Οι καλλιτέχνες της Κρήτης: Μιχάλης Φραγκιαδάκης – Ο «Τζίμη Χέντριξ» του λαούτου

Γράφει η Εύα Καπελλάκη-Κοντού

Ο Μιχάλης Φραγκιαδάκης γνήσιος Κρητικός καλλιτέχνης με πολλές ανησυχίες, πάντρεψε στο πέρασμα των χρόνων, στοιχεία της Κρητικής μουσικής με αυτά της έντεχνης.  Δεξιοτέχνης, συνθέτης, τραγουδιστής, δάσκαλος Κρητικής μουσικής, επαγγελματίας μουσικός.

Ξεκίνησε το μεγάλο ταξίδι στην μουσική ως το παιδί θαύμα, δεξιοτέχνης του λαούτου από την τρυφερή εφηβική ηλικία.
Συνεργασίες με καταξιωμένους καλλιτέχνες όπως:

Θανάσης Σκορδαλός,

Νίκος Ξυλούρης,

Λεωνίδας Κλάδος,

Γιώργος Παπαδάκης,

Γιάννης Μαρκόπουλος,

Ψαραντώνης,

Μάνος Μουντάκης,

Βασίλης Σκουλάς,

Χαράλαμπος Γαργανουράκης,

Γιώργος Καλομοίρης,

Βασίλης Σταυρακάκης,

Αντώνης Βαρδής,

Γιάννης Χαρούλης,

Μιχάλης Τζουγανάκης,

Μίλτος Πασχαλίδης,

Βασίλης Παπακωνσταντίνου,

Χαΐνηδες κ.α.

Έρχεται να μας δείξει την δυναμική της μουσικής κρητικής παράδοσης και όχι μόνο. Σπάει τα σύνορα τα στενά του αγαπημένου τόπου και ανοίγει τα φτερά του σε όλο τον κόσμο. Η μουσική του μαγεύει τους ομογενείς σε Ευρώπη, Νότια Αφρική, Ισραήλ, Αμερική!

Τα πρώτα μουσικά βήματα του Μιχάλη Φραγκιαδάκη ξεκινούν μαζί με εκείνα  του αδελφού του Αντώνη!  Βήματα της ίδιας του της ζωής. 

Από τη μητρική φωλιά, αφού ο μουσικός πατέρας του «Λυράρης» Ευστράτιος Φραγκιαδάκης από τη μουσική οικογένεια των Ρεμαντώνηδων από το χωριό Γέργερη και από το χωριό της μητέρας του, όπου εκεί γεννήθηκε τις Κάτω Ασίτες, γοητεύει τη μητέρα τους με μαντινάδες και όμορφους παλιούς κρητικούς σκοπούς παίζοντας ο ίδιος λύρα, και παίρνει τα πρώτα του μουσικά ακούσματα από την πρώτη μέρα που γεννήθηκε.

Σε ηλικία 8 χρονών πιάνει το πρώτο του μαντολίνο από λαμαρίνα, αυτοσχέδιας κατασκευής από το θείο του Μιχάλη και από τον πατέρα του Στρατή λόγω επαγγέλματος της εποχής εκείνης (ντενεκετζής ).
Το πάθος του και οι ικανότητες του, θα τον οδηγήσουν στο πάλκο σε ηλικία μόλις 15 χρονών, δίπλα σε μεγάλους κρητικούς καλλιτέχνες και δίπλα σε μεγάλες προσωπικότητες της  Kρητικής παράδοσης, όπως είναι οι:

Σκορδαλός,

Μουντάκης,

Νίκος Ξυλούρης,

Ψαραντώνης,

Γαργανουράκης,

Συφογιωργάκης,

Κλάδος και πολλοί άλλοι.

Ταυτόχρονα δημιουργεί ο ίδιος μουσική και το 1985 γράφει μαζί με τον αδελφό του Αντώνη τον πρώτο τους δίσκο, τη “Μεγάλη Συνάντηση’’ που αφήνει σφραγίδα στην Κρητική Μουσική με το κομμάτι «Πάντα Θλιμμένη Χαραυγή».

Ακολουθούν οι δίσκοι:

«Πρωτοφανίστικος Σεβντάς», Αφιέρωμα στον έρωτα «Μουσική Άνοιξη», με το τραγούδι «Έσβησε ο αέρας το κερί», «Άντρας που δεν εκάτεχε»,«Φεγγάρι τόσα μυστικά» και άλλα.

Τα τραγούδια της τσέπης και το διπλό CD «Δεν έχει η αγάπη σύνορα», «Στου πυρομάχου τη φωτιά» και άλλα.

Στην προσπάθεια του να μοιραστεί την τέχνη του και την εμπειρία του , μα πιο πολύ την ψυχή του με τον κόσμο, οργανώνει την μουσική παρέα «Πύλη του Ήχου».

Η συνάντηση με τον σπουδαίο μουσικό, λαουτιέρη της Κρήτης μας Μιχάλη Φραγκιαδάκη είναι απλά μια «διαδρομή» σε όμορφες αθιβολές και βιώματα στην πολύχρονη μουσική πορεία του στ’ απόζαλα των μεγάλων δασκάλων παρέα μαζί τους…

Ας ανοίξουμε την αυλαία…

• Πότε πήγατε στη Γερμανία για πρώτη φορά;

-Πολύ νεαρός, μόλις 18 χρόνων, όταν γύρισα από την Αμερική.

• Αμερική; Με ποιον είχατε πάει εκεί;

-Με τον μεγάλο δάσκαλο της Κρητικής μουσικής παράδοσης τον Θανάση Σκορδαλό.

Ξέρετε, τα πρώτα μου μουσικά βήματα τα έκανα με τον μεγάλο δάσκαλο Θανάση Σκορδαλό!

Όταν γύρισα λοιπόν από την Αμερική συμφωνήσαμε να πάμε στη Γερμανία. Εκεί μας περίμενε η ομογένεια με ιδιαίτερο ενθουσιασμό! 

Η νοσταλγία της Κρήτης ήταν έντονη και λαχταρούσαν να βλέπουν Κρήτες μουσικούς.

Βρεθήκαμε λοιπόν λίγο έξω από την Frankfurt, σε δυο όμορφα, γραφικά χωριουδάκια Wiesbaden και Biebrich. Αυτά τα δύο χωριουδάκια είχαν τους πιο πολλούς Κρητικούς αναλογικά με τον πληθυσμό τους.

Υπήρχε πολύ καλή οργάνωση από τους Συλλόγους, έκαναν πολλά γλέντια με μεγάλη επιτυχία.

Παίξαμε πολλές βραδιές σ’ αυτά τα χωριουδάκια όπως άλλωστε και στις μεγαλύτερες πόλεις.

Γυρίσαμε με τον μαέστρο χαρισματικό δάσκαλο Θανάση Σκορδαλό, όλη την Γερμανία, καλεσμένοι από Συλλόγους και μαγαζιά.

• Μπορείτε να μας πείτε ποιες πόλεις επισκεφτήκατε;

-Βεβαίως, το Berlin, την Frankfurt, την Stuttgart, το Hanover,Hamburg, το Dusseldorf, το Munich και άλλες πολλές μικρότερες. 

-Πρέπει να σας πω ότι πηγαίναμε κι εκτός Γερμανίας, όπως Γαλλία, Ολλανδία, Βέλγιο και Λουξεμβούργο. Δεν είχαμε πουθενά «έδρα».

• Θα μας αφηγηθείτε μια ιστορία με τον μαέστρο τον αείμνηστο Θανάση Σκορδαλό, να το μοιραστείτε με το αναγνωστικό κοινό;

– Βέβαια! Είχαμε πάει στη Γερμανία με τον Θανάση Σκορδαλό και την γυναίκα του, πριν πέσει το Τείχος του Βερολίνου. 

– Τώρα θα σας αφηγηθώ μια ιστορία πραγματική που βίωσα με τον δάσκαλο Θανάση Σκορδαλό στο κέντρο «Ζορμπάς» το είχε ένας καλό φίλος από τα Χανιά, ο Σήφης.

– Έφυγα λοιπόν εγώ με τον κιθαρίστα για το Βερολίνο. 

– Εκείνος ήταν πάντα με το χαμόγελο, το χιούμορ κάτι το οποίο δεν το ζει κανείς εύκολα και ειδικά με τον Θανάση Σκορδαλό, ο οποίος ήταν σαν μικρό παιδί. Μικρό παιδί εγώ, μικρό κι εκείνος και πήγαμε. 

– Εκείνος βέβαια ήρθε με την γυναίκα του με το αυτοκίνητο κι έκανε λάθος και βρέθηκε στα σύνορα με την Ανατολική Γερμανία. Οι στρατιώτες με τεταμένα τα όπλα προσπαθούσαν να καταλάβουν περί τίνος πρόκειται κι εκείνος έλεγε συνεχώς στους Γερμανούς στρατιώτες: «Θέλω να πάω στο Δυτίκ Βερολίν, είμαι ο Σκορδαλός… Κρήτη … λύρα… Ζορμπάς…». 

Δεν έβρισκε άκρη, δε μπορούσε να συνεννοηθεί όσο κι αν προσπαθούσε, στα ελληνικά φυσικά… Ήθελε ν’ απεγκλωβιστεί γρήγορα για να έρθει στο κατάμεστο μαγαζί που τον περιμέναμε όλοι μας… κι αυτός ήταν στο Ανατολίκ Βερολίν.

– Δεν μπορούσες  να περάσεις τότε από το Δυτικό στο Ανατολικό Βερολίνο και το αντίθετο, αν δεν είχες ειδική άδεια. 

Ο Σήφης [ο ιδιοκτήτης του κέντρου] μου είπε : «Θα πάω εγώ να τον πάρω αλλά θέλω περίπου μια ώρα, βγες λοιπόν εσύ να παίξεις»!

• Πώς μπόρεσε να σας ενημερώσει;

– Οι Γερμανοί φύλακες κατάλαβαν ότι ήταν ακίνδυνος και του έδωσαν το δικαίωμα να τηλεφωνήσει σε μας για να συνεννοηθούμε. Τον φέρανε λοιπόν στο κέντρο «Ζορμπάς» μετά από αυτή την περιπέτεια και περάσαμε μια αξέχαστη βραδιά! Δε θα ξεχάσω ποτέ το «Δυτίκ Βερολίν, λυράρ, Σκορδάλ…» του αείμνηστου μαέστρου! 

Ο Μιχάλης Φραγκιαδάκης μας ανοίγει ένα παράθυρο περασμένων δεκαετιών που οι άνθρωποι διασκέδαζαν όμορφα κι απλά, αστειεύονταν και περνούσαν οι ημέρες χαρούμενα χωρίς ιδιαίτερο άγχος! 

Όμορφες ιστορίες…. αυτές που μου ανιστόρησε ο Μιχάλης Φραγκιαδάκης..

Έπεται η συνέχεια…