Scopophilia: η πρώτη ευρωπαϊκή computer screen movie είναι Ελληνική!

*Του Μιχάλη Αποστολάκη

Αρχικά θα ήθελα να επισημάνω, πως αποφάσισα να γράψω πριν δω τη ταινία. Αυτό συνέβη διότι μου κέντρισε το ενδιαφέρον, πως άνθρωποι οι οποίοι είναι απόφοιτοι του Τμήματος Κινηματογράφου, της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, έφτιαξαν μία τέτοια ταινία. Είναι πραγματικά σημαντικό που το κρατικό τμήμα κινηματογράφου, ενισχύει τις προσπάθειες των πρώην φοιτητών του και που οι τελευταίοι με τη σειρά τους, άτομα με μεράκι και προφανώς καταρτισμένα στην έβδομη τέχνη, τολμούν.

Η ελληνική ταινία μεγάλου μήκους, Scopophilia, έκανε πρεμιέρα στο ελληνικό πρόγραμμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (01 – 11/11/2018). Η ιστορία της ταινίας αφορά τον Αλέξη, ο οποίος γίνεται άθελά του μάρτυρας ενός φόνου και μπλέκει στον ιστό ενός κατά συρροή δολοφόνου. Θα μπορέσει να ξεσκεπάσει τον δολοφόνο ή θα πιαστεί και ο ίδιος στην παγίδα του;

Το Scopophilia είναι η πρώτη ευρωπαϊκή computer screen movie, ενώ είναι η πέμπτη παγκοσμίως. Η αφήγηση της ταινίας γίνεται κυρίως μέσω της οθόνης του υπολογιστή του ήρωα. Το μεγαλύτερο μέρος της δράσης εξελίσσεται μέσω βιντεοκλήσεων, αλληλεπιδράσεων στα μέσα δικτύωσης και παρακολούθησης μέσω του Διαδικτύου.

Όταν τελικά είδα τη ταινία, ομολογώ πως το χάρηκα. Εντάξει, προφανώς υπάρχουν σημεία τα οποία δεν είναι αψεγάδιαστα, αλλά δεν αξίζει να σταθεί κανείς σ’ αυτά. Πρώτον γιατί το είδος της ταινίας (computer screen movie) θέτει συνθήκες που γεννούν δυσκολίες και δεύτερον γιατί το ευρύτερο περιβάλλον δεν ευνοεί τη παραγωγή ταινιών. Παρόλες τις αντιξοότητες όμως, προέκυψε μία ταινία που από το πρώτο μέχρι το τελευταίο της λεπτό σε κρατάει, ενώ το φινάλε της έχει μία αμφιλεγόμενη εξέλιξη.

Παράλληλα να προσθέσω πως το Scopophilia πέρα από μία αξιόλογη προσπάθεια, με ρυθμό και φωτογένεια, διαθέτει αρκετά συχνά έξυπνα σκηνοθετικά τρικς. Η ιστορία της ταινίας βασίζεται στην ηδονοβλεψία, που είναι η ουσία τόσο των μέσων δικτύωσης όσο και του κινηματογραφικού μέσου, θυμίζοντας κάτι από το «Rear Window» του Alfred Hitchcock.

Επειδή όμως θεώρησα πως είναι καλύτερο να δίνει απαντήσεις κάποιος που εργάστηκε για την υλοποίηση της εν λόγω ταινίας (απ΄το να φλυαρώ εγώ), έθεσα κάποια ερωτήματα σε ένα από τους δημιουργούς. Το όνομα του συγκεκριμένου: Σωτήρης Πετρίδης, ο οποίος είναι σεναριογράφος αλλά και παραγωγός της ταινίας. Αξίζει αναφερθεί πως ο κος Πετρίδης με μεγάλη προθυμία απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις και διευκόλυνε αρκετά το έργο μου, να γράψω για το Scopophilia.

Στον σύγχρονο κιν/φο γνωρίζουμε πως ο άνθρωπος που κινεί τα νήματα, είναι ο σκηνοθέτης, πόσο εύκολο είναι για ένα σεναριογράφο, να λειτουργήσει σ’ αυτό το πλαίσιο;

Ο κινηματογράφος είναι ένα ομαδικό σπορ. Για μένα το παν είναι να υπάρχει αλληλοσεβασμός μέσα στην ομάδα που δημιουργεί μία ταινία. Ευτυχώς έχω σταθεί τυχερός και βρήκα από νωρίς την κινηματογραφική μου οικογένεια και λειτουργούμε άψογα μέσα στα πλαίσια συνεργασίας και κατανόησης.

Συνήθως η ιδέα μίας ταινίας, γεννιέται στο κεφάλι ενός σεναριογράφου, στη περίπτωση του Scopophillia, όλα ξεκίνησαν στο  κεφάλι σου ή υπήρχε μία ομάδα η οποία διαμόρφωσε συνολικά την ιδέα;

Η ιδέα και ο τρόπος αφήγησης μέσα από οθόνες υπολογιστών ξεκίνησαν από εμένα κατά τη συγγραφή του σεναρίου, αλλά έπειτα, από πολύ νωρίς στο στάδιο του pre-production, όλοι οι συντελεστές συνετέλεσαν στην τελική μορφή της αφήγησης, ο καθένας από το πόστο του.

Μία ελληνική ταινία που ανήκει στο κιν/κο είδος των computer screen  movie, υπήρχε εξ αρχής η κατεύθυνση μίας τέτοιου τύπου ταινίας ή ήταν  κάτι που προέκυψε;

Η αλήθεια είναι ότι ήταν μία καθαρά συνειδητή επιλογή του να κάνουμε μία τέτοια ταινία και να πειραματιστούμε με την ίδια την έννοια της κινηματογραφικής αφήγησης.

Βλέπεις το συγκεκριμένο είδος, να κερδίζει χώρο στο κινηματογράφο,  στο άμεσο μέλλον ή είναι κάτι το οποίο έχει ακόμα δρόμο μπροστά του;

Θεωρώ ότι ήδη υπάρχουν δείγματα της συγκεκριμένης αφήγησης που δείχνουν ότι θα εδραιωθεί και θα μετεξελιχθεί στο άμεσο μέλλον. Ας μην ξεχνάμε ότι και αυτή η μορφή αφήγησης είναι μία μετεξέλιξη του found footage films με γνωστότερο παράδειγμα το Blair Witch Project. 

Το διαθέσιμο μπάτζετ, καθόρισε το είδος της ταινίας ή το είδος της  ταινίας διαμόρφωσε το μπάτζετ;

Η επιλογή της αφήγησης ήταν συνειδητή, ασχέτως του μηδαμινού μπάτζετ. Μία τέτοια ταινία έχει πολλές απαιτήσεις που δεν μπορούν να βγουν με μηδενικό μπάτζετ (όπως τα VFX), αλλά όλη η ομάδα ήταν αποφασισμένη να δουλέψει για να βγει η ταινία με τους πόρους που είχαμε.

Πόσο καιρό διήρκεσαν τα γυρίσματα, ποιες ήταν οι δυσκολίες, πόσες ώρες γυρίζατε τη μέρα;

Τα βασικά γυρίσματα διήρκεσαν περίπου ένα μήνα, αλλά είχαμε και κάποιες έξτρα δράσεις που κινηματογραφήσαμε σε επόμενη φάση. Τα γυρίσματα ήταν περίπου 10 ώρες την ημέρα, πράγμα σύνηθες για κινηματογραφικό γύρισμα. Η βασικότερη δυσκολία ήταν ότι πολλές συζητήσεις που ήταν στα πλαίσια βιντεοκλήσεων γυρίστηκαν σε διαφορετικές ημέρες, πράγμα που δυσκόλευε τους ηθοποιούς γιατί έπρεπε να προσποιούνται ότι βλέπουν και ακούν τον συνομιλητή τους, ενώ ουσιαστικά κάποιος από το συνεργείο του «κρατούσε» απλώς της ατάκες.

Σίγουρα το παράγει κάποιος πολιτιστικό προϊόν , είναι κάτι πολύ  σημαντικό , πιστεύεις πως υπάρχουν οι προϋποθέσεις στην Ελλάδα , να  δημιουργηθούν ταινίες οι οποίες θα κάνουν αίσθηση σε παγκόσμιο επίπεδο;

Αν και οι συνθήκες είναι αρκετά δύσκολες στο κινηματογραφικό τοπίο, ευτυχώς υπάρχουν πολλοί ταλαντούχοι άνθρωποι με μεράκι που αναπτύσσουν και εξελίσσουν την τέχνη τους, πράγμα που με κρατάει αισιόδοξο για το μέλλον του ελληνικού κινηματογράφου.

Θεωρείς πως το τμήμα κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη, μπορεί να διαδραματίσει κυρίαρχο ρόλο στη δημιουργία ταινιών, οι οποίες θα αναβαθμίσουν τη θέση της Ελλάδας στη παραγωγή πολιτιστικού προϊόντος;

Το τμήμα Κινηματογράφου του ΑΠΘ, το μοναδικό πανεπιστημιακό τμήμα για την έβδομη τέχνη σε όλη τη χώρα, είναι ένας δυνατός πυρήνας παραγωγής και προώθησης του ελληνικού κινηματογράφου. Έχουν γίνει και γίνονται υπέροχες ταινίες από άτομα και αποφοίτους της σχολής που ταξιδεύουν σε όλον τον κόσμο.

Το Scopophillia, αγγίζει το θέμα των social media, το οποίο πέρα από επίκαιρο είναι και ευαίσθητο(και λόγω των κινδύνων που ελλοχεύουν στο  διαδίκτυο), μπορούμε λοιπόν να πούμε πως έχει και κάποιο διδακτικό χαρακτήρα ή όχι;

Δεν μ’ αρέσει να αντιμετωπίζω τις ταινίες μου ως διδακτικές, κάθε θεατής θα «διαβάσει» διαφορετικά την κάθε ταινία και θα του αφήσει κάτι διαφορετικό σε σχέση με κάποιον άλλον. Ελπίζω το Scopophilia να αφήσει κάτι σε κάθε θεατή που θα την δει και να τον κάνει να δει με διαφορετικό μάτι τα social media.

Με αυτό το τελευταίο ερώτημα και με την ελπίδα πως νέοι άνθρωποι, όπως ο Σωτήρης Πετρίδης, θα συνεχίζουν να παράγουν ταινίες και να προσφέρουν στον Ελληνικό Κινηματογράφο, θα σας αποχαιρετήσω!

Αλλά πριν τον αποχαιρετισμό, ακολουθούν τα ονόματα των συντελεστών της ταινίας:

Τη σκηνοθεσία του Scopophilia υπογράφουν οι Ναταλία Λαμπροπούλου και Ηλέκτρα Αγγελετοπούλου, το σενάριο ο Σωτήρης Πετρίδης, ενώ την παραγωγή οι Σωτήρης Πετρίδης, Δημήτρης Τσακαλέας και Ηλέκτρα Αγγελετοπούλου. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Κωνσταντίνος Λιάρος, Ηλέκτρα Καρτάνου, Νικίας Φονταράς, Ελένη Θυμιοπούλου, Θάνος Φερετζέλης, Στέλλα Νούλη, Ματίνα Κουλουριώτη και η Τζόυς Ευείδη.

*Ο Αποστολάκης Μιχάλης είναι
Οικονομολόγος (απόφοιτος Οικονομικών Επιστημών,
Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών) και
φοιτεί στο Τμήμα Κινηματογράφου,
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης,
Σχολή Καλών Τεχνών.