Της Βασιλική Σίσκα
Το θέμα της παιδικής κακoποίησης λαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις,τόσο στον ελλαδικό όσο και στον διεθνή χώρο.
Όταν αναφερόμαστε στην παιδική κακοποίηση εννοούμε την σωματική,σεξουαλική και συναισθηματική κακοποίηση καθώς και την παραμέληση των παιδιών.
Πολλά παιδιά βιώνουν την κακοποίση στα στενά οικογενειακά πλαίσια όπου δράστες είναι τα πιο κοντινά τους πρόσωπα.Γονείς,αδέρφια,παππούδες, θείοι κ.τ.λ.
Η παιδική κακοποίηση αποτελεί ένα μέγιστο κοινωνικό πρόβλημα, οι συνέπειες του οποίου σημαδεύουν τα παιδί και επηρεάζουν την μετέπειτα ζωή του.Δημιουργεί άτομα με προβλήματα στις προσωπικές σχέσεις.Τα κακοποιημένα παιδιά δυσκολεύονται να αγαπήσουν,να εμπιστευτούν και να συνάψουν,ως ενήλικες, υγιείς συναισθηματικές σχέσεις.
Η παιδική κακοποίηση υπήρχε κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας και θεωρείτο ως μέρος της κουλτούρας κάποιων λαών.Πολύ πρόσφατα όμως οι άνθρωποι άρχισαν να σκέφτονται και να αντιμετωπίζουν διαφορετικά το θέμα της κακοποίησης των παιδιών.
Δυστυχώς η παιδική κακοποίηση συμβαίνει πολύ συχνότερα απ ΄ότι είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε.
Ας δούμε όμως τις κύριες μορφές της παιδικής κακαποίησης καθώς και τα επακόλουθά τους.
Σωματική κακοποίηση
Στη σωματική κακοποίηση τα παιδιά βιώνουν καταστάσεις απίστευτης βίας.
Κάψιμο,τραντάγματα,γροθιές,εγκαύματα,εκδορές,σπασίματα,δαγκώματα,ξερίζωμα μαλλιών και πολλά άλλα ακόμη.
Έρευνες αποδεικνύουν ότι η σωματική κακοποίηση επιφέρει μια σειρά μακροπρόθεσμων συνεπειών στη ζωή ενός παιδιού, που σχετίζονται με την σωματική,ψυχολογική και κοινωνική του ανάπτυξη.
Ψυχολογική / Συναισθηματική κακοποίηση
Αυτή η μορφή της παιδικής κακοποίησης περιλαμβάνει τον εκφοβισμό,την απόρριψη,την απομόνωση,την υποτίμηση, την εκμετάλλευση,τον εξευτελισμό, τη συναισθηματική βία.
Οι συνέπειες της ψυχολογικής/συναισθηματικής βίας εκδηλώνονται με αντικοινωνική συμπεριφορά,υπερβολικό άγχος,κοινωνική απομόνωση, κατάθλιψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Παραμέληση
Παραμέληση είναι η μορφή της κακοποίησης όπου η διατροφή,η ιατρική φροντίδα,η ένδυση,η σωματική υγιεινή,η στέγαση και η σχολική φοίτηση που πρέπει να παρέχονται στο παιδί είναι ανύπαρκτη ή ακατάλληλη σε τέτοιο βαθμό ώστε να τίθεται σε σοβαρό κίνδυνο η υγεία και η ανάπτυξή του.
Σεξουαλική κακοποίηση
Η σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών είναι από τις μορφές της παιδικής κακοποίησης που προκαλεί τις εντονότερες κοινωνικές αντιδράσεις.
Είναι η μορφή εκείνη που εκθέτει τα παιδιά σε πράξεις σεξουαλικού περιεχομένου,υποκινούμενες από ενήλικα,που συνήθως είναι άτομο που έχει σχέσεις φροντίδας ή οικειότητας με το παιδί.Οι πράξεις αυτές έχουν ως σκοπό την σεξουαλική ικανοποίηση του ενήλικα και είναι αδύνατον να τελούνται με την συναίνεση του παιδιού.
Οι ενήλικες που κακοποιούν σεξουαλικά εκμεταλλεύονται την σχέση εμπιστοσύνης που έχουν αναπτύξει με το παιδί εξασκόντας συναισθηματικό εκβιασμό ή εκφοβίζοντας το παιδί με τις συνέπειες εάν αποκαλυφθεί η σεξουαλική κακοποίηση.
Η σεξουαλική κακοποίηση εμπεριέχει διάφορες μορφές.Σεξουαλική επαφή, έκθεση σε επίδειξη,θωπείες,ασελγείς πράξεις,βιασμός και αιμομιξία.
Έρευνες δείχνουν ότι τα κορίτσια κακοποιούνται σεξουαλικά 3 φορές συχνότερα σε σχέση με τα αγόρια.Τα αγόρια πέφτουν πιο συχνά θύματα συναισθηματικής ή σωματικής κακοποίησης.Στη σεξουαλική κακοποίηση μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν τα παιδιά από την ηλικία των 3 ετών και άνω χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ενήλικες που ικανοποιούν τις αρρωστημένες τους ορέξεις ακόμη και πάνω σε βρέφη.
Η παιδική πορνογραφεία και η παιδική πορνεία αποφέρουν τεράστια οικονομικά κέρδη στα κυκλώματα που δρουν παγκοσμίως.
Οι γονείς που κακοποιούν
- αντιμετωπίζουν ψυχικές δυσκολίες όπως κατάθλιψη
- έχουν περιορισμένες νοητικές ικανότητες
- είναι χρήστες ουσιών όπως ναρκωτικά,αλκοόλ
- έχουν άγνοια για την σπουδαιότητα του γονεϊκού ρόλου
- υπήρξαν και οι ίδιοι θύματα βίας από τους δικούς τους γονείς
Χαρακτηριστικά του κακοποιημένου παιδιού
Τα παιδιά που πέφτουν θύματα κάποιας μορφής κακοποίησης παρουσιάζουν έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις.
Σύμφωνα με την μελέτη των Martin και Beezley σχετικά με την προσωπικότητα των κακοποιημένων παιδιών εντοπίστηκαν εννέα χαρακτηριστικά κριτήρια.
- μειωμένη ικανότητα για ευχαρίστηση
- σοβαρές διαταραχές ύπνου
- μειωμένη αυτοεκτίμηση
- απόσυρση
- εναντιωματική συμπεριφορά
- μεγάλη διεγερσιμότητα
- ψυχαναγκαστικές τάσεις
- ψευδοενήλικη συμπεριφορά
- μαθησιακές δυσκολίες
Τα κακοποιημένα παιδιά έχουν αρνητική εικόνα για τον εαυτό τους.Δυστυχώς, ως ενήλικες,γίνονται οι ίδιοι δράστες με θύματα τα παιδιά τους.Έτσι ο φαύλος κύκλος της παιδικής κακοποίησης δεν έχει τέλος και συνεχίζεται από γενιά σε γενιά.
Αντιμετώπιση κρουσμάτων παιδικής κακοποίησης
- Πρέπει να διδάξουμε τα παιδιά μας ότι κανείς,ακόμα και αγαπημένα τους πρόσωπα,δεν έχει το δικαίωμα να τους ζητήσει να κρατήσουν μυστικό για αγγίγματα,φιλιά και αγκαλιές.
- Δεν φταίει το ίδιο εάν κάποιος τα κακοποιήσει ή το αγγίξει με τρόπο που του προκαλεί φόβο.
- Ενθαρρύνουμε το παιδί μας να μας εμπιστεύεται και του δείχνουμε ότι το εμπιστευόμαστε.
- Προσέχουμε τις αλλαγές στη συμπεριφορά του.
Η παιδική κακοποίηση σε αριθμούς
Σύμφωνα με διεθνής έρευνες:
- 150.000.000 κορίτσια και 73.000.000 αγόρια βιάζονται ή πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης κάθε χρόνο,συνήθως από άτομο της οικογένειας.
- Περίπου 500.000.000 έως 1,5 δισ. παιδιά υφίστανται κακοποίηση κάθε χρόνο.
- 275.000.000 βιώνουν την βία μέσα στο ίδιο τους το σπίτι.
- Τα παιδιά με αναπηρία διατρέχουν 3 με 4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να πέσουν θύματα κακοποίησης.
- Το 2017 αφαιρέθηκαν από τον παγκόσμιο ιστό 259.000 εικόνες και βίντεο παιδικής κακοποίησης.
Ο αγώνας ενάντια στην παιδική κακοποίηση μας αφορά όλους.Μπορεί να συμβαίνει στο διπλανό διαμέρισμα,από ανθρώπους που γνωρίζουμε. Ας μη κλείνουμε τα μάτια μας και τα αυτιά μας,γιατί τότε θα είμαστε συνένοχοι.
Θα κλείσω με τα λόγια του μεγάλου Οδυσσέα Ελύτη.
“Από παιδιά και μόνον φτιάχνεις Ιεροσόλυμα”