένων…, αποστρεφόμενοι ΟΛΟκαρδα την ‘μερίδα’ των απολλυμένων…!

Στα ‘κίνητρα’ αφοσίωσης στον Θεό, των αληθινών Χριστολατρών, ωστόσο, δεν θα δούμε ποτέ μια τέτοια ‘πελατειακή’ νοοτροπία. Αυτοί, απευθυνόμενοι στον «Αφέντη της καρδιάς» τους, σκέπτονται: «Κύριε, τηρούμε και θα τηρούμε πάντοτε ολόχαρα τις άγιες Εντολές Σου, που ζήτησες να φυλάττουμε [ 8 ], ακόμα δε και άλλες τόσες, προαιρετικές, που δεν απαίτησες [ 9 ], αλλά ξέρουμε ότι Σε ευαρεστεί αν τις τηρούμε! Και το κάνουμε ευχαρίστως -όσο κι’ αν δυσκολευόμαστε κάποτε- και, μάλιστα, χωρίς καμμία προσδοκία ανταπόδοσης κι’ αντιμισθίας από Σένα, στην Ουράνια Βασιλεία Σου! Μας αρκεί, «Κύριε και Δέσποτα της ζωής μας», να γνωρίζουμε απλώς ότι Σε καλοκαρδίζουμε… χωρίς να χρειάζεται να ‘πληρωθούμε’ γι’ αυτό! Το μόνο ποθητό ‘έπαθλο’ του αγώνα μας για την ευαρέστησή Σου, είσαι… «ΣΥ», η ‘Εσταυρωμένη Παναγάπη’ μας, και όχι τα «ΣΑ», δηλ. τα υπεσχημένα -έστω αιώνια, άφθαρτα, υπέρλογα κι’ απερινόητα!- αγαθά Σου…»!

Μέσα στο πνεύμα πλάνης που επικρατεί στον κόσμο, ‘ελέω’ κοσμοκράτορος (!), είναι ‘φυσικό’ για τις αντιθετικές προκλήσεις… ότι θεωρούνται ως ‘τυχερά’ ή ‘ατυχή’ γεγονότα του βίου, πνευματικώς αδιάφορα! Αποδιδόμενα σε μια απρόσωπη ‘τυχαιότητα’ -και όχι στην πάνσοφη Πρόνοια του Θεού!- τα μεν ‘τυχερά’ αντιμετωπίζονται ως ‘ευλογία’ που αξίζει να την απολαύσουμε με κάθε τρόπο, τα δε ‘ατυχή’ ως ‘κατάρα’ που αξίζει να την απορρίψουμε οπωσδήποτε! Έτσι, οι ‘άνθρωποι του κόσμου’ θεωρώντας τους εαυτούς τους εφυέστερους των άλλων, επιλέγουν ασυζητητί τα ‘καλά’ (την υγεία… απ’ την ασθένεια, τον πλούτο… απ’ την φτώχεια, την δόξα… απ’ την ατιμία), προβαίνοντας σε μια (αδιάφορη πνευματικά) εντρύφηση των ‘αγαθών’ του βίου, κι’ αφήνοντας τα ‘κακά’ για τους ‘αφελείς ανθρώπους του Θεού’ [ 10 ], για τους οποίους θεωρούν ότι… ‘αρέσκονται μαζοχιστικά’ να υποφέρουν: υστερούμενοι, πάσχοντες, θλιβόμενοι κλπ… αφρόνως, αφελώς κι’ ασκόπως!

Το ‘κοσμικό φρόνημα’ (μια παραμορφωτική ‘ερμηνευτική’ αντίληψη των Πνευματικών αληθειών) αδυνατεί να εννοήσει την «διά Χριστόν, Αθλητική» διάσταση… που λαμβάνουν όλα τα πνευματικά δρώμενα της «εν Χριστώ» ζωής, καθώς αυτή εμπνέεται από ‘άλλα’ πρότυπα! Δηλ. ο ‘κοσμικός’ άνθρωπος (φορέας του ‘κοσμικού φρονήματος’…), μέσα στην πνευματική του αγνωσία, δεν μπορεί να εννοήσει την σωτηριολογική τελεολογία μιας ζωής… που ένα άλλο ‘είδος’ ανθρώπου (ο Χριστολάτρης) στέργει -αυτεξούσια- να την αναλώσει «διά Χριστόν» με χαρά…! Αδυνατεί εντελώς να πιστέψει ότι, για κάποιους ανθρώπους (Χριστολάτρες), αυτός ο βίος αξίζει μόνο… όταν κανείς τον ζει ως Αθλητής της Πίστεως, αθλώντας μέχρις αίματος στον στίβο των ενθέων αρετών, από άδολη αγάπη για τον Θεό και Πλάστη του! Είναι τελείως αδύνατο στον άνθρωπο που έχει εγκόσμιο κι’ όχι υπερκόσμιο προσανατολισμό… να δει τις ‘εναντιωματικές προκλήσεις’ της ζωής στην αληθινή τους διάσταση: ως αγωνιστικό πεδίο μιας ‘αθλητικής διοργάνωσης’ (!) όπου κάθε καλοπροαίρετη ψυχή καλείται να Αγωνιστεί εν Χριστώ…: «Το στάδιον των αρετών ηνέωκται… οι βουλόμενοι αθλήσαι εισέλθετε…» (Τροπάριο της Μεγ. Τεσσαρακοστής)!

Οι Άγιοι της Ορθόδοξης Ανατολής, που μας χειραγωγούν στην εν Χριστώ ζωή, μας διδάσκουν με το φωτεινό παράδειγμά τους να βλέπουμε ‘αφ’ υψηλού’ [ 11 ]  δηλ. με «ελευθερία πνεύματος… απ’ όλα τα ‘θέλγητρα’ της ύλης κι’ απ’ όλα τα ‘φόβητρα’ της ζωής…!» όλες τις καταστάσεις του κόσμου τούτου. Να κρατούμε ‘ίσες αποστάσεις’ απ’ αυτές… όπως κι’ αν ‘φαντάζουν’ στα γήινα μάτια μας: είτε ως ‘καλές’ και προτιμητέες… είτε ως ‘κακές’ κι’ απορριπτέες. Γιατί, όλα τα θεωρούμενα ‘αγαθά’ αυτού του βίου, όπως κι’ όλα τα νομιζόμενα ‘κακά’ είναι, απλώς, διαφορετικά… ΑΘΛΗΜΑΤΑ του ίδιου πνευματικού αγώνα, στον οποίο μας καλεί ο Θεός να συμμετάσχουμε, για να διαπιστώσει αν… «Του αξίζουμε» [ 12 ] να μας χαριστεί! Έτσι, όσοι αγαπούμε τον Χριστό, ‘αρπάζουμε’ την ευκαιρία που μας δίνεται κάθε φορά, ώστε να ΑΘΛΗΣΟΥΜΕ πνευματικά για την Αγάπη Του, την ευαρέστηση κι’ ανάπαυσή Του, εναθλώντας καθένας στο δικό του ‘γήπεδο’, όπου ο Ουράνιος Αθλοθέτης διοργανώνει (εξατομικευμένα) τις αγωνιστικές ‘Ολυμπιάδες’…!

Υγεία και ασθένεια… πλούτος και πτωχεία… δόξα και περιφρόνηση…

Εναντιωματικά ζεύγη ‘άσπονδων εχθρών’… που είναι, ωστόσο, ‘αδέλφια’ από ίδια ‘μάννα’ (Θεία Πρόνοια), η οποία έχει αναθέσει ως ‘διακόνημα’ στις αντιθετικές αυτές καταστάσεις να μπορούν να οδηγήσουν τις ανθρώπινες ψυχές στο ίδιο υπερκόσμιο ξέφωτο: την αιώνια ένωσή τους με τον ζώντα Θεό! Η πάνσοφη Πρόνοιά Του είναι Αυτή, που μας εκχωρεί εμπιστευτικά, προς πνευματική διαχείριση, και την υγεία και την ασθένεια… και τον πλούτο και την φτώχεια… και την δόξα και την περιφρόνηση…, για ένα και μόνο λόγο: να αθλήσουμε εν Χριστώ, δι’ αυτών, στην εγκόσμια μικρή χρονική προθεσμία μας! Θά΄ταν άδικος ο Θεός, ΑΝ αυτές οι, εναντιωματικές μεταξύ τους, παροχές Του… είχαν χαρακτήρα απόλυτο κι’ όχι σχετικό, ως ‘συνηρτημένη’ δηλ. απόρροια του πνευματικού μας αγώνα. Αν ο Θεός χάριζε σε άλλους υγεία και σε άλλους ασθένεια… σε άλλους πλούτο και σε άλλους φτώχεια… σε άλλους δόξα και σε άλλους περιφρόνηση… πνευματικώς αδιάφορα, θα ήταν ένας… θλιβερός μερολήπτης, ανάξιος της αγάπης των αδικημένων πλασμάτων Του! Αλλ’ ο Θεός μας είναι απροσωπόληπτος και δίκαιος, διακείμενος αγαπητικά προς όλα τα λογικά πλάσματά Του Πατρικώς ίσα… κι’ επιδιώκοντας, μέσα απ’ αυτές τις ‘αντιθετικές’ παροχές Του, κάτι πολύ ουσιωδέστερο κι’ ανώτερο από το απλά προφανές…! 

Ανατέμνοντας την πνευματική ‘πρόκληση’ της υγείας…

Δεν υπάρχει ‘αφ’ εαυτού του’ κανένα ‘αγαθό’ ή ‘κακό’ (όπως το εννοούν μεταπτωτικά οι άνθρωποι) ανάμεσα σε όλα, όσα μας προσφέρει ο Πανάγαθος Θεός. Όλα τα θεία Δώρα, βέβαια, είναι ‘εν δυνάμει’ αγαθά κι’ ευλογημένα… ως απόρροια της Θεϊκής Αγαθότητας, και μπορούν να παραμείνουν τέτοια και ‘εν ενεργεία’…! Επιβεβαιώνονται, όμως, έμπρακτα είτε ως καλά είτε ως κακά, ανάλογα με την χρηστική αξιοποίηση ή αχρήστευση που θα τους γίνει, από εμάς που τα λαμβάνουμε! Συνεπώς, ΑΝ η υγεία, ως ‘εν δυνάμει’ αγαθό, αποβεί βλαβερή πνευματικά για την ψυχή μας, με αμαρτίες και πάθη που μας χωρίζουν από τον Θεό και Πλάστη μας… γίνεται αυτόματα κακό ‘εν ενεργεία’! ΑΝ πάλι η ασθένεια, ως νομιζόμενο (χωρίς να είναι) ‘εν δυνάμει’ κακό, αποβεί ωφέλιμη για την ψυχή μας, με την υπομονή και την ταπείνωση που εκλύει…, αλλά και το θείο Έλεος που ελκύει επάνω στον ευγνώμονα ασθενή, γίνεται αγαθό ‘εν ενεργεία’…! 

Όταν ο Θεός χαρίζει λ.χ. το δώρο της υγείας, έχει ‘καρφιτσωμένο’ επάνω της κι’ ένα ‘σημείωμα’ διευκρινιστικό: Ότι πρέπει να την ‘θηριοδαμάσουμε’ (τιθασεύσουμε) με την σωματική άσκηση και την διατροφική νηστεία, ώστε να είναι ευπειθώς υποτεταγμένη στην ένθεη βούληση της ψυχής μας! Πραγματικά, ειδικά αυτό το άθλημα της νηστείας, που χρειάζεται η σωματική υγεία μας για να΄ναι ευπειθής στο πνεύμα, διαχωρίζει τους ‘ανθρώπους του Θεού’ (ακόμα και μικρά παιδάκια [ 13 ] που νηστεύουν ηρωϊκά!), από τους ‘ανθρώπους του κόσμου’ που αμφισβητούν την ‘αναγκαιότητά’ της, καταλύοντας αδιάφορα και αδηφάγα! Αν δεν επιλέξουμε να διαχειριστούμε ΕΤΣΙ το δώρο της υγείας μας, μπορεί εύκολα από αγαθό να γίνει κακό…, επαναστατώντας με το ζωηρό της σφρίγος κατά της ψυχής κι’ ενάντια σε κάθε πνευματική προσπάθεια μας! Ατυχέστατα, μια από τις μεταπτωτικές συνέπειες πάνω στην φύση μας, είναι και η ‘ανταρσία’ της σάρκας κατά της ψυχής… ώστε, αν/όταν η πρώτη συνεργαστεί ‘προδοτικά’ με την υγεία, μπορεί η τελευταία να καταντήσει αντί συμμάχου… εχθρός θανάσιμος για την ψυχή μας!

Ως θείο δώρο, η υγεία δεν παρέχεται από τον Θεό ηθικώς αδιάφορα… για να μπορούμε να την ξοδεύουμε, ως κεφάλαιο, διαχειριστικώς ανέμελα (πνευματικώς αυτοκαταστοφικά)! Γιατί, το αγαθό μιας υγείας που ακμάζει, είναι ‘απονήρευτο’ και, γι’ αυτό, ευόλισθο… σε αθέμητες ‘συνεργασίες’ με το σαρκικό φρόνημα, που εξ ορισμού (μεταπτωτικά) ρέπει προς την αμαρτία! Μια υγιώς σφριγηλή σάρκα, είναι ανυπότακτο ‘ερίφιο’ ενάντια στην θέληση του τσομπάνη (υποκειμένου)! Αυτή η σφριγηλότητα της σωματικής υγείας μας πρέπει να ελέγχεται αδιάκοπα από τον ‘φόβο του Θεού’… που είναι ο ασφαλέστερος διαχειριστής της! Με τον ‘θείο φόβο’ ως άγρυπνο ‘δραγάτη’ στη ζωή μας και στη διαχείριση των αισθήσεών μας, μπορούμε να μετατρέψουμε την υγεία μας, από ένα δυνητικό ‘εργαλείο αμαρτίας’ σε  ‘εργαλείο σωτηρίας’ (!) με μια ασκητική εκγύμνασή μας σε έργα και κόπους μετανοίας…! 

ΑΝ, αντ’ αυτού, χρησιμοποιήσουμε την υγεία μας ηθικώς αδιάφορα… συσσωρεύοντας, δι’ αυτής, επάνω στην ψυχή και στο σώμα μας, αμαρτίες και πάθη που θέτουν σε κίνδυνο την σωτηρία μας, τότε το αγαθό αυτό (υγεία) εκπίπτει από ευλογία… σε κατάρα, και είθε να μην την είχαμε απολαύσει ποτέ! Συνηθίζουμε οι άνθρωποι να πιστεύουμε, αφελώς, ότι η υγεία είναι ‘μέγιστο’ αγαθό, για την (πρόσκαιρη) διατήρηση του οποίου είμαστε έτοιμοι να θυσιάσουμε τα πάντα, ακόμα και την… αιώνια ψυχή μας! Αλλά… πόσο ‘αγαθό’ μπορεί να είναι κάτι… όταν γίνεται εμπόδιο στην σωτηρία μας και στην ένωσή μας με τον Θεό;! Όχι, λοιπόν, η υγεία ΔΕΝ είναι ‘εξ ορισμού’ αγαθό… αλλά μπορεί να γίνει τοιούτο, αν την μεταχειριστούμε με φόβο Θεού… και με την βεβαιότητα, ότι: για την αξιοποίησή της, θα δώσουμε κάποτε λόγο σ’ Εκείνον που μας την εμπιστεύτηκε, προς διαχείριση σωστική…!

Ανατέμνοντας την πνευματική ‘πρόκληση’ της ασθένειας…

Απ’ την άλλη πλευρά, το ‘αντίπαλον δέος’ της υγείας, η ασθένεια… που παραχωρείται από τον Θεό ως Άθλημα Υπομονής, συνοδεύεται επίσης από άλλη διευκρινιστική ‘οδηγία’ Του: Ότι, για την σωστική αξιοποίησή της, είναι απαραίτητη μια καρτερική διαχείριση! Κι’ αυτό, βέβαια, όχι συμβιβαστικά (να κάνουμε υπομονή… επειδή δεν μπορούμε αλλιώς), αλλά με πνευματική ρωμαλαιότητα… δηλ. συνδυαστικά με Δοξολογική προσευχή προς τον Πανάγαθο Θεό που, μέσω αυτού του Αθλήματος, μας αξιώνει να γίνουμε συμμέτοχοι στα άχραντα και σωτήρια Πάθη Του! Η δε ‘συσταύρωση’ με τον Χριστό, μας εισάγει στο μέγα Μυστήριο της εξαγνιστικής δύναμης που έχει ο πόνος επάνω στην άρρωστη φύση μας, κι’ ετοιμάζει την ύπαρξή μας για το θαύμα του θεραπευτικού ‘αγγίγματος’ της Χάριτος του Θεού πάνω στις πάσχουσες ψυχές μας. Έτσι, με την υπομονή των οδυνών κάθε ασθένειας, οι ψυχές καθαίρονται… και θεραπεύονται πνευματικά, απολαμβάνοντας «νυν και αεί» την όντως υγεία, που δεν απειλείται πλέον από καμμία αρρώστια και κανέναν θάνατο…!

Ανατέμνοντας την πνευματική ‘πρόκληση’ του πλούτου…

Ο υλικός πλούτος χαρακτηρίστηκε απ’ τον Ίδιο τον Θεάνθρωπο Χριστό ως «Μαμωνάς [ 14 ] της αδικίας» (Λουκ. 16, 9) κι’ έχει τοποθετηθεί ευθέως ‘ενάντια’ στον Θεό ως ένας άλλος ‘αφέντης’ που θέλει να ‘διαφεντεύει’ τις ανθρώπινες ψυχές! Ένας ‘αφέντης καρδιών’ [ 15 ] στον οποίο αν υποταχθεί ο άνθρωπος, εκπίπτει πλέον απ’ την αγάπη και υιοθεσία του Θεού, καθώς δεν μπορεί να υπάρξει καμία σχέση ανάμεσά τους. Είναι αδύνατο στον Χριστολάτρη ν’ αγαπά, ταυτόχρονα με τον Σωτήρα Κύριο, και τον… ‘αφέντη-πλούτο’: «Ουδείς οικέτης δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν· ή γαρ τον ένα μισήσει και τόν έτερον αγαπήσει, ή ενός ανθέξεται και του ετέρου καταφρονήσει. Ου δύνασθε Θεώ δουλεύειν και μαμωνά…» (Λουκ. 16, 13). Άρα, ο πλούτος των ανθρώπων που ‘λατρεύουν’ τον πλουτισμό, δεν είναι μια ‘ευλογία’ που αξίζει κανείς να την ζηλέψει… γιατί χωρίζει από τον Χριστό!  

Ωστόσο, σύμφωνα με τους Αγίους Πατέρες μας, η μομφή δεν απευθύνεται στον ίδιο τον πλούτο (που μπορεί, αν χρησιμοποιηθεί ελεημονητικά, να ευαρεστήσει τον Θεό), αλλά στοχεύει την πλεονεξία και απληστία των πρακτικών πλουτισμού!… Δεν αφορά δηλ. στους «πλουτούντας» αλλά στους «δουλεύοντας τω πλούτω…», όχι εκείνους που υπηρετούνται χρειωδώς από τον πλούτο (υπηρετώντας ελεημονητικά κι’ άλλους μ’ αυτόν), αλλ’ εκείνους που τον υπηρετούν ‘δουλικά’ με την καρδιά τους [ 16 ]! Καθώς υπήρξαν (και θα υπάρχουν πάντα) ευσεβείς άνθρωποι, οι οποίοι «πλούσιοι μεν ήσαν… αλλ’ ου τω πλούτω εδούλευον» (Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος) προσφέροντας αυτόν αφειδώλευτα σ’ εκείνους που είχαν και έχουν βιοποριστικές ανάγκες. Η δυσκολία, λοιπόν, του πλούτου… έγκειται στην παρουσία ή απουσία ‘διαχειριστικής πρόνοιας’ των πλουσίων, υπέρ των φτωχών κι’ αναγκεμένων…!

Όταν ο Αθλοθέτης Θεός χαρίζει πλούτο κι’ αφθονία υλικών αγαθών (η περίσσεια των οποίων θέτει σε πολύ σκληρή δοκιμασία την πνευματική προαίρεση των ψυχών…), μέσα μας ενεργοποιούνται δύο λανθάνοντα πάθη της ‘πεπτωκυίας’ φύσης: η φιλοκτημοσύνη και η φιλαργυρία! Οι ‘δαίμονες’ αυτοί (αγάπη για κτήματα / αγάπη για χρήματα) συνιστούν δύο από τις πιο ισχυρές ‘ανθελκυστικές’ επιρροές της ανθρώπινης ψυχής, ετοιμάζοντάς την σιγά-σιγά να… προδώσει [ 17 ] τον Πλαστουργό της και την ‘θεοσυγγενή’ της καταγωγή! Γιατί, ο πλούτος γίνεται αφορμή για πολλές αμαρτίες και θανάσιμες πτώσεις, όπως σοφά παρατηρεί ο Απόστολος Παύλος: «Οι βουλόμενοι πλουτείν εμπίπτουσιν εις πειρασμόν και παγίδα και επιθυμίας πολλάς ανοήτους και βλαβεράς, αίτινες βυθίζουσι τους ανθρώπους εις όλεθρον και απώλειαν…» (Α’ Τιμ. 6, 9)! Ακριβώς γι’ αυτό και ο Σωτήρας μας, δήλωσε κατηγορηματικά: «Δυσκόλως πλούσιος εισελεύσεται εις την βασιλείαν των ουρανών…» (Ματθ. 6, 22-23)! Και ότι: «Ευκοπώτερον εστί κάμηλον διά τρυμαλιάς ραφίδος διελθείν… ή πλούσιον εις την Βασιλείαν του Θεού εισελθείν…» (Μαρκ. 10, 23-25)!

Ανατέμνοντας την πνευματική ‘πρόκληση’ της φτώχειας…

Στον αντίποδα του πλούτου… η φτώχεια, ως ‘κεφάλαιο’ προς διαχείριση πνευματική, διαμορφώνει ένα πλαίσιο ζωής ανάλογο μ’ εκείνο στο οποίο γεννήθηκε κι’ έζησε 33 χρόνια ο «εκουσίως πτωχεύσας» Θεάνθρωπος Κύριός μας, Ιησούς Χριστός. Ήταν πάμπλουτος κι’ έγινε φτωχός… για να μας εμπνεύσει τον πνευματικό σεβασμό προς την πτωχεία, που κι’ αυτός ο Ίδιος ακολούθησε ως τρόπο ζωής. Ο λόγος δε, για τον οποίο επέλεξε να ζήσει έτσι, ήταν για να μας φιλοτιμήσει να Τον μιμηθούμε -αν θελήσουμε- επιλέγοντας κι’ εμείς ν’ ακολουθήσουμε τα ίδια ίχνη Εκείνου… βιώνοντας τις ίδιες ‘καταστάσεις’ που κι’ Εκείνος έζησε ως άνθρωπος, μία εκ των οποίων ήταν η εν λόγω υλική πτωχεία…! Γιατί, όμως, ο Χριστός επέλεξε να ζήσει στην ένσαρκη ζωή του φτωχός, πονεμένος και περιφρονημένος, ενώ μπορούσε να ζήσει ως πλούσιος, υγιής και ένδοξος…;! Ο γρίφος αυτός λύθηκε από τους Αγίους μας, και μάλιστα τον Αγιορείτη Άγιο Νικόδημο: «Ο Χριστός γεννήθηκε και έζησε φτωχός, αδικημένος και οδυνώμενος… γιατί ήθελε να μας δείξει τον τρόπο θεραπείας των ψυχών μας από τους 3 γίγαντες των παθών: Φιληδονία, Φιλαργυρία, Φιλοδοξία…» στις δυναστικές παθολογίες των οποίων είχαμε εγκλωβιστεί μεταπτωτικά…!

Ανατέμνοντας την πνευματική ‘πρόκληση’ της δόξας…

Την απορία Του για την επιπολαιότητά μας… εκφράζει στο Ευαγγέλιό Του ο Χριστός: «Πώς δύνασθε υμείς πιστεύσαι εις Εμέ, δόξαν παρ’ αλλήλων λαμβάνοντες, και την δόξαν την παρά του μόνου Θεού ου ζητείτε;!» (Ιωάν. 5,44). Μεταξύ της «παρ’ ανθρώπων δόξης» (που προσφέρει άνθρωπος σε άνθρωπο) και της «δόξης παρά Θεού» (που χαρίζεται από τον Θεό στον άνθρωπο) υπάρχει ένα αγεφύρωτο ποιο/ποσοτικό χάσμα… που καθιστά προφανή την εκάτερη αξία! Η θεϊκή δόξα είναι αιώνια και άφθαρτη… κι’ ωστόσο την προσπερνούμε αδιάφορα! Η ανθρώπινη δόξα είναι πρόσκαιρη και φθαρτή… και όμως την επιδιώκουμε με μανία! Η προσκαιρότητα της ανθρώπινης δόξας, μάλιστα, δεν καλύπτει -καν- ολόκληρο το μήκος της έμβιας ζωής μας, αφού, πολύ γρήγορα, όταν ανατραπούν οι συμβάσεις που την παρήγαγαν, ανακαλείται… βυθίζοντάς μας σε αφάνεια και λήθη. Η αιωνιότητα της θείας δόξας, όμως, όταν χαρισθεί στον άνθρωπο, απαστάπτει ατελεύτητα και δεν εκλείπει ποτέ!

Πέραν των άλλων ποιο/ποσοτικών της ελλειμμάτων, η «παρ’ ανθρώπων δόξα» είναι μέγα πνευματικό εμπόδιο… που κλείνει στον άνθρωπο τον δρόμο προς την Βασιλεία του Θεού! Ο ‘ανθρωποκεντρικός’ χαρακτήρας της «ανθρώπινης δόξας» εκτρέπει από την θεο-κεντρική ‘τροχιά’ του τον άνθρωπο, που είναι υπαρξιακά προορισμένος να ‘δορυφορεί’ τον Θεό και Πλάστη του, τον «Ήλιο της Δικαιοσύνης» Ιησού Χριστό! Αντ’ αυτού, τον θέτει σε τροχιά γύρω από… πλανήτες, δηλ. ομοιοπαθή κτίσματα (ανθρώπους), εμποδίζοντας την περαιτέρω θεοπρεπή εξέλιξη της ψυχής του. Γιατί, με την απόκτηση θεοειδών αρετών, το λογικό πλάσμα ‘εξομοιώνεται’ ηθικά με τον υπέρλογο Πλαστουργό του, ενώνεται κατά Χάρη ο άνθρωπος με τον Θεό! Καθώς, λοιπόν, η θεομισής ‘ανθρωπαρέσκεια’ [ 18 ] της «παρ’ ανθρώπων» δόξας, απαξιώνει την θεοφιλή ταπεινότητα της καρδιάς… που ελπίζει σε έναν «παρά Θεού» χορτασμό της πεινασμένης/διψασμένης ψυχής μας, ομολογούμε: «Κύριε… Χορτασθήσομαι εν τω οφθήναι μοι την δόξαν Σου!…» (ψαλμ. 16, 15)!

Ανατέμνοντας την πνευματική ‘πρόκληση’ της περιφρόνησης…

Στον αντίποδα της ανθρώπινης δόξας, που ‘ανεβάζει ψηλά’ με τις τιμές και τους επαίνους την επιπόλαιη ψυχή μας (ενώ, αντίθετα, η «παρά Θεού δόξα» την καθιστά ταπεινή κι’ ανυπερήφανη…), η ανθρώπινη περιφρόνηση δοκιμάζει σκληρά και κλυδωνίζει -χωρίς να καταποντίζει, αν προσέχουμε!- την πίστη κι’ αφοσίωσή μας στον Θεό! Κοινός ‘κλήρος’ όλων των Χριστολατρών -Αγίων και Δικαίων- να διέρχονται πάντοτε, κατ’ ευδοκίαν Θεού, «διά πυρός και ύδατος» [ 19 ] περιφρόνησης και ατιμίας, και μάλιστα συκοφαντικής δυσφήμισης και κατασπίλωσης… που, αν τύχουν Αθλητικής εν Χριστώ διαχείρισης, με γενναία υπομονή και πίστη στην εκ Θεού ηθική δικαίωση, περιποιούν αιώνια τιμή και δόξα στις ψυχές των εκάστοτε Αθλητών του Χριστού, καθιστώντας τους αξίους του Δεσποτικού Μακαρισμού: «Μακάριοι εστέ… όταν ονειδίσωσιν υμάς και διώξωσι και είπωσι παν πονηρόν ρήμα καθ’ υμών ψευδόμενοι, ένεκεν Εμού…» (Ματθ. 5, 11-12)!

Πέρ’ από τις μεμονωμένες ‘ζευγαρωτές αντιθέσεις’ που καλούμεθα οι άνθρωποι να διαχειριστούμε, με πνευματική σοφία κι’ αγωνιστικό φρόνημα, παραχωρούνται κάποτε από τον Θεό και κάποιοι ‘ενισχυμένοι συνδυασμοί’ τους, όπως λ.χ. αφ’ ενός: ταυτόχρονη συνύπαρξη υγείας-πλούτου-δόξας και τιμής [ 20 ], αφ’ ετέρου δε: ασθένειας-φτώχειας-περιφρόνησης κι’ αδικίας…! [ 21 ] Οι περιπτώσεις αυτές συνιστούν υπερβολικά δύσκολα (πρωτ)αθλήματα… που μόνο οι εντελώς ‘αφιερωμένοι’ στον Θεό μπορούν να φέρουν σε απόλυτα αίσιο (νικηφόρο) πέρας! Γιατί, τόσο η διαχείριση του α΄ τριάθλου: υγείας (με σωματική νηστεία και άσκηση…) και πλούτου (με ολόκαρδη ελεημοσύνη…) και δόξας/τιμής (με ταπείνωση κι’ αυτομεμψία…), όσο και της διαχείρισης του ετέρου τριάθλου: ασθένειας (με καρτερία κι’ ευχαριστία…) και φτώχειας (με υπομονή και δοξολογία…) και περιφρόνησης/αδικίας (με γενναία υπομονή κι’ ελπίδα στην θεϊκή δικαίωση…) είναι πρωταθλήματα… που αναδεικνύουν -κυριολεκτικά- Αγίους πρωταθλητές της Πίστης!

Η διαχείριση ‘αντιθετικών κεφαλαίων’ παραπέμπει, λοιπόν, σε πνευματικά αθλήματα, όπου μας καλεί ο Θεός να «αθλήσουμε νομίμως» [ 22 ] αν θέλουμε να διεκδικήσουμε στην αιωνιότητα του Φωτός πνευματικά βραβεία νίκης! Και, ενώ όλα τα ‘αντιθετικά κεφάλαια’ είναι ‘εργαλεία’ σωτηρίας…, ορισμένα απ’ αυτά (υγεία-ασθένεια, πλούτος-πτωχεία, δόξα-ατιμία) γίνονται και… ‘οχήματα μεταφοράς’ για την μετάβασή μας στην Βασιλεία του Θεού! ‘Οχήματα’ ιδιαζουσών προδιαγραφών λειτουργίας (τίποτε απ’ όσα γνωρίζουμε: ούτε κριθαρο-κίνητα… ούτε βενζινο-κίνητα… ούτε ηλεκτρο-κίνητα… αλλά Πνευματο-κίνητα)! Στην ασφαλή επιβίβαση και χρήση αυτών των πνευματικών ‘μέσων μεταφοράς’ (!) μας καλεί ο Θεός, κατά την απειρόσοφη Πρόνοιά Του, να Τον προσεγγίσουμε… αξιοποιώντας την μεγίστη δυνατή άνεση κι’ ευκολία που μας παρέχουν αυτά τα ιδιότυπα πνευματικά ‘οχήματα’ της Χάριτός Του [ 23 ], ανάλογα με το πόσο προσεκτικά (δηλ. υπάκουα στον ‘κώδικα οδικής κυκλοφορίας’ των υπερκοσμίων συγκοινωνιών…) θα τα κυβερνήσουμε!

Συμπερασματικά, για τα μεγάλα ΑΘΛΗΜΑΤΑ της πνευματικής ζωής…

Είναι η ΥΓΕΙΑ αγαθό…; -Ναι, όταν την χρησιμοποιήσουμε για έργα αγαθά κι’ ένθεα… που θα μας βοηθήσουν να ενωθούμε με τον αγαπημένο Πλάστη και Θεό μας!

Μπορεί η ΥΓΕΙΑ να αποβεί σε κακό…; -Ναι, όταν την χρησιμοποιήσουμε για έργα πονηρά κι’ αμαρτωλά… που μας χωρίζουν από τον Δημιουργό και Σωτήρα μας!

Είναι η ΑΣΘΕΝΕΙΑ κακό…; -Όχι, αν την χρησιμοποιήσουμε έξυπνα -με υπομονή και ευχαριστία προς τον Θεό- ως ‘όχημα’ που οδηγεί στο Φως της Ουράνιας Βασιλείας Του…!

Μπορεί η ΑΣΘΕΝΕΙΑ ν’ αποβεί σε κακό…; -Ναι, αν διαχειριστούμε τα άλγη μικρόψυχα, με κακομοιριά και γογγυσμό… που θα μας αφήσουν έξω από την Βασιλεία του Φωτός!…

Είναι ο ΠΛΟΥΤΟΣ αγαθό…; -Ναι, αν τον διαχειριστούμε έξυπνα, δηλ. ελεημονητικά, προς ανακούφιση των φτωχών και αναγκεμένων αδελφών μας – πράξη που ευαρεστεί υπερβολικά τον Θεό… ώστε να πλημμυρίσει ανταποδοτικά την ζωή μας με ευλογίες…!

Μπορεί ο ΠΛΟΥΤΟΣ να αποβεί κακός…; -Ναι, πολύ εύκολα, αν χρησιμοποιηθεί για την… καταστροφή της ψυχής μας και τον αιώνιο χωρισμό μας από τον Θεό, με την κακή εξόδευσή του σε ο,τιδήποτε άλλο… εκτός από εκείνα που ευαρεστούν τον Σωτήρα Χριστό!

Είναι η ΦΤΩΧΕΙΑ κακό…; -Όχι, αν την υπομείνουμε γενναία και με ελπίδα στον Θεό, πλουτίζοντας αντί υλικών πραγμάτων με ένθεες αρετές: τον αληθινό και μόνο πλούτο που μπορεί να μας συνοδεύσει στην ατελεύτητη αιωνιότητα…!

Μπορεί η ΦΤΩΧΕΙΑ να αποβεί κακή…; -Ναι, αν την αντιμετωπίσουμε με γογγυσμό & μεμψιμοιρία, εισάγοντας μέσα μας σκοτάδι απιστίας, δαιμονικής πικρίας κι’ απόγνωσης…!

Είναι η ΔΟΞΑ και ΤΙΜΗ, αγαθά…; -Ναι, αλλά μόνο όταν αποδίδονται στον Θεό που όντως τις αξίζει (χωρίς να τις χρειάζεται) και όχι στον εαυτό μας… που και δεν τις αξίζει, κι’ επιπλέον κινδυνεύει απ’ αυτές, να υψηλοφρονήσει… κι’ εκπέσει από την θεϊκή αγάπη!

Μπορεί να αποβούν, η ΔΟΞΑ και ΤΙΜΗ, κακά…; -Ναι, όταν τις ιδιοποιούμεθα ανόητα (εγωιστικά) ή τις αποδίδουμε στους άλλους δόλια (ανθρωπάρεσκα), βλάπτοντας ψυχικά κι’ εμάς… κι’ αυτούς!

Είναι η ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΗ και ΑΔΙΚΙΑ, αγαθά…; -Ναι, αν υπομείνουμε με Μαρτυρική γενναιότητα την αγιαστική τους Χάρη, για την αγάπη του Θεού, κατά μίμηση του ίδιου του Χριστού και όλων των Αγίων Του!…

Μπορεί, η ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΗ και ΑΔΙΚΙΑ ν’ αποβούν κακά…; -Ναι, αν λησμονήσουμε την πανάδικη ατίμωση του Θεανθρώπου Κυρίου μας, που υπέμεινε κατά τα Άγια Πάθη Του, και ολιγοψυχήσουμε… περιπίπτοντας σε λύπη και αθυμία, που οδηγούν σε μεμψιμοιρία κι’ εναντίωση στο Άγιο θέλημά Του! Κι’ έτσι, να στερήσουμε από την ψυχή μας κάθε Ουράνιο αγαθό (αιώνια ανταποδοτική δόξα Θεού) που επρόκειτο αυτές να μας χαρίσουν…!

Στον επίλογο των προγραφέντων… το σοβαρότερο όλων είναι, ότι: ο τρόπος ζωής μας στον εφήμερο αυτό βίο (των ελαχίστων γηίνων ετών) καθορίζει την αιώνια ‘μοίρα’ που περιμένει κάθε άνθρωπο στην μετα-βιολογική και υπερ-κόσμια συνέχεια της ζωής του, διαμορφώνοντας (εξατομικευμένα) γι’ αυτόν μια… αμετάβλητη κατάσταση ύπαρξης, στην άχρονη ροή της αιωνιότητας! Η δε έννοια της ‘αιωνιότητας’ που πολύ εύκολα λέγεται κι’ ακούγεται… αλλά δύσκολα κατανοείται, μας παραπέμπει σε ένα ‘μέγεθος’ χρονικό [ 24 ] που είναι εντελώς αδύνατο να παραβληθεί συγκριτικά με μια ανάλογη ‘προσλαμβάνουσα παράσταση’ άλλων χρονικών μεγεθών, στην κλίμακα αυτού του κόσμου. Αυτός ο νοητικά υπέρλογος συλλογισμός… αν δεν τύχει ‘ένθεης’ διαχείρισης, μπορεί να (και σίγουρα θα…) οδηγήσει σε κατάρρευση ψυχο/νοητική… κάθε ψυχή που ΔΕΝ είναι ‘γειωμένη’ ασφαλώς και θεμελιωμένη ασάλευτα στην ‘Πέτρα’ της Πίστης του Χριστού, εξωθώντας την σε εγωιστική αμφισβήτηση, απιστία και απόγνωση… μέχρι και σε αυτοκτονικό ιδεασμό!… 

Μια επιπόλαιη κι’ επιφανειακή προσέγγιση του θέματος της «αιώνιας απώλειας…» (η οποία σηματοδοτεί τον οριστικό χωρισμό της ψυχής μας από τον αγαθό Πλαστουργό της), φαντάζει ‘άδικη’ αλλά δεν είναι! Διότι συνιστά ‘αναλογική’ απόρροια του (φαύλου) τρόπου με τον οποίο διεξήλθαμε στην γη τον πρόσκαιρο βίο μας. Αν φαίνεται ‘άδικη’… είναι γιατί παραβλέπεται σκόπιμα (πονηρά) η άλλη ‘ανάγνωση’ της αναλογικότητας: ότι δηλ. από μία (αγαθή όμως!) διεξαγωγή του ίδιου εφήμερου βίου… απορρέει και η αιώνια σωτηρία μας! [ 25 ] Γιατί, βέβαια, δεν μπορούμε να θεωρούμε ‘άδικο’ ότι κληρονομούμε (από ελεύθερη επιλογή μας!) την ΑΙΩΝΙΑ απώλεια και ταλαιπωρία των ψυχών μας, αφού προηγουμένως κατασπαταλήσαμε με φαυλότητα [ 26 ] τον παρόντα βίο, χωρίς ποτέ να μετανοήσουμε ή και κλαύσουμε γι’ αυτό… όταν, την ίδια στιγμή, θεωρούμε ‘δίκαιο’ να μας χαρίζει ο Θεός την ΑΙΩΝΙΑ σωτηρία κι’ ανάπαυση των ψυχών μας, επειδή απλά και μόνο ‘μετανοήσαμε’ για τον φαύλο τρόπο, με τον οποίο επιλέξαμε να διέλθουμε αδιάφορα την έμβια ζωή μας!

Είθε να μας δώσει φώτιση και δύναμη ο καλός μας Πλαστουργός και Σωτήρας, ώστε να διαχειριστούμε συνετά, προς αιώνιο όφελος και σωτηρία των αθανάτων ψυχών μας, τον λίγο χρόνο που μας εναπομένει στον έμβιο τούτο κόσμο, έως να μας ανακαλέσει στον μεταβιολογικό υπέρκοσμο… για να δώσουμε λόγο, ως οικονόμοι της Θείας Χάριτος… και ν’ αξιολογηθούμε από τον «Κριτή των συνειδήσεων και των καρδιών» [ 27 ] ως διαχειριστές του δώρου της ζωής… που μας δόθηκε προς αξιοποίηση πνευματική κι’ αιώνια κερδοφορία!

Ένας ΚΑΚΟγηρος…

από το Άγιο Βουνό των ΚΑΛΟγήρων.

————————————————

[ 1 ] Παρότι ο νοητός κατάλογος των ‘ζευγαρωτών αντιθέσεων’ που μπορούμε να ανιχνεύσουμε στο πνευματικό πεδίο της ψυχής μας, είναι τεράστιος… θα σημειώσουμε απλώς ενδεικτικά μόνο λίγες απ’ αυτές, επιλεκτικά: Φιλοθεΐα & φιλοκοσμία… Φιλαλληλία & φιλαυτία… Ευσπλαχνία & σκληροκαρδία… Καλοσύνη & κακεντρέχεια… Αγαθότητα & πονηρία… Ειλικρίνεια & δολιότητα… Εντιμότητα & ατιμία… Αγνότητα & αισχρότητα… Συγχωρητικότητα & μνησικακία… Μακροθυμία & εκδικητικότητα… Μεγαλοψυχία & μικροψυχία… Απλότητα & πολυπλοκότητα… Γαλήνη & νευρικότητα… Πραότητα & οξυθυμία… Φιλοπονία & ακηδία… Γενναιότητα & δειλία… Λεπτότητα & χοντροκοπιά… Ευαισθησία & αναισθησία… Σιωπή & αργολογία… Δικαιοσύνη & αδικία… Ελπίδα & απόγνωση… Ολιγάρκεια & πλεονεξία… Φιλοπτωχεία & φιλαργυρία… Σεμνότητα & αλαζονεία… Ταπεινότητα & υπερηφάνεια… Μετάνοια & αμετανοησία… και τόσες άλλες, που ως ζεύγη εναντιωματικών επιλογών θέτουν τα ‘απόλυτα όρια’ ύψους και βάθους (…) στην νοητή ‘κλίμακα’ της Πνευματικής Εμπειρίας και των Πνευματικών Αξιών…!

[ 2 ] Μια ανάμνηση μακρινή… από την τελευταία μου συνομιλία (μέσω τηλεφώνου) με μια αγαπημένη μου ψυχή, που πέρασε στην ‘αντίπερα όχθη’ της ύπαρξης προ 25ετίας:

Δύο μέρες πριν πέσει σε κώμα, από το οποίο και κατέληξε μια μέρα αργότερα, κι’ ενώ η δύναμη της φωνής της είχε εξασθενήσει υπερβολικά ώστε μόλις που ακουγόταν σαν από το υπερπέραν, μίλησα μαζί της στο τηλέφωνο της κόρης της. Στα λόγια μου, ότι… έπρεπε να δείξει πνευματική γεναιότητα, αφού σε ολόκληρο τον βίο της προετοιμαζόταν -όπως κάθε αληθινός Χριστολάτρης- για την ώρα αυτή, του… επαναπατρισμού στην αιώνια κι’ αληθινή πατρίδα, και στην προτροπή μου να αγκαλιάσει την Ελπίδα στο Θείο Έλεος… αυτές τις κρίσιμες ώρες της μετάβασής της στην χώρα των ζώντων, απάντησε μετά από σιωπή λίγων στιγμών… : «Ναι, πάτερ μου, έτσι είναι…! Όμως, σκέφτομαι, ότι και οι πιο εκπαιδευμένοι κομάντος -όπως ήταν και είναι οι Άγιοί μας!- λίγο πριν πέσουν στο κενό από ψηλά, με το αλεξίπτωτο, δειλιάζουν… καθώς αντικρύζουν κάτω το χάος…!»

[ 3 ] Όταν παρατίθενται μπροστά μας, προς διαλογή: «Ζωή & θάνατος… Ευλογία & κατάρα…» κι’ εμείς, αντί των πρώτων (Ζωής & Ευλογίας…) επιλέγουμε τα δεύτερα (θάνατο & κατάρα…), πώς μπορούμε, μια τέτοια προφανή αστοχία, να την θεωρήσουμε… ‘πράξη ευφυίας’ κι’ απόρροια σύνεσης…;! Γιατί, αυτό γίνεται… και μάλιστα με καύχηση, από τους περισσότερους ανθρώπους, μέσα στην αντιδραστικότητα της ‘ευφυίας’ μας…!

[ 4 ] Η παροιμιώδης φράση «σαν τα βόδια του Αραπίκου» γεννήθηκε μετά από μια ‘συμπεριφορική’ παρατήρηση που έκαναν στα υποζύγια ενός ομοχωρίου τους, οι χωρικοί του προσφυγικού χωριού των προγόνων μου. Η ιδιάζουσα ‘συμπεριφορά’ των βοδιών του «γερο-Αραπίκου» έγκειτο στις αντιθετικές ‘ροπές απόκλισης’ που ανέπτυσσαν μεταξύ τους… ώστε, ενώ ήταν συζευγμένα στον ίδιο ζυγό, να τραβούν δυναμικά προς αντίθετες κατευθύνσεις: άλλο προς τ’ αριστερά κι’ άλλο προς τα δεξιά. Έτσι, όμως, έβαιναν -τελικά- σε ευθεία… καθώς η εκάτερη (δυναμική μεν, αλλ’ ισοδύναμη) αντιθετική ροπή βάδισης κάθε ζώου, εξουδετέρωνε το ‘αντίπαλον δέος’ εκμηδενίζοντας την μεταξύ τους διαφορά! Κατ’ αυτό τον τρόπο, όμως, η ‘εξισορρόπηση’ των εκατέρων αντιπάλων δυνάμεων έδινε στον ανταγωνισμό των βοών ώθηση για… κίνηση προς ουδέτερη κατεύθυνση: εμπρός…! Έκτοτε, η θυμόσοφη εκείνη παρατήρηση των χωρικών «σαν τα βόδια του Αραπίκου», αποδίδει την έννοια της πλήρους μεν διχογνωμίας… που, τελικά, βαίνει δημιουργικά!…

[ 5 ] Ο Άγιος Απόστολος Παύλος, στην προς Ρωμαίους επιστολή του, επισημαίνει αυτή την αλλοπρόσαλη συμπεριφορά των ψυχών μας: «Βλέπω δε έτερον νόμον εν τοις μέλεσί μου, αντιστρατευόμενον τον νόμον του νοός μου και αιχμαλωτίζοντά με εν τω νόμω της αμαρτίας, τω όντι εν τοις μέλεσί μου…» (Ρωμ. 7, 23). Και αυτή η αποδομητική διάσπαση του ‘ενιαίου μετώπου’ μέσα μας, φαίνεται απ’ το γεγονός, ότι: «Κατεργάζομαι ό ου γινώσκω· ου γαρ ό θέλω, τούτο πράσσω· αλλ’ ό μισώ, τούτο ποιώ…» (Ρωμ. 7, 15)! 

[ 6 ] «Μη αγαπάτε τον κόσμον μηδέ τα εν τω κόσμω… ότι παν το εν τω κόσμω, η επιθυμία της σαρκός και η επιθυμία των οφθαλμών και η αλαζονεία του βίου…».

(Α΄ Ιωάν. 15-16)

[ Δηλαδή: Μην αιχμαλωτίζετε επιθυμητικά την καρδιά σας στον άθεο αυτό κόσμο και στις αμαρτωλές απολαύσεις του, γιατί όσα έχει να σας προσφέρει ο κόσμος συνίστανται σε αυτά τα 3 πάθη: α) την ειδωλολατρική επιθυμία της σάρκας για σάρκα (φιληδονία), β) την επιθυμητική απόκτηση υλικού πλούτου που έχουν τα αχόρταγα και αδηφάγα μάτια μας (φιλαργυρία) και γ) την αλαζονική επιθυμία για κοσμικά αξιώματα και εξουσία (φιλοδοξία)!… ]

[ 7 ] «Οφθαλμός ουκ είδε… και ους ουκ ήκουσε… και επί καρδίαν ανθρώπου ουκ ανέβη, α ητοίμασεν ο Θεός τοις αγαπώσιν Αυτόν!…».

(Α΄ Κορινθ. 2, 9)

[ Μάτι ανθρώπου ποτέ δεν αντίκρυσε… και αυτί ποτέ δεν άκουσε… και καρδιά δεν επιθύμησε τα αγαθά εκείνα… που ετοίμασε ο Θεός γι’ αυτούς που Τον αγαπούν, τηρώντας τις εντολές Του!…]

[ 8 ] «Ο έχων τας Εντολάς Μου και τηρών αυτάς… εκείνος εστίν ο αγαπών Με»!

(Ιωάν. 14, 21) 

[ 9 ] «Ο Καρπός του Πνεύματος εστίν Αγάπη, Χαρά, Ειρήνη, Μακροθυμία, Χρηστότης, Αγαθωσύνη, Πίστις, Πραότης, Εγκράτεια… Κατά των τοιούτων ουκ έστι νόμος· οι δε του Χριστού, την σάρκα εσταύρωσαν συν τοις παθήμασι και ταις επιθυμίαις…».

(Γαλ. 5, 22)

[ Δηλαδή: Οι εμφανείς καρποί (αρετές) από την παρουσία του Αγίου Πνεύματος στην ψυχή του ανθρώπου, είναι: η Αγάπη, η Χαρά, η Ειρήνη, η Μακροθυμία, η Χρηστότητα, η Αγαθότητα, η Πίστη, η Πραότητα και η Εγκράτεια. Για την απόκτησή τους δεν υπάρχει Θεϊκή Εντολή, άρα ούτε ‘υποχρέωση’ ανθρώπινη. Εκείνοι, όμως, που θέλουν να ανήκουν ολοκληρωτικά στον Χριστό, κινούμενοι εντελώς αυτοπροαίρετα και οικειοθελώς, χωρίς να τους έχει ζητηθεί κάτι τέτοιο, από πνευματικό φιλότιμο και φλογερό έρωτα προς Εκείνον, ‘σταυρώνουν’ ασκητικά το σαρκικό φρόνημα, μαζί με τα πάθη και τις επιθυμίες τους…]

[ 10 ] Ο θυμόσοφος λαός μας, ζυγίζοντας συγκριτικά τα εκάτερα ‘ειδικά βάρη’ των εν λόγω ‘ζευγαρωτών αντιθέσεων’ της ζωής μας, κατέγραψε συμπερασματικά την πολύτιμη πείρα του σε μία περιεκτική παροιμία: «Καλύτερα υγιής και φτωχός… παρά πλούσιος και άρρωστος!», προς δήλωση της μείζονος αξίας που έχει η υγεία ως προς τον πλούτο, ώστε, αν χρειαστεί… να προτιμάται η υγεία συνδυαστικά με την φτώχεια, και όχι ο πλούτος με την ασθένεια! Στον αντίποδα αυτής της παλαιάς σοφίας… μια σύγχρονη σοφιστεία τείνει να κερδίσει την προτίμηση των πολλών! Ενδεικτική μιας άλλης, ‘εξελιγμένης’ νοοτροπίας (που θέλει ‘μόνο’ ΟΛΑ τα τερπνά και ευάρεστα!…) η ‘ατάκα’ των σημερινών νέων σοκάρει με τον ‘ευφυή’ κυνισμό της: «Καλύτερα πλούσιος και υγιής, παρά φτωχός κι’ άρρωστος…»!

[ 11 ] Αναζητώντας προ καιρού κάποιες πληροφορίες στο διαδίκτυο, έτυχε να ‘πέσω’ πάνω στην ανάλυση ενός περιώνυμου Αμερικανού αρθρογράφου ο οποίος, μεταξύ άλλων, έγραφε: «Το χρήμα, είναι κάτι που οφείλουμε να το βλέπουμε ‘αφ’ υψηλού’ αλλά… ποτέ να μην το χάνουμε από τα μάτια μας!». Και έφριξα… για την διαστρέβλωση της προγονικής μας σοφίας (ακριβέστερα, την υπαγωγή και προσαρμογή της στα ανθρώπινα πάθη μας)!

[ 12 ] «Δικαίων ψυχαί εν χειρί Θεού, και ου μή άψηται αυτών βάσανος… Και ολίγα παιδευθέντες, μεγάλα ευεργετηθήσονται· ότι ο Θεός επείρασεν αυτούς, και εύρεν αυτούς αξίους Εαυτού!… Ως χρυσόν εν χωνευτηρίω εδοκίμασεν αυτούς… και ως ολοκάρπωμα θυσίας προσεδέξατο αυτούς!…»

(Σοφ. Σολομώντος 3, 1-6)

[ Δηλαδή: Οι ψυχές των Δικαίων προστατεύονται στα άσυλα χέρια του Θεού, και κανένα κακό δεν μπορεί να τις αγγίξει… Και αφού δοκιμασθούν λίγο, θα ευεργετηθούν υπερβολικά· γιατί, τους εξέτασε ο Θεός και βρήκε ότι είναι άξιοι να Τον κληρονομήσουν! Σαν χρυσάφι στο καμίνι τους δοκίμασε… και σαν ολοκαύτωμα θυσίας τους δέχτηκε…! ]

[ 13 ] Πάντα θα θυμάμαι, με θαυμασμό και συγκίνηση… το σπουδαίο ‘μάθημα’ νηστευτικής υπομονής (!) που έλαβα κάποτε από ένα 8χρονο χαριτωμένο κοριτσάκι: την Κυριακή (σήμερα, κοπελάρα «σαν τα κρυστάλλινα νερά» στην Ζυρίχη της Ελβετίας… όπου εργάζεται ως Παιδίατρος!), που έχοντας πάθει βαρειά υπογλυκαιμία… ενώ βρισκόταν στην μέση της θείας Λειουργίας, κι’ ενώ η ευσεβέστατη μαννούλα της, Καλλιόπη, την πίεζε επίμονα να φάει αμέσως σοκολάτα, για να μπορέσει να αντέξει μέχρι την Θεία Κοινωνία, το ηρωικό αυτό κοριτσάκι αντέτεινε με γενναιότητα: «Όχι, μαννούλα, θα κοινωνήσω πρώτα … και μετά θα φάω…»! Ένα υπόδειγμα ζωής… μπροστά στο οποίο, ακόμα και σήμερα -σαράντα χρόνια καλόγηρος Αγιονορείτης!- υποκλίνομαι ταπεινά και σεβαστικά… – Σ’ ευχαριστώ, Κυριακή μου, για την μεγαθυμία εκείνη… που, από τότε, μου εμπνέεις…!

[ 14 ] Το όνομα Μαμωνάς προέρχεται από το Αραμαϊκό «Māmōnā» που σημαίνει: κέρδος, πλούτη…, ή από την, Αραμαϊκή επίσης, ρίζα «mn» που σημαίνει: αυτό το οποίο κάποιος εμπιστεύεται κανείς. (βλέπε: Gerhard Friedrich, Gerhard Kittel et al., Theological Dictionary of the New Testament, Wm. B. Eerdmans Publishing 1976, τόμ. 4). Τελικά, γι’ αυτό επάνω στα Αμερικανικά δολλάρια αναγράφεται -πάντα το έβλεπα αναγεγραμμένο… αλλά ποτέ δεν το είχα συσχετίσει μ’ αυτό, ως τώρα!- το περίφημο: «In God we trust» [εμπιστευόμαστε τον Θεό…]! Κατανοώ, λοιπόν, τώρα ποιόν… ‘θεό’ «εμπιστεύονται» οι επιδιώκτες του πλουτισμού, σε ποιόν ‘θεό’ πιστεύουν… οι λάτρεις του πλούτου, οι εκμεταλλευτές των λαών…!

[ 15 ] Ο πλούτος ενέχει (ελέω διαβόλου…) μια τρομακτική δύναμη, να αιχμαλωτίζει κυριαρχικά την καρδιά εκείνου που τον αποκτά και τον λατρεύει, επέχοντας πλέον την θέση του «Αφέντη της καρδιάς» του! Είναι χαρακτηριστικό αυτό που αναφέρεται κάπου στο Γεροντικό: «Άλλοι δουλώνουν την καρδιά τους στον Χριστό… κι’ άλλοι την δουλώνουν στον χρυσό…»! – Εξ αφορμής αυτού, θυμήθηκα μια περίπτωση ενός παππού 80+ ετών (μπαρμπα-Ιάκωβου) που είχε ακολουθήσει αδιάφορα στ’ Αγιονόρος έναν ομήλικο φίλο του (μπαρμπα-Γιώργη), ο οποίος είχε έρθει αποκλειστικά και μόνο για εξομολόγηση.

Τελειώνοντας την εξομολόγηση του, ο ευλαβέστατος μπαρμπα-Γιώργης, και μετά την Συγχωρητική Ευχή, μου λέει: Πάτερ, αυτή την φορά έχω έρθει με έναν ταλαίπωρο φίλο μου, τον Ιάκωβο, που δεν έχει καμμία σχέση με τα Μυστήρια της Εκκλησίας, αν και είναι βαπτισμένος Ορθόδοξος (Εβραϊκής καταγωγής). Δεν έχει εξομολογηθεί ποτέ του, ενώ είναι 83 ετών… και σίγουρα, όπως κι’ εγώ, δεν έχει πολύ χρόνο μπροστά του. Μήπως να τον έπαιρνες για λίγο στο Εξομολογητήριο… μπας και φιλοτιμηθεί ν’ ανοίξει την καρδιά του;!

Δεν αρνήθηκα… παρότι ήξερα την δυσκολία του πράγματος: να φιλοτιμηθεί κανείς ν’ ανοίξει την καρδιά του στον Χριστό… μετά από μια ολόκληρη ζωή οκτώ δεκαετιών, που την είχε ερμητικά κλεισμένη! Μπήκε, λοιπόν, ο γερο-Ιάκωβος και κάθησε απέναντί μου. Με κοίταζε σιωπηλά αλλά διερευνητικά… Έσπασα την σιωπή, λέγοντάς του: «Πώς πάμε, παππού Ιάκωβε;». Έδειξε ικανοποιημένος που γνώριζα τ’ όνομά του και τον προσφώνησα με προφανή οικειότητα. «Καλά…» μου είπε, σχεδόν αδιάφορα. «Πώς περνάς στη μοναξιά σου… μιας και, όπως μου είπε ο Γιώργης, δεν έχεις οικογένεια… γυναίκα… παιδιά…;». «Μια χαρά είμαι μόνος μου… δεν θέλω μπελάδες στο κεφάλι μου!» απάντησε. «Ναι… αλλά δεν σου λείπει η παρέα…; να έχεις έναν άνθρωπο να πεις δυο κουβέντες μαζί του…;». «Μια χαρά την βρίσκω και μόνος μου! -είπε- δεν χρειάζομαι κανέναν μέσα στα πόδια μου! Εξάλλου, έχω συντροφιά… και καλή μάλιστα, παρέα που δεν μ’ αφήνει να νιώσω πλήξη!».

 «Αλήθεια;! Ποιόν έχεις συντροφιά…;» τον ρώτησα απορημένος. «Θα σε πω… αλλά μεταξύ μας: Κάθε νύχτα, μόλις βραδιάσει… κλειδαμπαρώνω τις πόρτες, και πάω και κάθομαι μπροστά στο σεντούκι με τις λίρες μου… Δεν ξέρω αν σε είπε ο Γιώργος, είχα μεγάλο εμπορικό… κι’ έκαμα μεγάλη περιουσία! Γυναίκα, παιδιά, σκυλιά… δεν είχα, γι’ αυτό και δεν ξόδεψα τίποτα! Ανοίγω λοιπόν κάθε βράδυ το σεντούκι με τις λίρες μου και μέχρι το πρωί που βγαίνει ο ήλιος τις μετράω… χιλιάδες… και τις ρίχνω από το ένα σεντούκι στο άλλο… Και μόνο αυτή η ουράνια μουσική (!) που κάνει κάθε λίρα πέφτοντας στον σωρό, με χορταίνει αγαλλίαση κι’ ευτυχία… και γεμίζει την ζωή μου με νόημα…!».

Ακούγοντάς τον… έφριξα! Και ήμουν έτοιμος να ουρλιάξω… αλλά συγκρατήθηκα, περιορίζοντας τον συγκλονισμό μου σε ‘σκέψεις-λυγμούς’ συμπόνοιας, για το τραγικό πλάσμα του Θεού που είχα μπροστά μου… ‘δεμένο χειροπόδαρα’ από τον διάβολο-μαμωνά, φυλακισμένο στο σκοτεινό κάτεργο του πλούτου…, μην αφήνοντάς τον να διανοηθεί το αιώνιο σκοτάδι που περιμένει τους «μηδέποτε μετανοήσαντας» και που σύντομα θα τον υποδεχτεί…, αφήνοντας πίσω του τις χιλιάδες χρυσές λίρες που δεν θα μπορούσε να πάρει μαζί του, για να τις ‘χαίρεται’ στην αιωνιότητα της πλουτο-κόλασης… που είχε χτίσει ο ίδιος! Αχ! Και να μπορούσε, ο φτωχο-ζάμπλουτος κακομοίρης… όταν είχε ακόμα χρονικά περιθώρια -που τώρα πια δεν υπήρχαν- ν’ αντιλαμβανόταν ότι μπορούσε με τον πλούτο αυτό να ‘εξαγοράσει’ ΕΛΕΗΜΟΝΗΤΙΚΑ τον παράδεισο και την σωτηρία της ίδιας του της ψυχής και όλου του γένους του! – Αλλ’ ήταν πια αργά: ΔΕΝ ήθελε ν’ ακούσει τίποτα…

[ 16 ] «Πλούτος εάν ρέη… μη προστίθεσθε καρδίαν!» γράφει ο Άγιος Προφήτης Δαβίδ  (ψαλμ. 61, 11) εννοώντας ακριβώς αυτό: Αν ο πλούτος κυλάει εμπρός σας σαν ποτάμι… μη προσκολληθείτε με την καρδιά σας σ’ αυτόν! Γιατί θα παρασυρθείτε απ’ την ορμή του, και θα κινδυνεύσετε να πνιγείτε στην θάλασσα της ματαιότητας… όπου αυτός εκβάλλει!…

[ 17 ] Ας μην ξεχνάμε ποτέ, ότι: ένας από τους δώδεκα Μαθητές κι’ Αποστόλους του Χριστού, ο Ισκαριώτης Ιούδας, που είχε λάβει κι’ αυτός από τον Θεάνθρωπο, όπως όλοι οι Απόστολοι, το χάρισμα να επιτελεί θαύματα στο όνομα του Θείου Διδασκάλου… ΑΠΟ ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑ και μόνο, πρόδωσε… για 30 αργυρά νομίσματα, στο Εβραϊκό ‘Σανχεντρίν’ (το εγκληματικό Συνέδριο -από τότε… μέχρι και σήμερα- των θρησκευτικών αρχόντων του Ιουδαϊσμού) που, εντελώς παράνομα και με μια δίκη-παρωδία, καταδίκασε σε θάνατο και σταύρωσε σαν κακούργο τον ενανθρωπήσαντα Θεό, τον Μονογενή Υιό και Λόγο του Θεού Πατρός! «Βλέπε, χρημάτων εραστά… τον διά ταύτα αγχόνη χρησάμενον (Ιούδα)! Φεύγε ακόρεστον ψυχήν (του Ιούδα), την Διδασκάλω (Χριστώ) τοιαύτα τολμήσασαν…»(Τροπάριον της Μεγάλης Εβδομάδας)

[ 18 ] Ανθρωπαρέσκεια: η εμπαθής επιθυμία κι’ επιδίωξη, να γίνεται κανείς αρεστός στους ανθρώπους! Ο Άγιος Απόστολος Παύλος, έχοντας αντιληφθεί την ζημιογόνο δράση της ‘ανθρωπαρέσκειας’ στην ψυχή… κι’ έχοντας μισήσει ολόκαρδα τον ‘θεομισή’ χαρακτήρα κάθε δαιμονιώδους πάθους, διακηρύσσει: «Ει γαρ έτι ανθρώποις ήρεσκον… Χριστού δούλος ουκ ήμην».

(Γαλ. 1, 10)

[ Δηλαδή: Αν ακόμα προσπαθούσα να αρέσω στους ανθρώπους… δεν θα ήμουν δούλος του Χριστού! ]

[ 19 ] «Διήλθομεν διά πυρός και ύδατος… και εξήγαγες ημάς εις αναψυχήν!…»

(ψαλμ. 65, 12)

[ Δηλαδή: Περάσαμε μέσα από φλεγερό καμίνι και φονικά κύματα… και μας έβγαλες, Κύριε, στο απάνεμο λιμάνι της βασιλείας Σου… ]

[ 20 ] Μια δυνητική συνύπαρξη υγείας-πλούτου-δόξας… στα όρια της ζωής ενός ανθρώπου ή μιας οικογένειας, όταν δεν αντιμετωπίζεται πνευματικά (δηλ. ασκητικά-ελεημονητικά-ταπεινά…), φτιάχνει ένα επικίνδυνο… ‘εκρηκτικό κοκτέϊλ’ αμαρτησιογόνων καταστάσεων, που διώχνουν μακριά την Χάρη του Θεού! Προς επίρρωση αυτού, αξίζει να αναφερθώ σε ένα περιστατικό από τον βίο του Αγίου Γρηγορίου Διαλόγου, Πάπα Ρώμης (+565 μ.Χ.), συγγραφέως της Προηγιασμένης Θ. Λειτουργίας, όταν ακόμα η παλιά Ρώμη κι’ όλη η Δυτική Χριστιανοσύνη ήταν στην αγκαλιά της Μάννας-Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Μετά την ενθρόνισή του ως Επισκόπου Ρώμης, ο Άγιος Γρηγόριος Διάλογος φρόντιζε ανάμεσα στ’ άλλα Αρχιερατικά του καθήκοντα, να διενεργεί Ποιμαντικές εξορμήσεις σε περιοχές της Αρχιερατικής του ευθύνης που ήταν μακριά από την πρωτεύουσα, ώστε να  επικοινωνεί ‘εκ του σύνεγγυς’ με όλους τους Χριστιανούς του πνευματικού του Ποιμνίου.

Σε μία απ’ αυτές τις νυχτερινές οδοιπορίες μαζί με τον διάκονό του, τους βρήκε βροχή. Κι’ επειδή δεν μπορούσαν να προχωρήσουν μέσα στην νεροποντή, αναζήτησαν στέγη για διανυκτέρευση στην πλησιέστερη αγροικία, που έτυχε να ανήκει σε έναν γεωκτήμονα. Ο πλούσιος οικοδεσπότης τους δέχτηκε και τους έβαλε κοντά στο τζάκι για να στεγνώσουν τα βρεγμένα ρούχα τους. Καθώς ο Άγιος Γρηγόριος ζεσταινόταν δίπλα στη φωτιά, ρώτησε με πατρικό ενδιαφέρον, απευθυνόμενος στον πλούσιο και την φαμίλια του: «Παιδιά μου, πώς ζείτε; Έχετε υγεία… ειρήνη… χαρά…; Μήπως αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα…;» -Ο πλούσιος άνδρας απάντησε γεμάτος καμάρι: «Δέσποτα, μας έχει ευλογήσει ο Θεός! Έχουμε υγεία τέλεια, πλούτο πολύ και συνεχώς αυξανόμενο, δόξες… τιμές… και υπόληψη μεγάλη! Ούτε μια θλίψη, ούτε μια δυσκολία, ούτε ένα πρόβλημα…!» -Και τότε ο Άγιος Γρηγόριος γυρίζει έντρομος και σαστισμένος στον Διάκονό του, και του λέει: «Ωχ! παιδί μου, πέσαμε σε σπίτι καταραμένο… Δεν έχουν ούτε μία θλίψη να υπομένουν, για την αγάπη του Θεού! Τους εγκατέλειψε και ξέχασε ο Κύριος! Πάμε γρήγορα να φύγουμε απ’ εδώ…»! Κι’ έφυγαν μέσα στην βροχερή νύχτα, γιατί φοβήθηκαν ως ενδεικτική… ‘θεϊκής κατάρας’ την απουσία θλίψεων από ένα σπίτι Χριστιανικό, που θά ΄πρεπε να το καλλιεργεί ο «άγιος πόνος»…!

[ 21 ] Ένα από τα πιο δύσκολα Πνευματικά ΑΘΛΗΜΑΤΑ, το 3αθλο αυτό (συνύπαρξης στον ίδιο Αθλητή της υπομονής ή ολόκληρη οικογένεια τοιούτων Αθλητών): ασθένειας… φτώχειας… περιφρόνησης και αδικίας…, παραχωρείται από τον Θεό σε ιδιαίτερα ηρωικές ψυχές, όπως ο Δίκαιος Ιώβ ο πολύαθλος (https://www.pemptousia.gr/2020/05/o-dikeos-iov-o-poliathlos-sinonimos-ti/) από τους παλαιούς Ήρωες της Πίστης, ο Δίκαιος Λάζαρος ο πολύαθλος (https://www.pemptousia.gr/2022/10/o-plousios-ke-o-ftochos-lazaros-2/) της Ευαγγελικής περικοπής και ένας σύγχρονος Δίκαιος, ο Αναστάσης Μάλαμας από τις λίμνες Βόλβες (https://www.pemptousia.gr/2022/04/anastasios-malamas-i-prosefches-ta-panta-ta-lionoun-ki-amesos-prolaveni-i-kalosini-tou-theou/), όπως και τόσοι άλλοι, επώνυμοι κι’ ανώνυμοι, από τους νεωτέρους Πρωταθλητές της αγόγγυστης/ευχαριστιακής καρτερίας…!

[ 22 ] Δεν αρκεί να ‘αθλήσει’ (όπως-όπως) κανείς στο πνευματικό στάδιο, αλλά πρέπει και να αθλήσει νόμιμα, δηλ. με απόλυτο σεβασμό και συμμόρφωση προς τους ‘κανόνες’ των αγώνων της ‘Αθλητικής Ομοσπονδίας’: «Εάν και αθλή τις ου στεφανούται, εάν μη νομίμως αθλήση!» (Β΄ Τιμ. 2, 1-10). Επειδή, ακούω συχνά το ανόητο επιχείρημα: «Εγώ πιστεύω μ’ έναν δικό μου τρόπο… νηστεύω μ’ έναν δικό μου τρόπο… αγαθοποιώ μ’ έναν δικό μου τρόπο…» ώστε, εν τέλει, και να… ενωθώ με τον Θεό «μ’ έναν δικό μου τρόπο»!

[ 23 ] Είναι αξιοσημείωτες οι ‘επιδόσεις’ των πνευματικών ‘οχημάτων’, κυρίως σε ‘οδική ασφάλεια’ και ταχύτητα μετάβασης και προσπέλασης… στον απροσπέλαστο Θεό! Αναφέρεται κάπου στο «Γεροντικό» της Ορθόδοξης Ανατολής (βιβλίο, με αποφθέγματα σοφίας Αγίων Γερόντων της Μοναστικής ερήμου) η περίπτωση ενός Αγίου Ασκητού που, έχοντας ερωτηθεί ΠΩΣ η ασθένεια ως ‘όχημα μετάβασης’ στον Θεό, υπερτερεί έναντι της υγείας, εκείνος απάντησε: «Η υπομονητική αντιμετώπιση μιας οδυνηρής ασθένειας, με δοξολογία κι’ ευχαριστία… συντέμνει τον ‘δρόμο’ της ψυχής προς τον Θεό, περισσότερο από κάθε άλλη πνευματική εργασία! Μια 3ήμερη, λ.χ. καρτερική αντιμετώπιση (συνδυαστικά με ευχαριστία) μιας επίπονης αρρώστιας, ασφαλίζει την ψυχή στην ταπείνωση… και την γεμίζει με ΤΟΣΗ Χάρη Θεού και ΤΟΣΗ πνευματική Χαρά… που, για να ‘ισοσταθμιστούν’ σε ανώδυνες συνθήκες ζωής, θα έπρεπε: ο ίδιος αυτός άνθρωπος ν’ αγωνιστεί με έντονη σωματική άσκηση: νηστείες, αγρυπνίες, προσευχές, γονυκλισίες, ελεημοσύνες, δάκρυα… για μεγάλο χρονικό διάστημα, με επίμονες και κοπιώδεις πνευματικές προσπάθειες…»!

[ 24 ] Κάποτε ρωτήσαμε τον οσιώτατο παππού μας (μακαριστό Γέροντα Εφραίμ της Αριζόνα) να μας δώσει μια ‘εικόνα’ της αιωνιότητας… για να κατανοήσουμε αμυδρά την ‘διάρκειά’ της! -Αφού σκέφτηκε για λίγο… απάντησε: Φανταστείτε τους τεράστιους όγκους του Γκραν-Κάνυον της Αμερικής… κι’ έναν αετό να κατεβαίνει κάθε 1.000 χρόνια και να ακονίζει το ράμφος του στους βράχους για λίγα λεπτά… και μετά από χίλια χρόνια πάλι το ίδιο…! Ε, όταν το Γκραν-Κάνυον θα εξαφανιστεί εντελώς από το τρόχισμα του ράμφους, θα μπορείτε να έχετε μια αμυδρή έννοια της χρονικής διάρκειας της αιωνιότητας, που μας περιμένει…!

[ 25 ] Ένας προσκυνητής της Μονής μας, προ καιρού, μου είπε: «Είναι άδικο, Πάτερ μου, να κρίνεται η ΑΙΩΝΙΑ απώλεια της ψυχής μας… από ΛΙΓΑ χρόνια ενός βίου -έστω αμαρτωλού κι’ αμετανόητου- με τον οποίο ζήσαμε πάνω στη γη…!». – Του απάντησα… ερωτηματικά: «Γιατί… μήπως είναι δίκαιο, αδελφέ μου, να κρίνεται η ΑΙΩΝΙΑ σωτηρία της ψυχής μας… από έναν εφήμερο βίο που ζήσαμε -έστω μετανοημένα και στοιχειωδώς ενάρετα- για ΛΙΓΑ χρόνια γήϊνα…;!». Αυτή η ‘αναλογικότητα’, μεταξύ προσωρινότητας κι’ αιωνιότητας, δεν θα ήταν δίκαιο να ίσχυε ισότιμα, τόσο για την σωτηρία… όσο και για την απώλεια…;!»

[ 26 ] Να, λοιπόν, γιατί… τόσο η σωτηρία όσο και η απώλεια των αθάνατων ψυχών μας, συνιστούν ‘εξαργύρωση’ των (όποιων) ‘πεπραγμένων’ του εφήμερου βίου μας! «Και εκπορεύσονται οι τα ΑΓΑΘΑ ποιήσαντες εις ανάστασιν ΖΩΗΣ, οι δε τα ΦΑΥΛΑ πράξαντες εις ανάστασιν ΚΡΙΣΕΩΣ…» (Ιωάν. 5, 29). Επειδή, τα ΦΑΥΛΑ ‘πεπραγμένα’ (ενθυμήματα-λόγια-έργα) μας -των αμετανοήτων- παραπέμπουν με αισχύνη σε ΚΡΙΣΗ ατιμωτική…! Ενώ τα ΑΓΑΘΑ ‘πεπραγμένα’ (ενθυμήματα-λόγια-έργα) του βίου -των μετανοημένων- παραπέμπουν με έπαινο σε ΖΩΗ αιώνια…! Αμφότερα δε: «ανάσταση κρίσεως» (απώλεια) κι’ «ανάσταση ζωής» (σωτηρία), συνιστούν αποκλειστικά ΔΙΚΕΣ μας συνειδητές επιλογές!

[ 27 ] «Φοβερόν το εμπεσείν εις χείρας Θεού ζώντος… Ούτος γαρ Κριτής εστίν ενθυμήσεων και εννοιών καρδίας…» (Απόστιον Εσπερινού της Κυριακής των Βαΐων).